« »
 
[]« 1 calumnia » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 036a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CALUMNIA1
1. CALUMNIA, Actio in jure, qua quis rem quampiam sibi per solemnes juris formulas asserere conatur, aut pro qua litem intendit ; Calenge, in Chron. Flandr. cap. 80. et apud nostros passim. Lex Burgund. tit. 89 :
Liber abscedat, neque Calumniam pro eo, quod ligatus, aut captus est, movere præsumat.
Lex Longobard. lib. 2. tit. 27. Liutpr. 131. (6, 78) :
Non possumus in una causa duas imponere Calumnias.
Marculfus lib. 1. form. 22 :
Nec hæredes eorum exinde quamlibet Calumniam aut repetitionem ullam penitus habere non debeant.
Formula vetus secundum Legem Roman. cap. 5 :
Quælibet persona, quæ contra hanc venditionem aliquam Calumniam, vel repetitionem generare præsumpserit, illud, quod repetit, non vindicet.
Simeon Dunelmens. ann. 1116 :
Spondens Regi et Archiepiscopo, se, dum viveret, illum non reclamaturum, nec aliquam Calumniam inde moturum.
Calumpnia pro Calumnia legitur in Hist. MS. Beccensi pag. 439. et alibi. Constitut. Clarendon. ann. 1164 :
Si Calumnia emerserit inter clericum et laicum.
Calumniam inferre, dimittere, passim in vett. Tabular. apud Beslium pag. 448. 458. 473. Calumniæ finem facere, apud Marten. tom. 3. Anecd. col. 1192. cujus locus est in Astipulare. Clamare Calumniam quietam apud Lobinell. in Glossario Hist. Britanniæ. Vide Clamor.
P. Carpentier, 1766.
Chalenge, in Charta ann. 1240. ex Chartul. S. Johan. Laudun. :
Ge ai otroiet que tuit cil, qui vouront moure au molin de Henapes, i venront moure sans contredit et sans Chalenge de mi et de mes oirs. [] Chalenges et demaundes,
in Ch. Eduardi III. reg. Angl. apud Rob. Avesbur. pag. 17.
P. Carpentier, 1766.
Hinc apud nostrates Chalandas usurpatum videtur de eo omni, quod in contentione versatur, etiam cum per jocum fit. Lit. remiss. ann. 1450. in Reg. 185. Chartoph. reg. ch. 80 :
Le jeu de la soule ou boulle de Chalandas, qui est ung jeu acoustumé de faire le jour de Noel entre les compaignons du lieu de Coriat en Auvergne, et se diversifie et divise icellui jeu en telle maniere, que les gens mariez sont d'une part, et les non mariez d'autre, et se porte laditte soulle ou boulle d'un lieu à autre, et la se ostent l'un à l'autre pour gaingner le pris, et qui mieulx la porte a le pris dudit jour.
Huc etiam pertinet vox Calangage ex tom. 1. Fabul. pag. 27 :
Quiconques fust en Calangage
Que il n'i l'est quelque gage.
Ubi legendum videtur, Qu'il n'i lest tosjors quelque gage.
P. Carpentier, 1766.
Calumniam Jurare, Actionem legitimam esse sacramento asserere. Charta ann. 1340. ex Tabul. Flamar. :
Dans... speciale mandatum... litem contestandi, jurandi in animam ipsius, tam de Calumpnia, quam de veritate dicenda.
Quid sit de calumnia jurare vide apud J. C. Confer supra Aasworen-eed et Antejuramentum.
P. Carpentier, 1766.
Calumniam Werpire. Actionem institutam dimittere, apud Galland. de Franc. alod. cap. 6. pag. 55. Chartul. Vindoc. fol. 109 :
Facta hæc acquietatio et sedatio Calumniæ anno 1077. ad incarnatione Domini.
In Calumnia Poni, esse. Tabular. Ecclesiæ Gratianopolitanæ sub Hugone Episcopo fol. 75 :
Notum est Ecclesiæ Gratianopolitanæ filiis, quod diu est, quod decimæ in præfato Episcopatu in Calumniam positæ sunt, et illi, qui sunt laici qui extra jus Ecclesiasticum decimas tenent, in interdictum positi sunt.
Infra :
Ante autem, quam ipse sepulturæ traderetur, fratres ejus... decimam, videlicet totam tertiam partem, pro qua frater eorum Pontius in Calumnia erat, reddiderunt et donaverunt Episcopo Hugoni et Ecclesiæ Gratianopolitanæ.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
In Calumnio Tenere, f. legendum Calumnia. Chartular. S. Vandregesili tom. 2. pag. 2084 :
Ego Clemens agnomento Picardus... terram S. Wandregesili in Albavia... quam in Calumnio tenebam, quietam et solidam dimitto.
Calumniare, et Calumniari, Actionem intendere, movere, in jus vocare, nostris Calenger, Chron. Flandr. cap. 61 :
Et Calengea la Comté de Flandres comme sienne.
Chartular. S. Vandregesili tom. 1. pag. 609. ex Charta anni 1283 :
Et ne pourront desor en avant rien reclamair, demandeir, ne Calenger.
Flodoardus lib. 4. Hist. Rem. cap. 10 :
Hucboldus quidam... munus ejusdem Abbatis Calumniabatur, et ab Ecclesia Dei genitricis conabatur auferre.
Charta ann. 1060. apud Beslium :
Calumniavit Abbas Odo, qui in Abbatiam successit, et in tantum Calumniando prosequutus est, quod, etc.
Alia apud eumdem :
Willelmus Vicecomes,... querimoniam inde faciendo Calumniabatur hoc donum, contestans et affirmans, nullatenus debere esse ratum.
Occurrit passim.
L. Henschel, 1840–1850.
Calumniatus, De cujus domino coram judice causa agitur, litigiosus. Polypt. Irminon. Br. 19. sect. 37. Guer. pag. 205 :
Anseramnus colonus et uxor ejus, nomine Bertrudis, calumniata, habent secum filium 1.
Ibid. sect. 48. pag. [] 207 :
Bernoinus Calumniatus et uxor ejus colona, nomine Electa, homines S. Germani.
Vide sect. 44. pag. 206. et Brev. 24. sect. 42. pag. 251.
P. Carpentier, 1766.
Chron. Andegav. ad ann. 954. apud Labb. tom. 1. Bibl. MSS. pag. 285 :
Hlotharius filius Hludovici transmarini rex factus est. Idem postmodum Lotharingiam Calumniatus est. Calumniare et derationare justitiam terræ et hospitium eleemosinæ,
in Chartul. Pontisar. ch. 87. Chalenger, in Contin. Guil. Tyr. apud Marten. tom. 5. Ampl. Collect. col. 750 :
Le roi de France Chalengeoit et demandoit por sien le roiaume de Castelle. Chalengier,
in Ch. Eduardi III. supra laudata. Chalamer, eodem significatu, in Ch. ann. 1286. ex Reg. comitat. Montisfort. in Cam. Comput. Par. fol. 11 :
Et si par aucune aventure avenoit que aucun ou aucune demandassent ou Chalamassent ès choses, qui sont dessus nommés, qui à son doeire apartiennent, etc.
Vide infra Clamare 2.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Calumpnizare, Eadem notione. Madox Formul. Anglic. pag. 168 :
Quod si forte contingat in eventu, quod prædictus Ricardus de Kirkenny, hæredes vel assignati sui, Calumpnizentur, implacitentur, molestentur, perturbentur in aliquo, seu graventur, etc.
P. Carpentier, 1766.
Graviorem pœnam adversus eum, qui quarta vice injustam actionem intenderat, decernunt Statuta Casimiri III. ann. 1454. inter Leg. Polon. tom. 1. pag. 252 :
Statuendum censuimus, quod si cuipiam objici contigerit calumnia, calumniatorque ab antiquo nuncupetur, quia videlicet procuravit aut procurat causam calumniosam, luet calumniato se purganti pœnam trium marcarum et judicio trium. Talis autem purgatio ipsis calumniatoribus duntaxat tribus vicibus est indicenda. Si vero quarta vice quis inculpatus fuerit, de opere calumniæ amplius ad purgationem admitti non debet ; sed pro suo scelere nares sibi præcidi debent, ad instar equi castrati, et eo ipso sit honore privatus, nec jure nobilium per amplius aut eodem aliquatenus se tueri potest.
Calumniator, Actor. Charta ann. 1080. apud eumdem Beslium :
Calumniator querelam deponit.
Calumnia. Calonia, Pœna pecuniaria, Calumniæ mulcta, qua damnatur, qui calumniandi animo litem intendit, pro injuste instituta actione, vel objecta exceptione, leg. 2. C. de Jurejur. propter calum. dand. (2, 58.) Hispanis Calona et Caluna. Concilium Legionense ann. 1012. cap. 4 :
Si autem extra cœmeterium abstulerit rem Ecclesiæ, reddat eam et Calumniam cultoribus ipsius Ecclesiæ, more terræ.
Cap. 5 :
Dividant per mediam Calumniam homicidii.
Et cap. 41 :
Mandamus ut majorinus vel sayo aut dominus soli... non intrent in domo alicujus hominis Legione commorantis pro ulla Calumnia, nec portas auferant a domo illius.
Charta Aldegastri, filii Sylonis Regis Ovetensis ann. 781. apud Sandovall. :
Et quanta Calumnia fuerint, pectent et emendent, etc.
Concil. Coyacense ann. 1050. cap. 7 :
Quale est constitutum in Decretis Adefonsi Regis pro homicidio, pro rauso, pro sajone, aut pro omnibus Calumniis suis.
Charta Ferdinandi Regis æræ 1081 :
Si.... aut plagaverit vel occiderit, nullam Calumniam proinde persolvat.
Alia Sanctii Regis Aragon. æræ 1090. in Hist. Pinnatensi lib. 3. cap. 9 :
Id est, de lezda, de censu, de homicidiis, de judiciis, de Calomniis, et de omnibus omnino rebus, etc.
Charta Urracæ Reginæ [] Hispaniæ ann. 1116. apud eumdem Sandovallium :
Quod si perseveraverit, et intra terminos hos violenta manu intraverit, quod rapuerit, duplat, et Calumnia Abbati et senioribus exsolvat cum sex millia solidos.
Vitalis Episcopus Oscensis :
Et respondeant eis de Caloniis, hoc est, de pœnis pecuniariis usque ad mediam mortificaturam.
Alibi :
Si quis acceperit Militem de equi habenis, solvet de Calonia quingentos solidos.
Idem :
Habent Infantiones medietatem Caloniæ homicidii.
Occurrit passim in Chartis Hispanicis. Perperam Cholonea pro Calonia, in veteri Diplomate Oldegarii Episc. Barcinon. scriptum recte observant viri docti ad Vitam ejusdem Oldegarii. Vide Marcam in Historia Beneharn. lib. 4. cap. 4. § 8. et Observant. Regni Aragon. lib. 6. tit. de Conditione Infantionat. § 23. Vide S. Rosa de Viterbo Elucidarii tom. 1. pag. 229.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Calumniam Complere, Persolvere. Concil. Compostell. ann. 1114. can. 4 :
Pauperes et imbecilles misericorditer Calumnias Compleant, et beneficiis suis penitus non priventur.