« »
 
SURGERE 1, SURGERE 2.
[]« 1 surgere » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 678a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/SURGERE1
1. SURGERE, Emergere, Gall. Sourdre, βρύειν, πηγάζειν, ἀναϐλύζειν. Vetus Notitia apud Ughellum tom. 7. Ital. Sacr. pag. 1361 :
Maxima petia est ficta in loco, ubi Surgit fons, etc.
Infra :
Ubi surgit aqua.
Charta Germanica ann. 799. apud Henschenium in Commentario prævio ad Vitam S. Ludgeri Episcopi Mimigard. § 4. n. 24 :
Id est inter duos rivulos, qui Surgunt in monte, et in flumen Ruram vadunt.
Christophorus Bondelmontius in Descript. CP :
Cum muro et antemurali munitissimo, et vallo aquarum Surgentium.
Gobelinus Persona in Cosmodromio pag. 189. de fluvio Pader, qui urbi Paderbornensi nomen dedit :
Statim in loco, in quo Surgit, ad stadia quasi 15. duobus fluviis commiscetur.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Sursere, Eodem intellectu, in Charta Ludovici Imper. ann. 820. apud Marten. tom. 1. Ampliss. Collect. col. 70 :
Deinde (rivulus) venit in Winbach usque in Horon, exinde in Moldeshart usque in Boucha rivulo, et per ipsum sursum usque ubi ipse Sursit.
Hinc
Sursa, Fons, scaturigo : ex Gallico Source. Charta Rogerii Comitis Herefordiæ, tom. 1. Monastici Anglic. pag. 321 :
Et inde sicut Glendi descendit in moram desuptus per medium cacumen montis usque ad Sursam alterius rivi, qui est in latere montis, etc.
Sursus, Eadem notione. Anonymus Vita sancti Guthberti Episc. lib. 3. n. 3 :
Et orante eo, statim aquæ vivæ Sursum in obviam ejus manantem de saxosa terra erumpere invenerunt.
Surtumen, Eodem perinde significatu, in Charta ann. 1180. apud Petrum Mariam in Hist. Eccles. Placentin. in Regesto 2. part. c. 29 :
Item de omnibus scolaturis, et pluvianis, et Surtuminibus, [] quæ decurrunt seu decurrere possunt, etc.
Occurrit ibi pluries.
P. Carpentier, 1766.
Nostris alias Sorgons et Surgeon. Froissart. in Prol. ad vol. 1 :
Toutes grosses rivieres sont faictes et rassemblées de plusieurs Surgeons.
Vitæ Patrum MSS. :
Deseur destre en une crevace
Naissoit un Sorgons de fontaine.
[]« 2 surgere » (par les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 678b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/SURGERE2
2. SURGERE, Erigere, Gall. Lever. Mirac. B. Simonis tom. 2. April. pag. 827 :
Et cepit filium suum et Surrexit eum.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Surgere, Altius tollere, Gall. Exhausser. Charta ann. 1178. apud Murator. delle Antic. Estensi pag. 348 :
Nec ipse Fulcuinus eam turrem de cetero Surgat, nec armet.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Surgere, De loco tollere, amovere, Gall. Oter. Hist. Translat. brachii S. Clementis, apud Stephanot. tom. 4. Fragm. Hist. MSS. :
Accessit ad altare principale quod erat consecratum in honore B. Clementis Papæ et Martyris, et Surrexit aram altaris et cepit fodere donec pervenit ad locum in quo positæ erant sacræ reliquiæ.
P. Carpentier, 1766.
Ita et nostris alias Sourdre, Sublevare, sustollere. Lit. remiss. ann. 1375. in Reg. 106. Chartoph. reg. ch. 403 :
Quant l'exposant, qui se sentit ainsi par deux foiz feru et navré, se pot un pou Sourdre de terre en soy relevant, etc.
Aliæ ann. 1386. in Reg. 129. ch. 195 :
Pour ce que l'exposant ne put Sourdre touz seulz laditte charrete, appella à son aide un varlet,...... et en la Sourdant et levant, etc.
Aliæ ann. 1394. in Reg. 147. ch. 31 :
Jehan de Pierres Sourdi la robe du lit, et fist semblant de se couchier.
Aliæ ann. 1462. in Reg. 198. ch. 532 :
Le suppliant doubtant que icellui Rogier fust blecié à mort,... le print par les mains et le Sourdit en son seant.
Denique aliæ ann. 1471. in Reg. 195. ch. 591 :
Le suppliant se Sourdy de la table, et en soy Sourdant mist la main au devant de la dague.
Vide infra Surrigere 2.
P. Carpentier, 1766.
Haud scio an inde accersenda sit vox Gallica Sourgeter vel Sourgieter, pro Hospitio excipere, alimenta præbere. Stat. pro Bono publico ex Lib. rub. fol. magn. domus publ. Abbavil. art. 4 :
Item des houliers, des houlieres, des banis, des banies ; que nulz soit si hardis qui les herbert, ne Sourgiet en leur maison.
Alter fol. parvo fol. 95. r°. ad ann. 1288 :
Andriex Lesquos et Leurenche sa femme ont forjuré le ville.... pour larrons qu'il Sourgetoient et herbregoient en leur maison.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Surgere, Suscitare, Gall. Ressusciter. Libellus de Remed. peccat. apud Marten. tom. 4. Anecdot. col. 27 :
Christus autem cum Surrexerit puellam, sibi jussit manducare, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Supertunicale ad Surgendum, Quo quis utitur cum e lecto surgit.
Pro furura varia magni Supertunicalis ad Surgendum, c. sol. iiii. sol. minus
, in Computo ann. 1202. apud D. Brussel de Usu feud. tom. 2. pag. cci.