« »
 
[]« Valere » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 236b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/VALERE
VALERE, Juvare, auxilio esse. Hominium factum a Raymundo Principe Arausionensi Episcopo Tricastinensi ann. 1274 :
Et si dictus nobilis Raimundus de Bauxio, vel ejus successores...... nollent, vel non possent dictum Episcopum seu suos successores juvare, seu eis Valere de placito, seu de guerra.
Tabularium Barcinonense apud Marcam lib. 6. Histor. Beneharn. cap. 8. num. 3 :
Promitto, nec non convenio vobis et vestris successoribus per me et per meos successores, quo vobis Valeam et adjuvem vos, et vestros successores cum mea terra, et meis militibus et hominibus bona fide et sine enganno contra omnes homines, etc.
MS. :
Tuit cil qui de ta terre sont,
Qui de toi fieus et terres ont,
Te deivent aider et Valer,
Si feront-il en leur poër.
Raimundus Montanerius in Chron. Aragon. cap. 79 :
Que nos som obligats al Rey d'Arago cunyat nostre ab sacrament de Valer et ajudar li contra totes les persones del mou, etc.
Vide Valentia 1.
P. Carpentier, 1766.
Valere, eodem intellectu, dicunt Itali et Hispani Valer. Charta ann. 1251. ex Cod. reg. 4659 :
Licebit omnibus civibus Avinionis cuilibet amico suo Valere de guerra, nisi sit contra dominos supradictos vel alterum eorumdem.
Vide supra Valentia 1.
Valitor, qui Froissarti vulgo Aidant, Coadjutor. Valedor, in Consuetud. Catalaniæ MSS. et tom. 13. Spicilegii Acheriani pag. 315. Charta Raymundi Comit. Tolosani ann. 1242 :
Et terram nostram supponimus, et nostros pariter Valitores, quos illos tantum intelligimus, qui de guerra ista nos emparaverint, et guerram nobiscum antea non habebant. Hæreticos autem et condemnatos de hæresi, nunguam nostros reputamus, vel reputabimus Valitores.
Ubi Catellus perperam, Vassaus, reddidit. Alia ejusdem Raymundi ann. 1233 :
Vos et omnes vestros contra ipsos et omnes suos Valitores, seu coadjutores,..... adjuvabimus.
Charta Philippi Pulchri ann. 1299. in Regesto Constabulariæ Burdeg. fol. 234 :
Confœderatos, alligatos, et Valitores.
Alia apud Marcam lib. 6. Histor. Beneharn. cap. 5. n. 6 :
Et ego Ildefonsus Rex jam dictus recipio vos Guillelmum de Montecatano, et filios vestros in mea emparanza atque adjuda, et ero vobis Valitor et adjutor de Biarnensi Vicecomitatu.
Joannes XXII. PP. tom. 2. Epist. 1559 :
Contra.... complices, adjutores, Valitores, sequaces, et fautores eorum, etc.
Occurrit passim in Chartis. Le Roman de Garin Voaillor eadem notione dixit :
N'a en la route, ne ribaut ne garçon,
Més chevaliers, et fieus de Vavassors,
Bliaut de paille ont tot li Voaillor.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Valector, Eadem notione. Litteræ Edwardi I. Reg. Angl. ann. 1295. apud Rymer. tom. 2. pag. 690 :
D. H. Comiti Baren. fideli vestro, ac utriusque nostrum speciali et præcipuo Valectori transmittebamus, etc.