« Francisca » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 592a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/FRANCISCA1
FRANCISCA, Franciscus. Papias, Joan. de Janua, et Jacobus de Voragine scribunt,
Franciscas. Gloss. Lat. Gall. Sangerm. :dicisigna quædam instar securium, quæ Romæ ante Consules ferebantur, quæ erant in terrorem, in securitatem, et in honorem
Francisca, Une maniere d'enseigne que l'en souloit porter devant les Consols ou Consules, comme haches.Certe Aimoino lib. 1. cap. 12. Francisca est spatha seu machæra, vel etiam bipennis, Gallis propria. Hincmarus in Vita S. Remigii :
Accepit autem Rex Franciscam ejus, quæ vocatur Bipenna, et projecit in terram.Iisdem fere verbis Gesta Reg. Francor. cap. 10 :
Accepit autem Rex Franciscam ejus, quod est bipennis, et projecit in terram.Et Flodoardus lib. 1. Hist. Remens. cap. 13 :
Spretisque ipsius armis ejus Franciscam projecit in terram.Bipennem appellavit paulo ante, ut et Greg. Tur. lib. 2. Hist. cap. 27. qui Francis securim propriam fuisse testatur lib. 9. cap. 35.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
◊ Ejusmodi
securim penes se habuit Borellus, quam Franciscam fuisse existimat ; eam sic
describit in Glossar. Gall. : Manubrium habet ferreum longitudinis trium circiter pedum,
cavum intus, in cujus extremo securicula erat ad nutum mobilis, quæ cuspide retro munita
cassides et scuta perfringere ac perforare poterat quam facillime. Erat præterea in
manubrii cavo instrumentum quo milites, dum vacarent, annonam suam molere poterant. Verum
non una fuit horum armorum species et forma.Franciscus, Eadem notione. Papias, ex Isidoro lib. 18. cap. 6 :
Franciscæ signa sunt, quæ Hispani ab usu Francorum Franciscos vocant, quæ ante Consules ferebantur, quæ Secures dicuntur.Vide Anastasim Childerici cap. 14.