OVUM 1, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« 1 ovum » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 081b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/OVUM1

1. OVUM, Ova, pro testiculis apud Pseudo Ovidium lib. 2. de vetula, initio de semiviris :

...... vel tantus ad Ova veniret
Fluxus aquæ putris stomacho mandante, quod ultra
Herniam patiens, non posset onus tolerare :
Aut aliis causis ita computresceret Ovum,
Ne fieri posset quin crudeli medicina
Ova recidisset medici reprobabilis usus.

Ovi Lacryma, Albumen. Ita Glossæ MSS. ad Alexandrum Iatrosophistam.

Ova Ignita, ad martyrum cruciatus interdum adhibita, scribit Erchinfridus in Vita S. Colomanni :

Acria tortorum flagra, lapides, Ovaque fortiter ignita, candentemque forcipem, etc.

Vide Glossarium mediæ Græcit. in Ὠόν.

Ova de Crucibus. Tabularium Fossatense :

Habet et percipit dicta Abbatia ibidem a quolibet foco dictæ villæ tria Ova quæ vocantur Ova de Crucibus, vel obliam, quolibet anno, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Ova, f. Ovorum præstatio. Charta fundationis Cartusiæ Monialium Saletarum inter Instrum. tom. 4. novæ Gall. Christ. col. 34 :

Inter quas allegit princeps alias duas moniales, quibus dedit 30. solidos grossos super talliis communialibus, seu generalibus Ulciensibus Ovis.

Vereor ne mendum sit. Desideratur hic locus tom. 2. Hist. Dalphin. pag. 91. ubi hæc fundationis Charta ann. 1299. cum lectionibus variantibus propemodum innumeris exhibetur.

Ova, in præstationibus, quæ Missis Dominicis fiebant, in Capitulari 5. ann.

819. cap. 29. et lib. 4. Capitul. cap. 73. Vide Ovagium.

P. Carpentier, 1766.

◊ Ova diversis anni tempestatibus offerebantur a fidelibus in ecclesia. Charta ann. 1270. in Chartul. Cluniac. ch. 231 :

Decanus dictæ domus de Perrona .... percipiebat.... omnia Ova, quæ in Ramis palmarum, die Veneris sancta et die Paschæ inibi offeruntur, et insuper ducenta Ova de ovis, quæ aliis temporibus sunt oblata.

P. Carpentier, 1766.

◊ Haud ita recens usus ova etiam scholaribus, junioribusve pueris erogandi, ut discimus ex veteri Codice MS. eccl. Camerac. :

Qualiter laudes puerorum fiunt in Quadragesima. In media Quadragesima scolares accipiunt lanceas cum vexillis et tintinnabulis ; prius faciunt laudes ante ecclesiam, deinde eunt per domos cantando, et accipiunt Ova pro beneficio illius laudis. Sic antiquitus faciebant.

Alio nonnunquam edulio, retenta tamen nomenclatura ovorum, idem munus præstabatur. Lit. remiss. ann. 1399. in Reg. 154. Chartoph. reg. ch. 458 :

Lesquelz alerent demander leur potage, que en appelle Eufs de Pasques. Oes,

pro Oeufs, in Charta ann. 1267. ex Chartul. Campan. fol. 273. col. 2 :

Les jors que an ne mangera char, un jor un quartier de fromage, et l'autre jor quatre Oes.

P. Carpentier, 1766.

◊ Ludus ad Ovum memoratur in Lit. remiss. ann. 1413. ex Reg. 167. Chartoph. reg. ch. 236 :

Lesquels compaignons disans qu'ilz vouloient jouer à l'Oeuf ;... l'un d'eulx eust pris un Oeuf et l'eust mis emmy la sale où ilz estoient pour y jouer, etc.

« 2 ovum » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 081c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/OVUM2

2. OVUM, Monetæ Gothicæ species, ab ovali forma forsitan ita nuncupatæ, ut notant docti viri ad Vit. S. Severi tom. 3. Apr. pag. 768. col. 1 :

Quadam die, juxta morem consuetudinis, homo quidam balneo lavandus, ingressus est ; post ablutus aqua cum recederet, custos balnei Ovum ab eo pro balneatico petiit ; quod unusquisque balneaticum pro pretio dare consueverat.