« »
 
[]« Arbitrator » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 354c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/ARBITRATOR
ARBITRATOR,
id est, amicabilis compositor
, in Regiam Majest. lib. 2. cap. 4. § 10. Rollandinus in Summa Notariæ cap. 6 :
Differentia est inter Arbitrum et Arbitratorem : nam Arbiter est, qui judicis partes sustinet, et qui cognoscit ordinario judicio, sicut judex, et ab ejus sententia appellari non potest, et sententia ejus dicitur arbitrium. Arbitrator est, qui non servato juris ordine cognoscit et definit amicabiliter inter partes : et pronuntiatio ejus dicitur laudum : et ab hac potest appellari, et illud peti reduci ad arbitrium boni viri.
Charta ann. 1284. apud Joan. Lucium lib. 4. de Regno Dalmat. pag. 183 :
Judex, arbiter, Arbitrator, et amicabilis compositor, etc.
Apud Lobinellum tom. 3. Hist. Paris. in Glossario :
In venerabilem fratrem nostrum Prænestinensem Episcopum tanquam in arbitrum Arbitratorem et amicabilem compositorem compromiserunt.
[]
P. Carpentier, 1766.
Hispan. Arbitrador, nostris etiam Arbitrateur, eadem acceptione. Charta Joan. dom. de Cramailles ann. 1339. ex Chartul. S. Vincent. Laudun :
Jehan de Saint-Germain-mont advocat, arbitreus, Arbitrateurs ou amiables apaisenteurs. Comme arbitres, Arbitrateurs ou aimables appaiseurs.
in Charta ann. 1404. in Chartul. 21. Corb. fol. 202. Tabular. S. Joan. Laudun. ann. 1489 :
Monseigneur Jehan Aubinet abbé de S. Jehan de Laon arbitre, Arbitrateur et amyable appaisenteur, prins et esleu par noble homme Charles de Longueval.