« »
 
[]« Focus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 533b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/FOCUS
FOCUS, Ignis, unde nostrum Feu : contra Latinis id dicitur, in quo ignis servatur. Focum facere, ignem excitare, apud Anonymum de Re architectonica cap. 3. Flodoardus lib. 1. Hist. Remens. cap. 17 :
Ad ipsum calefacere se cœpit ignem : Semper inquiens, est bonus Focus.
Anonymus de Miraculis S. Benedicti cap. 27 :
Viderant ignem accendi : vulgus reliquum expergefactum terrificam illam vocem cum horribili ululatu concrepabat : Ad Focum, videlicet, Ad Focum.
Chron. Domin. de Gravina apud Murator. tom. 12. col. 605 :
Et singuli clamantes ad Focum, ad Focum, ipsam domum volebant comburere.
Galli dicunt :
Au Feu, au Feu.
Monasticum Anglic. tom. 2. pag. 139 :
Et in bosco ejusdem villæ, quod necesse eis fuerit domibus et sepibus suis reficiendis, et ad Focum faciendum.
Adde Legem Alemann. tit. 65. § 5. tit. 81. § 1. Legem Bajwar. tit. 3. cap. 4. Legem Longob. lib. 1. tit. 19. § 2. 3. Edictum Rotharis tit. 54. § 5. 6. Rothar. 147. 148. Vide Foci.
P. Carpentier, 1766.
Lit. ann. 1336. in Reg. 69. Chartoph. reg. ch. 320 :
Clamando et alta voce dicendo, à Foc, à Foc, etc.
Hinc nostri Fouyer appellant certam venandi rationem, quæ cum igne fit. Lit. remiss. ann. 1474. in Reg. 195. ch. 1218 :
Les supplians oyrent sonner une sonnette à Fouyer ; parquoy supposerent que c'estoient gens qui chassoient au Fouyer les perdrix, qui est chose défendue de par nous.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Focus, Ferrum calidum, in Lege Alemann. tit. 65. § 5 :
Si manum transpuncxerit, ita ut Focus non intret ad coquendum venas vel sanguinem stagnandum, solidum unum et semis componat.
Focus, Familia, domus. Siculus Flaccus de Condit. agror. :
Quoniam, ut sæpe invenimus sæpe uni Foco territoria complurium acceptarum attribuantur.
Codex MS. Irminonis Abb. Sangerman. f. 72. col. 2 :
Sunt ibi Foci inter ingenuiles et lidiles cxxiiii. qui solvunt de spelta mod. cxxiiii.
Plura vide apud Guerard. in Indice. Regest. 87. Chartophylacii regii :
Isti non faciunt Focos, quia juvenes, et morantur cum eorum parentibus.
Ita etiam usurpant Scriptores Latini aliquot. Vide Claudium Expillium Orat. 31. pag. [] 371. Loca ignium sive Foci, in Charta ann. 1329. tom. 2. Hist. Trevir. Jo. Nic. ab Hontheim pag. 113. col. 2. Germ. Feuerstætte. Vide Haltaus. Glossar. German. voc. Feuer, col. 457. et Herd, col. 892. Hospicium ad ignem, in Inquest. ann. 1257. art. 3. in Registr. Olim tom. 1. pag. 10. edit. Beugnot.
Tenentes Focum et Locum, Cubantes et Levantes in justitia N. etc. In Charta ann. 1291. in Tabulario Ecclesiæ Autisiod. fol. 456 :
Tenir feu et lieu,
in vet. Consuetud. Normann. cap. 15. Tenir Feu, pot, et domicile permanent, in Consuet. Camerac. tit. 6. art. 2. Avoir maison, et tenir Feu, in Consuetud. Burbon. cap. 36. Focum aut tectum hospiti negare, vel tradere, in Lege Burgund. tit. 38. § 1. 9. Vide Focagium.
Facere Focum Alicubi. Curia Gener. Catalaniæ ann. 1291 :
Quod aliquis homo qui teneat mansum, vel pernadam, vel bordam, et Faciat Focum inibi, non possit se facere hominem alterius, sine licentia domini sui. Faire feu vif et residence sur une heritage,
in Consuetudine Marchensi art. 144. 145. 164. 175. Plautus Aulularia :
Nam si ignis vivet, tu extinguere extempulo.
Vide Ignis.
P. Carpentier, 1766.
Focus Vivus,
Tenere focum vivum, faire feu vif et résidence
, in Consuet. Marchensi art. 144. dicitur de iis, qui alicujus domini territorio sedem habent stabilem. Reg. feud. Aquit. in Cam. Comput. Paris. sign. JJ. rub. fol. 24. r° :
Nec idem tenet ab alio aliquid, nec tenetur in aliquo deverio, exceptis duabus concatis terræ, quas tenet ab Amanevo de Moyssiaco, sub quibus debet tenere Focum vivum. Focum seu ignem in domibus suis alentes,
in Charta ann. 1254. ex Chartul. Bosonis-vil. Vide Residentes. Hinc focum extra domum portare usus erat forensis, cum aliquem ex sententia judicis domo deturbabant. Vide supra Dissagire.
Focos Dividere dicuntur, conditionales, seu servituti rurali obnoxii, cum qui prius unum focum, seu familiam conficiebant, duos aut plures ex consensu mutuo, vel pacto, conficiunt. Charta Joan. D. Castrivillani ann. 1279. in Tabulario Cluniac. :
Item quidquid juris habebat in hominibus suis, qui Focos suos dividunt.
Consuetudo Marchensis art. 153 :
Entre hommes tenans heritages serfs ou mortaillables, le chanteau part le villain : c'est à dire, que quand deux ou plusieurs desdits hommes, parens ou autres, qui paravant estoient communs, font pain separé par maniere de declaration de vouloir partir leurs meubles, ils sont tenus et reputez divis et separez quant aux meubles, acquests, noms, detes et actions.
Adde Consuetud. Arvernensem cap. 27. art. 7.
P. Carpentier, 1766.
Facere Vivam Guerram de sanguine et Foco, Phrasis Gallica, Faire la guerre à feu et à sang, Ferro et incendio bellum gerere. Charta ann. 1243. tom. 4. Cod. Ital. diplom. col. 1571 :
Tenentur sub debito juramenti facere vivam guerram de sanguine et Foco omnibus Kasaetis et deprædatoribus maris, et specialiter omnibus Jadertinis.
P. Carpentier, 1766.
Focus, Gall. Foyer, Medicis, Pars corporis, cui causa morbi insidet. Ant. Lobettus de
Foco putredinis in febribus intermittentibus
. Ita D. Falconet.