AGRARIUM, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Agrarium » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 146c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/AGRARIUM

AGRARIUM, Agrerium, Tributum, seu vectigal, quod ex agris penditur, quod in quibusdam Galliæ provinciis Agrier dicitur ; in aliis,

Champart, terrage, Agraticum

in l. 11. Cod. Th. de Veteran. Lex Bajuvar. cap. 1. tit. 13 :

De colonis vel servis Ecclesiæ qualiter serviant, vel qualia tributa reddant, hoc est, Agrarium.

Marculfus lib. 2. form. 36 :

Ita ut ab hac die ipso jure proprietario, si ita convenit, aut reditus terræ in tuam revoces potestatem, et nullam functionem, aut reditus terræ, vel pascuarium, aut Agrarium... exinde solvere debeatis.

Item Marculfus :

Vel pascuarium, aut Agrarium, aut carropera.

Constit. Chlotarii ann. 560. post. Conc. Parisiense II :

Agraria, pascuaria, vel decimas, porcorum Ecclesiæ pro fidei nostræ devotione concedimus.

Charta Willelmi II. Episcopi Pictavensis apud Beslium pag. 87 :

Et Ecclesia decimam et Agrarium habebit, et messores laboris sui debitum.

Usatica Regni Majorican. MSS. :

Salvo censu sive Agrario dominorum.

Alibi :

Si aliquis honor emphytheoticus, seu qui ad censum seu Agrarium teneatur.

Constitutiones Catalaniæ MSS. :

Salvis censibus et Agrariis constitutis.

Vetus Charta in Actis Episcopor. Cenoman. pag. 200 :

Omnes decimas de suprascriptis villulis, tam de annonis, quam de Agrario, etc.

Agrerium, idem quod Agrarium, ex Gall. Agrier, ut est in Consuet. Marchensi art. 331. Agriere, in Santonensi art. 21. Ager, in Solensi tit. 31. art. 4. 5. Agrere, in Burdegalensi art. 86. 102. 103. Tabularium Abbatiæ S. Amantii :

Gaufredus dederat decimam partem decimæ, et de Agrerio similiter.

Et alibi :

Tempore messis Agrerium se legaliter reddituros fide pollicentes.

Occurrit ibi pluries, et in Concilio Marciacensi ann. 1326. can. 29. Vide Rocheflavinum de Rebus feodalibus cap. 5.

P. Carpentier, 1766.

◊ Sentent. arbitr. ann. 1292. inter abbat. et consules de Gimonte :

Dent Agrarium, scilicet novenam partem garbarum, deducta undecima parte seu garba pro segaturis.

Lit. remiss. ann. 1460. in Reg. 190. Chartoph. reg. ch. 159 :

Ilz avoient prins sept quinteaulx de gerbes par droit d'Agrier ou terraige.

Vide supra Agraherium. Agreira Provincialibus. Charta ann. 1289 in Coll. Doat. tom. 242. fol. 446. ap. Raynouard. Lex. Rom. vol. 1. pag. 34 : Cens, esporles, Agreiras.