Emparare. Veteres Consuetudines Jaccæ in Aragonia :

Si quis faciat comandas in Jacca, sit illa comanda salva et secura : si vero fuerit latro, vel raptor, qui non posset facere justitiam, vel stare directo et rationi, si aliquis de illo conqueritur, Emparet Merinus illam comandam.

Id est, illius protectionem suscipiat. Vide Michaëlem del Molino in Repertorio in v. Emparamentum.

Amparare, Invadere, auferre, occupare : quod faciunt, qui alicujus tutelam ac protectionem suscipiunt, dum eam suam faciunt, Gallis s'Emparer de quelque chose. Occurrit in Charta Ermengardis Vicecomitissæ Narbon. ann. 1155. apud V. Cl. Steph. Baluzium ad lib. 8. P. Marcæ de Concord. Sacerdotii et Imper. cap. 18. et in Notis ad Concilia Narbonens. pag. 134. Testamentum Rogerii Comitis Biterri ann. 1150. inter Anecd. Marten. tom. 1. col. 410 :

Canonicis ejusdem loci relinquo atque definio ipsum honorem quem illis... Amparabam... et omnia alia quæ eis auferebam.

Ibid. col. 1141. in Testamento Jacobi Arag. Regis ann. 1272 :

Et sic propter prædicta Amparavimus eis hereditates quas dederamus eisdem.

Imparare, Eadem notione in Charta Raimundi Comitis Barcinon. ann. 1137. apud eundem Baluzium.

Amparare, Amparantia, Amparamentum, Protectio, tutamen, tutela, Hispanis Amparo.

Empara, Libertates Barcinon. ann. 1283. MSS. :

Si emphyteota non tenet Emparam sibi factam a domino, præstet domino 5. sol. per Emparam fractam : et si emphyteota offert domino firmam juris cum effectu, tenetur dominus desemperare illud quod emperavit, etc.

Charta ann. 1308 :

Sic quod libello D. Regis (Majoricarum) respondere non tenetur, donec Empara facta per dictum D. Regem de rebus feudalibus et feudo prædicto facta, sit absoluta, etc.

Amparantia, Tuitio, in Charta, quæ refertur in verbo Captenium. Verum in Saisimento Comitatus Tolosæ ann. 1271. apud G. la Faille tom. 1. Annal. Tolos. Amparantia non tuitionem ipsam, sed censum quemdam, ob tuitionem clientelamve exsolvendum, videtur indicare. Sic ibi pag. 18 :

Communitas dicti loci debet dicto domino Regi duodecim solidos Tolosanos pro alberga annua in festo omnium Sanctorum, et tres solidos Tolosanos et unum quartonum avenæ annuatim, de Amparantia, et de quolibet foco habente par boum unam eminam frumenti.

Et pag. sequenti :

Dicta communitas dicti castri debet domino Regi prædicto centum solidos Tolosanos pro alberga annuatim, et de quolibet laboratore habente aratrum boum unam eminam frumenti et unam eminam avenæ pro herbagiis et Amparantia et servitium exercitus.

Et pag. 26 :

Viginti tres solidos Tolos. pro Amparantia vel alberga.

Ibidem paulo post :

Pro Amparantia et alberga.

Et pag. 34 :

Centum solidos pro annua alberga in festo omnium Sanctorum, et bladadam pro Amparantia.

Emparantia. Charta Petri Regis Aragon. ann. 1209, apud Sammarthanos in Archiepiscopis Aquensibus n. 30. et apud Marcam in Hist. Beneharn. pag. 311. 471. et 483.

Emparamentum. Usatici Barcinonenses MSS. cap. 59 :

Qui pacem, treugam, Emparamentum, vel monetam fregerit, aut violaverit, sive falsaverit, etc.

Declaratio verbi, Emparamentum, per Petrum Regem Aragon. in Curia Generali Cataloniæ ann. 1351. MS. :

Declaramus verbum, Emparamentum, in usatico positum, idem quod verbum, Quidaticum, vel Protectio, significare.

Imparantia, in Charta Ildefonsi Regis Aragon. apud Marcam in Hist. Beneharn. pag. 471.

Aparazmus, pro Amparasmus, in Charta Alboaceni Regis Mauri Conimbricensis ann. 734. apud Sandovallium in Rege Favila :

Emant et vendant sine pecho, tali pacto, quod non vadant foras sine nostro Aparazmo et bene velle.

Imparare, idem, quod Amparare. Usatici Barcinonenses MSS. cap. 27 :

Imparare ipsum fevum poterit, quandocumque voluerit.

Epistola 42. inter Sugerianas :

Turris ipsa... omnino Imparata est, et de munitione et de victuali etiam.

Ibidem :

Noveritis... Gavarritanum Vicecomitem in præsentia omnium convenisse super Imparatione et infestatione terræ Domini Regis ab ipso et suis.

Charta Vulgrini Comit. Engolismensis ann. 1147 :

Quod nec ego nec aliquis ex hæredibus meis aliquid istorum Imparemus.

Desemparare, Hispanis, Desamparar, destituir y dexar de favorecer al que tenia necessitad de nuestra ayuda y amparo, apud Sebastianum Cobarruviam. Usatici Barcinonenses MSS. cap. 96 :

Si rusticus Desemparaverit hoc, quod recte ei Emparatum erit, pro sola præsumptione det solid 5. et si rem inde traxerit, restituat ei in duplo ; salvo suo jure. Miles vero quod Desemparaverit, solvat, et quod abstulerit, restituat in simplum cum sacramento.

Desemparare, Remittere, Déguerpir, desemparer. Charta Raimundi Berengarii Marchionis Provinciæ apud Guesnaium in Annalib. Massiliensibus ann. 1230 :

Remittimus et Desemparamus.... vobis Hugoni D. G. Arelatensi Archiepiscopo... omnia pedagia et exactiones, etc.

Desemparatio, Idem quod Gurpitio. Vetus Charta apud eumdem Guesnaium pagina 329 :

De Desemparatione, quam fecerunt Hugo Gaufridi et Bertrandus Gaufridi... de choris omnibus infra ambitum Massiliæ constructis, etc.