ANNIVERSARIUM, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Anniversarium » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 258b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/ANNIVERSARIUM

ANNIVERSARIUM, Anniversitas, Dies annuus, quo officium defunctorum pro aliquo defuncto peragitur, ipso obitus recurrente die. Liber Differentiarum :

Annus, totius anni spatio est, ut annua merces. Anniversarium est, quum repetentibus annis idem dies colitur, ut est cœna Anniversaria. Anniculum, cum annum habet, ut anniculus puer. Annotinus, prioris anni, ut annotinum vinum. Annale, est res aliqua, quæ totius anni ordinem continet, ut Annalis liber.

Alcuinus lib. de Divin. Offic :

Anniversaria dies ideo repetitur defunctis, quoniam nescimus qualiter eorum causa habeatur in alia vita.

Consule Constit. Apost. lib. 8. cap. 42. Interdum pro annali, seu officio Missarum quod omni die per annum pro defunctis peragitur, ut notat Lindwodus ad Provinciale Cantuar. Eccl. pag. 329. 2. Edit. quomodo videtur intelligi deberi in Capitulis Caroli M. addit. 1. cap. 73 :

Ut pro Abbate defuncto Anniversarium fiat officium.

Hæc explicat inscriptio :

De anniversaria Die pro Defuncto Abbate celebranda.

Est Capit. Aquisgran. ann. 817.

P. Carpentier, 1766.

◊ Charta Petri Ven. abb. Cluniac. ann. 1140. tom. 11. Spicil. pag. 333 :

Super hæc omnia, quod raro cuilibet conceditur, datum ei (Rodulfo de Perrona) et Anniversarium solemne, sicut uni post imperatores et reges de majoribus amicis et benefactoribus nostris. Andevaisaire,

in Ch. ann. 1418. ex Chartul. prior. Belleval. :

Pour prier pour lui et faire ceis Andevaisaire.

Eniversaire et Enversaire, in Testam. Helvid. uxoris Joan. dom. de Insula ann. 1274. ex Chartul. Vallis N. D.

P. Carpentier, 1766.

◊ At vero quæ pie instituta primo fuerant, dehinc ebrietati sæpius occasionem præbuere ; cum scilicet clericis peracto defunctorum officio, apposita fuerunt cibaria ; quod discimus ex Statutis MSS. S. Flori fol. 55. v° :

Districtius inhibemus, ne clerici seu sacerdotes ad Anniversaria convenientes in Sabbato, carnes comedere præsumant, vinum quoque sibi temperent... A principio prandii usque in finem lectio legatur... In fine autem prandii sollempnis prædicatio non fiat, quia tunc, rubentibus buccis et fartis ventribus, non est hora prædicandi, sed dicant pro defuncto psalmum

De profundis, cum collecta convenienti.

P. Carpentier, 1766.

Anniversarium, Quodlibet officium pro defunctis quocumque tempore peragatur. Stat. MSS. eccl. Brioc. cap. 27 :

Tenebuntur (canonici) post ejus (concanonici) mortem infra mensem unum, semel pro eo celebrare Anniversarium solenne.

P. Carpentier, 1766.

Anniversarium, Liber, in quo officium defunctorum continetur. Cæremon. MS. S. M. Crassensis :

Omnes canant vij. psalmos, si hora permiserit, cum letania retro in Anniversario scripta.

P. Carpentier, 1766.

Anniversarium, Dies obitus anniversarius, quo festum alicujus sancti celebratur. Acta capit. eccl. Lugdun. ex Cam. Comput. Paris. ad ann. 1338. fol. 43. r° :

Item voluerunt quod Anniversarium sancti Bernardi ponatur in calendarium.

Anniversarium. Thwroczius in Ludovico Rege Hungar. cap. 4 :

Et pervenit domum suam in Wisegrad in Anniversario sui recessus, i.

anno post recessum elapso.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Anniversarium, Annua præstatio, quotannis solvenda. Charta anni 1308. pro Monasterio Bituricensi :

Ab omni feodo, retrofeodo, rachato, marciagio, Anniversario, angaria, parangaria... garantiet et defendet.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Anniversarium, Distributio ex anniversarii fundatione Clericis facienda. Collect. Concil. Hispan. tom. 4. pag. 193 :

In habendis mediis annatis fructuum beneficiorum simplicium ad Anniversaria spectantium... ni persolverint, a distributionibus communibus del diner menut et a duplis et Anniversariis ac aliis quibuscumque Ecclesiæ percaciis sint penitus privati.

Ibidem pag. 194 :

Procurator Anniversariorum et duplarum solvat percacia S. Petri, die illa qua fuerint acquisita.

Et paulo post :

Anniversaria et duplæ sedis punctentur cum cedula illa die qua celebrabuntur, et eadem die solvantur.

P. Carpentier, 1766.

Anniversarium, Mensa anniversariorum, Gall. Bureau. Martyrol. vet. eccl. S. Salvat. Aquens. :

Anno Domini 1368. obiit D. Raymundus Nauloni archidiaconus Aquensis, qui reliquit Anniversariis dictæ ecclesiæ 1500. florenos, pro redditibus emendis.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Anniversarium Episcopi, Abbatis, Prælati, interdum sumitur pro die creationis et consecrationis singulis annis redeunte. Vide Constantium tom. 1. Epistolarum Romanorum Pontif. pag. 730. et 1255. ubi refertur quo pacto hunc diem celebrarent summi Pontifices, Hierolex. Macri in voce Abbas, et infra Natalis dies.

Anniversitas. Anastas. Bibl. in Leone II :

Hic fecit constitutum... sed et ne Mauri quondam Episcopi Anniversitas aut agenda celebretur.

Anniversalis. Joannes VIII. Epist. 91 :

Quia intimasti Pontificio nostro Anniversalem magnæ recordationis Domini Ludovici Imperatoris fieri, et ut pro eo proprias orationes celebraremus, rogasti, etc.

◊ De Anniversariorum pro defunctis antiquitate, vide Gazæum ad Cassian. collat. 19. cap. 1. et Haeftenum lib. 8. Disquisit. Monast. tract. 1. disq. 4.