APRISIONES, et Apprisiones, in Chartis Caroli M. Ludovici Pii et Caroli Cal. pro Hispanis, quæ dictæ fuerint, non adeo bene constat. Anton. Dominic. lib. de prærogativa alodior. cap. 11. n. 1. 2. Jacobus Gothofredus ad Leg. un. Cod. Th. de Rei vindicat. Casanova, et aliquot alii censuere, ita appellata novalia, seu novales, rupturas, arva primum proscissa ac aperta, quasi apertiones, quomodo vulgo dicimus ouvrir la terre, pro agrum proscindere : nam et Itali Aprire, pro aperire, etiamnum dicunt, ita ut agri isti inculti et in solitudinem redacti a Regiis ipsis Marchionibus, ut est in Constitut. Ludovici Pii, Hispanis, qui se de potestate Saracenorum subtraxerant, a Carolo M. excolendi dati fuerint. Sed longe, ni fallor, absunt a vero cum Aprisiones dicti ii fuerint agri, tanquam adportiones, hoc est, in portionem, seu sortem dati, quos ii postmodum ex eremis et incultis ad cultum traduxerunt : quod sane imprimis evincit Præceptum laudatum Ludovici Pii pro Hispanis descriptum in tom. 2. Hist. Franc. pag. 321. in quo hæc habentur :

Et si quispiam eorum in partem, quam ille ad habitandum sibi occupaverat, alios homines undecunque venientes, attraxerit et secum in portione sua, quam Adportionem vocant, habitare fecerit, etc.

Infra :

Et si aliquis ex his hominibus, qui ab eorum aliquo attractus est, et in sua Portione collocatus, locum reliquerit, etc.

Ubi viri iidem doctissimi Aprisionem, pro adportionem legendum contendunt, quod ita legi in aliquot aliis similis tenoris diplomatibus adverterint. Verum nemo erit sani omnino ingenii, qui iis serio inspectis ac perpensis, præsertim quæ pronuper edidit vir doctissimus Steph. Baluzius in Appendice ad Capitularia Regum Francor. non continuo pedibus eat in nostram sententiam : quod quidem ut facilius de hac controversia judicet eruditus lector, locos hic proponere operæ pretium visum est. Præceptum Caroli M. pro Hispanis :

Nullum censum superponere præsumatis, neque ad proprium facere permittatis ; sed quoad usque illi fideles nobis aut filiis nostris fuerint, quod per triginta annos habuerunt per Aprisionem, quieti possideant.

Præceptum aliud ejusdem Caroli M. ex Tabulario Narbonensi :

Nos vero concedimus ei ipsum villarem, et omnes suos terminos et pertinentias suas ab integro, et quantum ille cum hominibus suis in villa Fontejoncosa occupavit, vel occupaverit, vel de heremo traxerit, vel infra suos terminos, sive in aliis locis vel villis seu villare occupaverit, vel Aprisione fecerit cum hominibus suis.

Aliud Diploma Lud. Pii :

Postulans idem Ramo Comes Clementiam nostram, ut eum cum prædicto Monasterio et Monachis ibi degentibus, una cum rebus, quæ tam ipsi ex heremo traxerunt, vel ex Adprissionem acceperunt,... sub mundeburdo et defensione atque immunitatis tuitione constitueremus.

Aliud Caroli Calvi :

Quas siquidem Aprisiones præfatorum Hispanorum progenitores per licentiam, seu concessionem, avi nostri Karoli, ac post obitum illius, genitoris nostri Augusti Ludovici, ex deserti squalore habitabiles frugumque uberes proprio labore fecerunt.

Infra :

Cum dictis Aprisionibus, sive hæreditatibus, id est, domibus, vineis, etc.

Aliud ejusdem Caroli :

Habuerunt per Aprisione cultum vel incultum, etc.

Aliud ejusdem Principis pro Barcinonensibus apud Diago in Historia Comitum Barcinonensium lib. 2. cap. 4 :

Placuit etiam nobis illis concedere, ut quidquid de eremi squalore in quolibet Comitatu ad cultum frugum traxerint, aut deinceps infra eorum Aprisiones excolere potuerint, integerrime teneant atque possideant.

Alia denique Charta ejusdem Caroli apud Catellum in Historia Occitana pag. 559. et Casanovam lib. de Franco Alodio pag. 300. pro iisdem Hispanis :

Quas siquidem Aprisiones præfatorum Hispanorum progenitores per licentiam seu concessionem Imperatoris avi nostri Caroli, ac post obitum genitoris nostri Augusti Ludovici, ex deserti squalore habitabiles frugumque uberes proprio labore fecerunt, etc.

Vetus placinum ann. 876 :

Et vos præfati judices me interrogastis, si potuissem per legitimos placitos habere scripturas, aut legitimos testes, aut quodlibet verum documentum, per quod probare potuissem, ut sæpe dictus locus per beneficia, vel Adprisionem Comiti regalem servitium persolvi debeat, etc.

Charta Ludovici Regis ann. 866 :

Et donum S. Cucuphatis et S. Felicis ad locum Octavianum, cum Aprisionibus, adjacentiis et omnibus ibidem pertinentibus.

Aliud Judicatum ann. 884 :

Ad proprio iste Andreas retinet ad Aprisione pro partibus de villa, quæ dicitur, etc.

Infra :

Non eas teneo injuste ; sed per legis ordinem eos teneo per Aprisione, et per præceptum Regis, et pro partibus de supra dicta villa.

Stephanus VII. PP. in Epist. ad Archiepisc. Narbon. apud Catellum lib. 5. Rerum Occitan. pag. 773 :

Statuentes.... ut nulli unquam parvo aut magno homini liceat quamlibet forciam vel Apprisionem in omnibus rebus ejus facere, aut potestatem aliquam habere, etc.

Ubi videtur accipi pro usurpatione Ecclesiæ prædiorum incultorum, quæ in Aprisionem tanquam derelicta vulgo a Regibus concedebantur. Charta donationis factæ a Berengario Comite Barcinonensi civitatis Tarraconensis Ecclesiæ Romanæ ann. 1090. apud Baronium ann. 1091. num. 9 :

Et ut principes universi, vel omnes alii, qui mecum insudaverunt ad præfatæ urbis restaurationem, habeant in confinio hujus urbis, paralodium, suam Aprissionem, vel quod acceperint per manus nostræ largitionem, non inde persolventes aliquam pensionem nisi forte compuncti amore Dei voluerint ipsi persolvere sua gratuita voluntate.

Ex quibus perspicue patet, Aprisiones non fuisse duntaxat terras eremas, sed eos potissimum agros, revera incultos, quos Hispani ab Regibus nostris dono accepere, et inter se in varias portiones divisere : proindeque recte scribi in laudato Diplomate Ludovici Pii Adportionem. Wachtero, qui alias Cangii interpretationi assentitur, Aprisio est a voce Suecica bryta, Dividere, Franc. bruttan, Anglos, brytan, Frangere, Græc. πρίζειν, Scindere, qui antiquissimus verbi sensus, postea ad generalem dividendi rationem perductus est, ita ut Aprisiones sint Distributiones agrorum, eo fine ex eremis factæ, ut quilibet portionem suam a principe concessam, ad cultum traduceret. Conf. etiam F. C. von Buri Erlæuter. des Lehnrechts, part. 4. pag. 18. sqq. adel.