AQUIMOLA, Molendinum aquaticum, Aquaria mola : nostris, Moulin à eau. Gloss. Lat. Græc. ὑδραλέτης, Aquemolus. ὑδρομύλη, Aquamulina. Sic in MS. unde forte Molinum, vox. Bulla Paschalis PP. I. pro Monast. Farfensi ann. 817. apud Murat. tom. 2. part. 2. col. 371 :

Campos et silvas, prata et aquas, vineta et oliveta, et aquimolas cum universis appendicibus.

Anastasius Bibl. in Leone IV. pag. 196 :

Aquarum copiam ad populum confortandum, et cæteras utilitates humanas, Aquimolasque molentes pleniter subministrabant.

Idem in S. Hadriano pag. 111 :

Quam videlicet domocultam cum massis, fundis, casalibus, vineis, olivetis, Aquimolis, etc.

Charta Benedicti de Prato Episcopi Portuensis, apud Ughellum in Ital. Sacra :

Aquis perennibus, cum locis ad Aquimolam faciendam.

Adde Petr. Damian. lib. 6. Ep. 21. Habetur passim in Chartis Italicis, cujusmodi molarum aquariarum nulla occurrit apud JC. mentio : unde conjectarunt quidam, recentius esse inventum. Verum Augusti tempestate, vel paulo ante Augustum, molas aquis actas.Romæ in Tiberi primum factas, auctor est Pomponius Sabinus ad Virgilii Moretum : idque testatur Antipatri Thessalonicensis Epigramma, quod a Salmasio in Notis ad Lamprid. et Solinum refertur. Agunt etiam de iis Vitruvius lib. 20. cap. 10. Procopius lib. 3. Goth. Senator lib. 3. Var. Ep. 31. l. 10. C. de Aquæductu lib. 11. l. 4. de Canone frumentar. urb. Romæ C. Th. lib. 14. tit. 5.