« 2 bacca » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 508c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/BACCA2
2. BACCA, Baccharium, Bacchonica, Bacchoaicha, Bachia,
Bachoica, Voces unius ejusdemque originis et notionis quæ vas vel urceum
significant.
Bacca. Gloss. Isid. Bacca, vas aquarium.
Baccale, in Ceremoniali Romano lib. 1. sect. 2.
Bacar, ἀγγείου εἶδος, in Gloss. Lat. Græc, hinc
Bacario, in iisdem Glossis πορνοδιάϰονος, qui
ejusmodi vas meretriculis lavantibus ministrabat, qui Festo Aquariolus dicitur.
L. , 1840–1850.
◊ Bacar, vas vinarium simile Bacrioni, apud Festum.
Baccarium, vas aquarium, in Gloss. Isidori. Vide Scaligerum ad Festum Lindemanno pag. 344.
Bacchonica. Hist. Episc. Autissiod. cap. 20. dedit... Bacchonicam auratam pensantem
libr. xii. Mox :
Aliam Bacchonicam anacteam pensantem libr. x.Occurrit ibi pluries, ubi inter vasa et cimelia Ecclesiastica recensetur. Atque inde emendanda videtur vox
Bacchoaicha, in Testamento Leodebodi Abbatis Floriac. apud Helgaudum in Roberto Rege :
Hoc est Bacchoaicha pura sigillata transmarina pensantia pondo lib. x. quorum unus habet in medio crucem auream.Reponendum enim indubie Bacchonica, facili emendatione, mutata lit. a in n. Quidam perperam legunt Bacchraica.
Bachia, Papias :
Bachia, primo a Baccho, quod est vinum, dicta, modo in usum aquæ transiit.
Bathoica, eidem Papiæ,
patena argenti ad sacrificandum. Forte patera, ut reipsa legitur apud Grævium in Notis ad Glossarium Isidori in voce Batiotica. Sed ibidem Bathioca habetur, non Bathoica, idque ex Papia. Ita Isidor. in Gloss. :
Batiotica, patera.Sed his locis Bacchonica, perinde legendum censuerim. Non ita Grævius loco mox citato, ubi censet potius legendum esse Batiola vel Batioca ; quod alterutra vox legatur apud Plautum in Stich. v. 4 :
Batiolæ eodem sensu legitur apud Arnobium lib. 2. adversus Gentes, teste eodem Grævio : quem, si tanti est, consule.Quibus divitiæ domi sunt, Scaphio et cantharis
Bacchinus. Liber Miraculor. S. Austrebertæ Virg. cap. 6. n. 43 :
In signum donationis duos ex ære urceos, quos vulgo Bachinos vocamus, ejus Ecclesiæ ministris transmisit.Hist. Dalphin. tom. 2. pag. 556 :
Item duos magnos Bachinos aliquantulum concavos, argenteos, deauratos in fundo, et in parte superiori circum circa signatos.Spicil. Fontanell. MS. pag. 391 :
In festo duplici omnes cerei de magno candelabro et de Bachinis et de Cherubinis... debent ardere.
Bacchinon. Gregorius Turon. lib. 9. Hist. cap. 28 :
Cum duabus pateris ligneis, quas vulgo Bacchinon vocant.
Bacinus, Italis, Bacino, Gallis, Bacin, ab eodem fonte, licet non urceum aut
pateram, sed pelvim, polubrum, et malluvium sæpe denotet. Palladius de Architectura :
Aurum vel cuprum cum cote teritur, et tritum scifo, id est, Bacino, excipitur.Ubi Codex MS. :
Scifo, id est, Bacinno.Concilium Romanum ann. 1099. cap. 18 Pictavense ann. 1109. cap. 13. et Londinense ann. 1138. cap. 3. etc. :
Ut nullus Primatum, Archiepiscoporum et Episcoporum in ordinatione et consecratione Episcoporum vel Abbatum, cappas, tapetia, Bacinos, et manutergia, qualibet exactione requirat, vel suscipiat.S. Bernardus de Vita et Morib. Relig. cap. 10 :
Gestari jubentur mappulæ, scyphi, Bacini, candelabra, etc.Charta Heccardi Comitis Augustod. apud Perardum pag. 26 :
Bacino ad luminaria; ubi perperam editum batrino. Liber Ordinis S. Victoris Parisiens. MS. cap. 4 :
Nec in turibilis, nec in Bacinis, etc.Herbertus de Miracul. lib. 2. cap. 29 :
Vidit in spiritu se transpositum in Claravalle, idque gerentem officii, ut cum duobus Bacinis,... Fratrum manibus abluendis aquam infunderet.Vide Historiam Occitanicam Catelli pag. 901. Mabill. Analect. tom. 3. pag. 354. Vet. Discipl. Monast. pag. 394.
Baccinum, Baccino, Senensibus, vel Bacino, quasi vacinum, seu
vasculum, uti vult Acharisius. Chron. Laurishamense :
Calicem deauratum, Baccina 2. Argentea, thuribulum argenteum.Acta SS. Maii tom. 4. pag. 623 :
Recipientes quoddam caput in Baccino, etc.
Baccinium. Glossæ MSS.
Baccinium, vas aquarium vel baccea. Simeon Dunelm. de Gest. Angl. et Ricardus Hagulstad. ann. 1126 :
Non tapetæ, non manutergia, non Baccinia, et nil omnino per violentiam exigatur.Adde Monast. Anglic. tom. 3. pag. 191. et Joan. Abrincensem Episc. lib. de Officiis Eccles. pag. 293. Edit. 1679.
Bacile, pariter ab eadem origine deducitur pro pelvi vel polubro, Ital. : Bacile,
Bacino. Ceremonial. Episcopor. cap. 11 :
Duas argenteas lanceas seu fontes... quos Bacilia vocant.Leo Ostiens. lib. 3. cap. 57 :
Bazili de argento parium unum.Cap. 73 :
Calices onychini 2. Bacilia argentea 4.Chron. Fossænovæ ann. 1196 :
Unum par Bacilium, duæ tuallæ.Bernardi Mon. Ordo Cluniac. cap. 5. in edito habet Bacile, locum vide in Baccile. Occurrit præterea in Historia Translationis S. Landoaldi n. 19. in Ceremoniali Romano lib. 2. sect. 2. pag. 258. Vide Abacinare.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Bacille, in Epist. Odonis Cardin. apud Marten. tom. 6. Ampliss. Collect. col. 245 :
Volumus enim ut duo Bacillia, calicem, thuribulum et reliqua ad capellam, si opportunum invenerit, acquirat et cambium faciat.
Baccile. Bernardus Mon. in Consuet. Cluniac. MSS. cap. 77 :
Introducuntur famuli a Camerario per auditorium in coquinam regularem cum Baccilibus, et manutergiis, ut faciant optimum ignem.Lanfrancus, in Decretis pro Ordine S. Bened. cap. 1. sect. 2 :
Tunc Fratres qui ad Missam induendi sunt, vadant ad locum constitutum, ubi sit optimus ignis a famulis Camerarii præparatus, Baccilia quoque et aqua calida ad abluendas manus.Sect. 4 :
Postea accipiens Abbas Baccilia et manutergium.Occurrit ibi præterea cap. 8. sect. 2. et in Synodo Londinensi ann. 1125. cap. 3. apud Florentium Wigorn. pag. 661. apud Madox quoque in Formul. Angl. pag. 177.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Bacium, apud Brandaon. in Monarch. Lusitan. tom. 5. pag. 304.Bacinæ Salinariæ, seu Bacini, in quibus sal conficitur. Charta Friderici II. Imp. ann 1235.
in Regesto Comitum Tolosæ fol. 124 :
Videlicet civitates, castra, villas, cum plena jurisdictione, omnibus feudis, et solitis pedagiis, usaticis, et saunariis, in idiomate ipso quomodo Bacinæ salinæ dicuntur, etc.
Bacinagium, Tributum salinarium ; ex baciniis salinariis, vel quantum salis
bacinus continere potest. Tabularium Abbatiæ Corbeiensis :
Item du Bassinage du sel que lesdits Religieux voloient prendre de ceux qui le admenoient à cheval ou à brouëte, aussi bien que de ceux qui l'amenoient à nef ou à navel, sont accoustumé de prendre et lever, et en sont en possession et saisine.Obtinebat etiam id nominis in frumento. Tabular. Episcopat. Ambian. ann. 1265. fol. 100 :
Et si dictus Capellanus emat granum aliquod aut bladum pro victu suo ; aut res alias pro hospitio, quitus erit de Bachinagio et de aliis consuetudinibus.
◊ Aliud est jus bacini, in Charta Vicedomini
Catalaunensis ann. 1581 :
Nous avons un droit appellé le droit de Bassin, qui est tel que le Sieur et Dame Vidame peuvent par chacun an prendre un Bassin d'environ un sestier plain de raisins, en quelque vigne qu'il voudroit és environs de S. Michel, etc.
P. , 1766.
◊ Bachinage du sel
etiam in Charta ann. 1360. ex Reg. 88. Chartoph. reg. ch. 120.L. , 1840–1850.
◊ Ad etymon vocis quod
attinet, bacca deducenda est a verbo German. Biegen, unde populis
septentrionalibus et occidentalibus Bak omne denotabat, quod superficie præditum
erat infiexa, tam convexa quam concava. Inde voce Bak tam pro tergo, dolio, pharo,
colli, bulla, quam pro pelvi, navi, poculo, etc. usi sunt veteres. Vide Glossar. German.
voc. Bug, Bühel, Becher, Buckel, Becken, Bach, Bake, etc. Confer Raynouardi Gloss. Rom. vol. 1. pag. 165. voce Bacin. Bacar et similia originem e Latio trahere probat Festi locus, quem supra attulimus. Walachi etiam poculum dicunt pëhar. Vide Diezii Grammat. vol. 1. pag. 8.