« »
 
[]« 1 batifollum » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 603c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/BATIFOLLUM1
1. BATIFOLLUM, Propugnaculi species, Italis Batifolle, nostris Bastion, seu ut quibusdam placet turris illa lignea, quam Berfredum vocabant. Albertinus Mussatus lib. 5. de Gestis Italicor. post Henricum VII. Rubr. 4 :
Ad propugnaculum, quod Tusci Batifolem vocant, se conferentes, etc.
Hist. Obsid. Jadrensis ann. 1345. lib. 2. cap. 16 :
Ipsoque die quoddam Batifollum cum monos (id est, una) machina ultra portum, ubi primitus extitit sticatum, reædificaverunt.
Utitur passim Joan. Willaneus lib. 3. cap. 1. 2. lib. 6. cap. 4. et alibi.
Bacifollum, seu Batifollum. Tabularium S. Flori in Arvern :
Medietatem molendinorum, Bacifollorum, graneriarum, pratorum, alveorum, etc.
Ubi bacifollum forte usurpatur pro molendino ventario, cujus ædificium in modum turris seu berfredi extructum est. Vide Octav. Ferrar. in Bastone. Vide Batifollum 2.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Batiffol, apud Baluzium tom. 2. Hist. Arvern. pag. 134. in Charta ann. 1284 :
Nec permittemus a nobis seu ab aliquo alio aliquod molendinum Batiffol seu laus seu malleos infra confines superius nominatos.
P. Carpentier, 1766.
◊ Haud merito Cangium carpit Muratorius [] tom. 2. Antiq. Ital. med ævi. col. 511. quasi Batifollum, idem esse atque Belfredum, nihil hæsitans dixisset ; præterquam quod enim id quibusdam placere scribit, aliam, quæ ipsi probabilior videtur, proponit interpretationem. Et certe non unius formæ fuit ejusmodi propugnaculum ; in urbium vel castrorum obsidionibus, machinis a Belfredis parum dissimilibus utebantur, quas Batifolla appellabant. Inventar. MS. ann. 1366 :
Ante dictum castrum (S. Germini) machinas seu Batifolla pro expugnando tenere non verebantur.
Eodem nomine donabant illa propugnacula, etsi non ejusdem formæ, quibus urbs vel castrum muniebatur. Ea quippe tantæ interdum erant latitudinis, ut equites etiam et equos continerent, uti discimus ex Charta ann. 1326. apud laudatum Murator. ibid. :
Considerantes, quod utile et necessarium erat habere legales, probos, et in factis guerræ expertos viros, et bonos homines in dicto Battifollo, ..... providerunt..... quod nobilis miles dom. Rodulfus de Garsonibus sit et esse debeat stipendiarius communis Bononiæ in dicto Battifollo, et habebat..... quatuor equos armigeros, quatuor equitatores, et duos roncenos.
Quod Batifollum, vix a Bastita diversum fuisse, recte observat Muratorius. Neque aliud esse videtur Bateffon vel Bateffou, in Lit. Ant. dom. de Bellojoco ann. 1361. ex Memor. D. Cam. Comput. Paris. fol. 27. r° :
Pour plusieurs engins, bricoles, hourdis de paliz, chaz, Bateffons et mines, etc.
P. Carpentier, 1766.
Battifollus, in Annal. Cæsenat. ad ann. 1328. apud Murator. tom. 14. Script. Ital. col. 1165 :
Relevati fuerunt dicti Battifolli Forolivienses.
© École des chartes.