« Caciare » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 012a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CACIARE
CACIARE, Chaciare, Venari, Italis Cacciare, Gallis Chasser vel
Chaçer. Capitula Caroli C. tit. 43. cap. 32 ann. 877. ap. Carisiacum. Pertz. pag.
878. :
In Odreia villa porcos non accipiat, et non ibi Caciet nisi in transeundo.Cap. 33 :
Ut Adelelmus de forestibus diligenter sciat, quot porci et feramina in unaquaque a filio nostro Caciata fuerint.Liber donationum Ecclesiæ Ratisponensis in Metropoli Salisburgensi tom. 1. pag. 246 :
De venatione ita se coadunaverunt, ut utrisque liceret in ista parte commovere, et sic in antea Caciando persequi.Chartular. S. Martini Pontisar. ex Litteris Philippi Audacis Regis Francorum :
Inventum est quod Monachi S. Martini Chaciaverunt cum cornu, clamore et canibus.
Chacea, Chacia, Chasea, Venatio, Gallis et Anglis Chace, unde
Chaceare, venari, Chacer. Charta Edw. II. in tom. 2. Monastici Angl. pag.
102. et 103 :
Ac concessionem, quam eadem Alicia fecit eisdem Ecclesiæ et Canonicis de libera Chacea in omnibus terris et boscis suis in feudo ipsius Aliciæ, ad omnimodas feras Chaciandas et capiendas.Alia ibidem pag. 107 :
Cum placitum aliquando motum esset... de Chacia habenda in boscis et moris de Hamelak.Alia anni 1226. in Probat. Hist. Monmorenciacæ pag. 401 :
Chaciam, quam habebam ad magnam bestiam in foresta Cruyæ, videlicet ad cervum, bicham, porcum, capreolum, et damam.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Cachia. Hist. Beccensis MS. pag. 596. n. 1. ex Archivo ejusdem Monasterii :
Procuratores dicti Conventus, qui pro tempore fuerint, perpetuis temporibus Cachiam unam habeant in propriis boscis ipsorum ad leporem, vulpem et murilegum sine recidis et arcubus ; ita quod in boscis dicti Willelmi ingressum non habeant ad Cachiandum, nec etiam in propriis ipsorum ad grossam bestiam, etc.Charta ann. 1231. apud Miræum tom. 1. pag. 750 :
Nobis et hæredibus nostris altam justitiam et Cachiam venationis in prædicto nemore retinentes.Charta anni 1231. ex Chartulario S. Martini Pontisar. :
Retenta sibi Chacia in nemore.Occurrit iterum in Formulari Angl. Thomæ Madox pag. 384.
Caça. Fori Oscæ ann. 1247. sub. Jacobo I. Rege Aragon. :
De cane de Caça. Si alicujus canis occiderit ipsum, quantamcumque Caçam dominus canis mortui poterit probare, quod una die occiderit canis ejus, tantam Caçam debet emendare dominus canis unaquaque die domino canis mortui, aut quod reddat canem homicidam, quia talis est sua calonia.
Chacea interdum sumitur pro ipso saltu, et ipsa statione, in qua venationis gratia
aluntur feræ, nullo, inquit Spelmannus, cincta sepimento, sed privilegio tuta, vel a
Principe concesso, vel præscriptione adepto. Differt autem Chacea a Parco,
quod hic angustior est, et palis aut muro circumclusus ; et a Foresta, quod hæc
multo est extensior, et amplissimis legibus insignita. Monasticum Anglic. tom. 1. pag.
722 :
Pasturam omnium animalium suorum ubique in Chacia nostra de Tudiham,... et de subbosco in dicta Chacia ad terram dictorum Monachorum meliorandam, etc.Tom. 2. pag. 103 :
In dominicis boscis suis et Chaceis.Willelm. Thorn :
Habeant liberam warennam in omnibus dominicis terris,... dum tamen terræ illæ non sint infra Chacias aut warennas nostras.Fleta lib. 1. cap. 20. § 55 :
Qui appropriaverint sibi liberas Chacias vel warennas sine waranto.Statum Edw. III. ann. 21 :
Ut malefactores in forestis, Chaceis, parcis et warennis, etc.Adde Statutum 2. Westmonaster. cap. 29.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Chaceria, Eadem notione. Chartular. minus S. Benigni Divion. in Instrumento venditionis
ann. 1276 : Item super ea omnia quæ habeo et habere possum et debeo in villa, finagiis et territoriis de Demois, videlicet in terris, pratis, domibus, mansis, nemoribus, aquis, justitia, banno, venaturis, Chaceria, arboribus, juribus, bonis, etc. Chaceriein Litteris Roberti de Basoches ann. 1247 :
Je ne puis de ce bos... arbre tranchier, fors que por faire haie à ma Chacerie de bonne foy.Vide Cacheria suo loco.
Fractio Chaceæ Regalis, in Legibus Canuti Regis de forestis cap. 21. 28. 29. Ubi rei dicuntur
fractionis forestæ Regis, qui venationem regiam quovis delicto in foresta
interturbant : Galli dicunt
ruiner les plaisirs du Roy, Entreprendre sur les plaisirs du Roy.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Chaicia, Venatio. Charta Simonis de Pissiaco ann. 1212 apud Marten. tom. 1. Ampliss.
Collect. col. 1105 : Præterea eidem Domino Regi et hæredibus ejus quitto in perpetuum omnem Chaiciam ejusdem forestæ et bestiam mortuam.
Cassa, Idem quod Cacia, in veteri Inquesta apud Columbum in Episcopis
Vasionensibus lib. 2. n. 26. 29. Cassa salvasina, ibidem : Chasse
sauvagine.
◊ Vocabuli etymon censet V. Cl. Ægid. Menagius a Captare
accersendam in Orig. Gall. et Ital. Certe ἄγραν,
Captionem et Venationem, vertit Gloss. Græc. Lat. Silvius a
Cassibus, deducit ; quippe venatores feras in casses propellunt, et clathratas
fenestras, Chassis dicimus, quod cassium, seu retium, formam referant. Octavius
Ferrarius ab agere, vel agitare. Alii denique a Capsum, vel Cassum,
de quibus vocibus infra agimus, quod quippiam clausum denotat : nam Caceas parci
speciem fuisse docuimus, in quo venatio ferarum peragebatur. Vide Chacea, et Murator. Antiquit. Italic. vol. 2.
col. 1176.
Chaçare ad Omnes Bestias, in Regesto Philippi Aug. f. 28.
Caçor, et Chaçor, Equus venatorius, un Chaçeur, in Legibus Norman.
Willelmi Nothi cap. 22. 23. quam vocem non intellexit Seldenus. Historia
fundat. Kingeswodensis Abbatiæ in agro Glocestrensi in Angl. :
Dederunt mihi... et filio meo, qui adhuc superest, unum Chaçorem, aut unam marcam argenti.In alia Charta legitur, unum Caçorem. MS :
MS :Et li veneres vet devant,Sor un grand Chaceour liart, etc.
Hues és chauciées et esperons d'or fin,Si est montés el Chaceor de pris,Que li dona l'Empereres Pepin.