« »
 
[]« 4 canna » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 091b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CANNA4
4. CANNA, Kanna, Cantharus, poculum, vas strictius, et oblongius, Germanis et Belgis Kan, et Kanne, Gallis Canne. Gloss. Basilic. : Καννία, οἱ ϰόνδυλοι τῶν ϰαλάμων, ϰαὶ οἱ σωλῆνες ϰαὶ τούτου πάντα τὰ σωληνοειδῆ ἀγγεῖα. Fortunatus in Vita S. Radegundis cap. 19 :
Qua sibi renunciante parata mensa, missorium, cochleares, cultellos, Cannas, potum, et calices, sola subsequente, intromittebatur furtim, quo se nemo perciperet.
Galbertus in Vita Caroli Comitis Flandr. num. 28 :
Comes argenteam Kannam emerat marcis 21. quæ miro opere fabricata, suis spectatoribus potum, quem in se continebat, furabatur.
Et n. 101.
Canna, argenteum vas vinarium
dicitur. Vetus Ceremoniale MS. B. M. Deauratæ :
De offertis altaris et de vino Cane vel lagene, etc.
Canna Argentea, inter Vasa Ecclesiastica recensetur apud Hariulfum lib. 2. Chron. Centul. cap. 10. et lib. 3. cap. 3. et in testamento Ermentrudis illustris matronæ, apud Mabill. Liturg. Gallic. pag. 462. Erat autem Fistula, qua sanguis Christi a communicantibus hauriebatur, uti liquet ex hoc versu :
Hic Domini sanguis nobis sit vita perennis,
exarato in illa Canna Argentea, quam Suppo Abbas Montis S. Michaelis suæ ecclesiæ tradidisse legitur in Annalibus Benedict. tom. 4. pag. 496. ad ann. 1040. et in Neustria Pia pag. 385. B. Rhenanus in Scholiis ad Tertullianum :
Non possum celare studiosos antiquitatis Christianæ, laicos olim Canna solitos haurire Dominicum sanguinem e calice : quod pridem mihi indicavit Paulus Volsius Abbas Hugoniani cœnobii ex libro signorum, qui frequens exstat apud Benedictinos.
Hac ratione post communionem corporis Domini, pretiosum sanguinem etiamnum hauriunt, in Monasterio Sandionysiano Diaconus et Subdiaconus singulis diebus Dominicis et festis. Vide Calamus 1.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Cannata. S. Willelmus lib. 1. Consuetud. Hirsaug. cap. 15 :
Pro signo vasis quod vulgo Cannata dicitur, generali præmisso, hoc adde ut... digitum incurves, adjuncto vini signo.
Scramb. pag. 338. Chron. Mellic. col. 1 :
Dato signo campanellæ per Abbatem, servitor teneat Cannatam cum vino in medio reverenter ambabus manibus.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Cannatella. Conc. Legion. ann. 1012. can. 25 :
Qui habuerit casam in solare alieno et non habuerit cavallum vel asinam, det semel in anno domino soli decem panes frumenti et mediam Cannatellam vini.
Caneta, seu Canneta, Minor Canna, minus vasculum sacræ Liturgiæ idoneum, quod vulgo Buretæ vocamus. Charta ann. 1344. apud Sammarthanos in Abbatib. Lesatens. n. 27 :
Calicem argenteum cum patena deauratum et etiam amentatum, et Duas Canetas argenteas deauratas, etc.
Alia ann. 1231. apud Catellum in Hist. Occitan. pag. [] 901 :
Turibulum argenteum, et 2. bacini argentei, et 2. Canetæ argenteæ, etc.
Canetæ de argento usuales, in Inventario Sacristiæ S. Victoris Massil. Canetæ sive vinetariæ argenti, in Instrumento anni 1337. ex Archivis ejusd. S. Victoris. Canetas argenteas et duo candelabra argentea, in Charta anni 1461. apud Baluzium tom. 2. Hist. Arvern. pag. 726.
© École des chartes.