« »
 
[]« Casalaticum » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 198b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CASALATICUM
CASALATICUM, Casalagium, Casa, vel tenementum hominum de corpore, censui dominico obnoxium, et census ipse ratione Casalatici Domino debitus. Charta ann. 1234. in Regesto Comitum Tolosæ pag. 129 :
Scilicet homines et feminas mihi pertinentes, et pertinere debentes, et scienter Petrum Duram, et infantes ejus cum suo Casalatico, et tenentia sua, etc.
Charta Ryosevendis Dominæ de Terminis ann. 1208. in 30. Regesto Archivi Regii Ch. 61 :
Nos tenebamus in feudum albergam duorum Militum in unoquoque manso a Casalatico in hominibus qui soliti erant in villa vetula de Plairaco, scilicet in tribus mensis, et in villa de Businiaco in mensis quatuor, etc.
Manumissio anni 1251 :
Omnes generaliter res et bona et jura mobilia et immobilia eis pertinentia, ubicumque sint, vel de cætero habere seu aquirere potuerint, et specialiter totum Casalaticum, quod fuit dicti Guillelmi, etc.
Confirmatio compositionis cum Habitantibus Castri de Leucata ann. 1313 :
Cum... homines dicti castri sint et esse consueverint ab antiquo homines de mansata, sive de corpore et Casalatico tam domini Regis, quam illorum a quibus dominus Rex habuit et de novo.
Ibidem :
Absolvimus prædictum locum, et singulos de eodem, et universitatem dicti loci, et singulos de ea, qui nunc sunt et pro tempore fuerint de omni mansata et Casalatico, et omnem servitutem et servitia, quæ a dictis hominibus levari consueverunt et levari possunt ratione dictæ mansatæ.
Et infra :
Ab omni mansata et omni genere servitutis mansatæ, et a corpore et Casalatico, etc.
Casalagium, Eadem notione. Charta Alphonsi Comitis Pictav. ann. 1270. apud Catellum in Histor. Tolos. pag. 395 :
Hugonem... hominem nostrum de corpore et Casalagio liberaliter manumittimus, etc. bona ipsorum tam mobilia, quam immobilia, de Casalagio, seu aliunde provenientia, etc.
Saisimentum Comitatus Tolosæ ann. 1271. apud Lafallium tom. 1. Annal. Tolos. Instrum. pag. 15. n. 18 :
Item quod Dominus Comes ex antiqua consuetudine percipiebat in dicta villa in certis Casalagiis triginta sestaria bladi, medium frumenti et medium avenæ annuatim, etc.
Consuetud. Tolosæ 4. part. tit. de homagiis :
Item de immobilibus, scilicet de Cassalagio, vel feudis quæ tenentur a domino suo... nihil potest homo de corpore sine assensu domini ordinare.
Passim ibi. Tit. 38 :
Homo ligius de corpore et Casalatgio.
Charta ann. 1298. in Regesto Philippi Pulcri Fr. Regis ann. 1298. n. 18. ex Tabulario Reg. :
In quibus (hominibus) jus habemus... ratione vel occasione servitutis, quæ de [] corpore tantum, vel de Casalagio tantum dicitur, aut etiam de utraque, vel rerum Casalagii conjunctim, vel separatim, aut ascriptitiatus, vel quasi, seu libertinitatis, vel cujuslibet alterius generis servitutis, etc.
Alia ibid. num. 33 :
Ac etiam vendis, et foriscapiis, laudimiis omnium præmissorum, ac etiam Casalagiis, et servitiis, seu redditibus, nobis ratione Caselagiorum et pro ipsis Caselagiis debitis, etc.
Consuetudo municipalis de Vallançay in Biturigib. art. 3 :
Quand une personne tenant feu et Cheseolage dans les fins et limites d'aucune dismerie, etc.
Caslagium. Charta ann. 1306. in 2. Regesto Philippi Pulcri Regis Franc. num. 59. ex Tabulario Regio :
Quarundam personarum... quas dictus venditor asseruit esse servilis conditionis de corpore et Caslagio, et tenere in Caslagium, quatuor sextarios et unam quarteriatam terræ ad dictam mensuram, etc.
© École des chartes.