« »
 
[]« Ceroferale » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 274c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CEROFERALE
CEROFERALE, Candelabrum quod cereum fert. Fortunatus lib. de Vita S. Medardi cap. 18 :
Episcopus ad excipiendum illum cum thymiateriis, cum crucibus processit, et Ceroferalibus, stipatus hinc inde agmine Cleri.
Gregorius Turon. de Gloria Confess. cap. 79 :
Accensisque super cruces cereis, atque Ceroferalibus, dant voces in Canticis, circumeunt urbem cum vicis.
Historia Translat. S. Sebastiani n. 43 :
His thymiateria ac thurifera, aliis Ceroferalia deportantibus.
Ceroferarium, Eadem notione. Sacramentar. Greg. M. :
Ab Archidiacono accipiat Ceroferarium cum cereo.
Leo Ost. lib. 2. Chron. Casin. cap. 25 :
Fecit et Ceroferaria 2. librarum quindecim.
Lib. 1. cap. 56 :
Ceroferaria argentea duo.
Hugo Flavin. in Chron. ann. 1099 :
Sic instituit processionis officium, crucibus, vexillis, thymiateriis, Ceroferariis, et omni gloriæ apparatu... festivus.
Adde Concil. Carthag. IV. can. 6. et Stephan. Eduensem Episc. lib. de Sacram. altar. cap. 4. Missale Francorum pag. 301. Liturg. Gall. a Mabillonio edit. col. 1. et Chron. Novalicense apud Murator. tom. 2. col. 744. etc.
Cerofarium, apud Evodium Uzalensem Episc. lib. 2. de Miracul. S. Steph. cap. 11 :
Visa est videre... duo Cerofaria luminosa pariter igne flammantia.
Sed legendum, Ceroferaria, aut certe Cerofora, vel Cerofera. Vide infra.
Ceroferarii, Qui cereos deferunt in Ecclesiasticis ceremoniis, aut qui luminaria Ecclesiæ accendunt. Glossæ MSS. : Ceroferarius, cereum ferens. Ritus antiquus celebrandæ Missæ :
Sicque præcedentibus Ceroferario, thuribulique latore, cum processione ad pulpitum pergat. Κηροφόροι
apud Pantaleonem de Mirac. S. Michaelis. Joan. de Janua :
Ceroferarius, qui cereum portat, ut Acolytus.
Cum enim id potissimum muneris incumberet Acolythis, inde postmodum a Latinis Ceroferarii nuncupati sunt. Isidorus lib. 7. Orig. cap. 12 :
Acolythi Græce, Latine Ceroferarii dicuntur a deportandis cereis, quando Evangelium legendum est, aut sacrificium offerendum : tunc enim accenduntur luminaria ab eis et deportantur, non ad fugandas tenebras, cum sol eo tempore rutilet, sed ad [] signum lætitiæ demonstrandum.
Gerardus Episcopus Cameracensis in Synodo Atrebatensi ann. 1125 :
Hos sequuntur Acolythi, id est, Ceroferarii, qui ignem verbi cœlestis, quo illuminentur fratres ad agnoscendum, et inflammentur ad diligendum Deum, prædicando ministrant.
Innocent. III. lib. 1. de Myster. Missæ cap. 3 :
Acoluthi vero, qui Latine Ceroferarii nuncupantur.
Et mox :
Acoluthi cereos ferunt accensos, dum legitur Evangelium, non ut tenebras aeris illuminent, sed ut proximis opera lucis ostendant.
Adde Alcuinum lib. de Offic. divin. Rabanum lib. 1. de Institut. Cleric. cap. 9. Rupertum lib. 1. de Divin. Offic. Ivon. Carnot. Serm. 2. de Reb. Eccl. etc.
◊ Hinc
cum ordinatur Acolythus, primum ab Episcopo docetur (verba sunt Gregorii Magni in libro Sacramentor.) qualiter in officio suo agere debeat, deinde ab Archidiacono accipit Ceroferarium cum cereo, ut sciat se ad accendenda Ecclesiæ luminaria mancipari, ita sibi dicente: Accipite hoc gestatorium luminis, ut per illud valeatis adversariorum tenebras effugare, etc.
Ex quibus percipimus, Ceroferariorum munus etiam fuisse cereos accendere in Ecclesia, cujusmodi etiam fuit Cerifororum in Ecclesia Græca. Glossar. Gr. Lat. : Κηριάπτης, Ceriforus. Sunt autem Cerifori, iidem qui Ceroferarii, qui ϰηροφόροι et λαμπαδηφόροι dicuntur Græcis. Extat in Euchologio Græcorum εὐχὴ ἐπὶ χειροτονίᾳ Δεποτάτου ϰαὶ ϰηροφόρου, ubi in ipsa oratione λαμπαδηφόρος nuncupatur. Istius igitur, si non ordinis, saltem officii fuit Marcianus ille, cujus meminit Pantaleon de Miraculis S. Michaelis Archangeli :
Ἦν τὶς ἀνὴρ ὀνόματι Μαρϰιανὸς, ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων γενόμενος ϰηροφόρος τοῦ πανσέπτου ναοῦ ἀυτοῦ. Pueri Ceroferarii,
apud Ingulphum pag. 866. Vide Ceroferagius et Cerophanus.
© École des chartes.