« »
 
[]« Charaxare » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 287c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CHARAXARE
CHARAXARE, Caraxare, Scribere. [] Glossæ Isonis Magistri : Caraxo, Gr. est, scribo. Inde Caraxavit, id est, scripsit. Papias : Caraxare, scribere. Caraxatum, id est, scriptum. Ugutio : Caraxare, a character, id est, scribere. Isidorus, Caraxatis, scriptis. Gloss. MS. Reg. Cod. 1701 : Caraxare, Garser. Gloss. Saxon. Ælfrici : Caraxatio, gevrit, id est, Scriptura. Prudentius Hymn. 14 :
Charaxat ambas ungulis scribentibus genas.
S. August. de Altercat. Eccles. et Synag. :
Cum primum Moyses in monte Syna Caraxatas decalogo tabulas accepisset.
Charta Edgari Regis Angl. tom. 1. Monastici Anglic. pag. 17. et tom. 2. pag. 839 :
Hujus doni constipulatores fuerunt, quorum nomina inferius Caraxari videntur.
Alia tom. 2 :
Hoc pictacium Indict. 12. Caraxatum est.
Aldhelmus de Virgin. cap. 16 :
Ecclesiasticæ Historiæ liber a Rufino Caraxatus.
Adde Gregor. Mag. lib. 7. Indict. 2. Epist. 40. Flodoardum lib. 1. Hist. Remens. cap. 9. et ap. Pertz. Scriptor. vol. 3. pag. 365. lin. 6. Edgari Concordiam regularem apud Seldenum ad Eadmerum pag. 146. 159. Adamnan. Scotum de Locis SS. lib. 1. in Præfat. et cap. 10. Ædilwaldum Epist. 69. Steph. Eddium in Vita S. Wilfridi cap. 47. Isidorum Epist. 72. Bonifacium Moguntinum Archiepisc. Epist. 69. et 74. Vitam S. Deicolæ num. 5. 11. Baldricum Noviom. lib. 1. cap. 49. Epistolam Fratrum Remensis Cœnobii apud Haeftenum ad Vitam S. Bened. pag. 123. Ordericum Vitalem lib. 1. pag. 352. 590. lib. 2. pag. 392. 832. Thiotfridum in Florib. in Proœmio, et lib. 3. cap. 7. etc.
Characterizare, Eadem notione. Dudo lib. 3. de Normann. pag. 152 :
Quid super hoc Characterizabunt Dialectici ?
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Characterizare, Typis imprimere subjecto prelo. Res Moguntiacæ tom. 1. pag. 120. edit. 1722. ex quodam MS. ejusd. urbis de Arte imprimendi :
Hoc autem urbis nostræ Moguntiaci triumphale perpetuæ laudis est præconium, quod hanc ingeniosam Characterizandi artem (reperit, anno circiter 1440.)
P. Carpentier, 1766.
◊ Occurrit passim hæc vox in libris, qui prelo primum subjecti sunt ; ac præsertim ad calcem psalterii in Bibl. Cæsarea asservati ubi fol. ult. v°. hæc literis rubris legebam ann. 1751 :
Presens spalmorum (sic) codex venustate capitalium decoratus, rubricationibusque sufficienter distinctus, adinventione artificiosa imprimendi ac Caracterizandi, absque calami ulla exaratione sic effigiatus, et ad eusebiam Dei industrie est consummatus, per Johannem Fust civem Maguntinum et Petrum Scheffer de Geruszheim, anno Dom. 1457. in vigilia Assumptionis.
Consule Chevillier de Orig. impress. Paris. pag. 13. La Caille in Hist. impress. pag. 14. et 30. Maitaire Annal. Typogr. etc. Vide in Charaxare.
Charaxare, Caraxare, Pingere, depingere. Gregorius Turon. lib. 7. Hist. cap. 36 :
Tu es pictor ille qui... per oratoria, parietes, atque cameras Caraxabas ?
Lib. 9. cap. 5 :
Vasa per domos diversorum signis nescio quibus Caraxata sunt.
Lib. 1. de Miracul. cap. 51 :
Parietes domorum atque templorum signarentur atque Caraxarentur.
Aldhelmus de Virgin. cap. 10 :
Flexis literarum apicibus in quadrata parietis pagina Caraxatis, id est, scriptis.
Eckehardus Junior de Casib. S. Galli cap. 2 :
Parietes ejus Caraxasse viderat.
Ita S. Basilius Homil. in 40. Martyr. dixit, τοὺς ζωγράφους πολέμων ἀνδραγαθήματα τοῖς πίναξιν ἐγχαράττειν.[] Hinc Caraxare, pro notare. Hincmarus Remensis de Prædestinat. :
Quamvis blando sibilo eos quidam Caraxare voluerunt, de eo quod sanctus Cœlestinus Episcopos Gallicanos redarguit, dicens, etc.
Caraxare, est etiam Delere, maculare, atramento inquinare. Gloss. vett. : Charaxo, induco, cancello. Excerpta Pithœana :
Charaxatis, scriptis, inductis, cancellatis.
Papias : Charaxare, exinanire, scribere. Ubi exinanire, est delere. Caraxia, exinanita, id est, deletio. Caraxiaca, exinatita, in Glossario MS. San-German. num. 501.
Charaxatura, pro Litura, habetur in Testamento S. Remigii Archiepiscopi Remensis :
In quo (Testamento) si qua litura, vel Charaxatura fuerit inventa, facta est me præsente, dum a me relegitur et emendatur.
Bertichramnus Cenomanensis Episcopus in Testamento apud Brisson. in Formul. :
Si quæ lituræ, si quæ literæ adjectæ sunt, vel detractæ, ego feci.
Charta Abbonis Patricii pro fundatione Monasterii Novalicensis ex Tabulario Ecclesiæ Gratianopolitanæ :
Et si qua Karaxatura, aut litteratura in hanc paginam testamenti mei repertæque fuerint, nos eas fieri erogavimus.
Eadem occurrit formula apud Marculfum lib. 2. form. 17. et in Testamento S. Irminæ Abb. apud Marten. tom. 1. Ampliss. Collect. col. 10. Baldricus in Chron. Camerac. lib. 1. cap. 111 :
Unde Papa confirmante, imo Episcopis... assentientibus Caraxaturam fieri obtinuit hujusmodi, etc.
Alias Charaxatura est scriptura.
Intercaraxatus, apud Flodoard. lib. 3. cap. 22.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Caraxatura, Numismata Principis charactere notata. Guibertus lib. 3. de Vita sua cap. 7 :
Interea cum ad singulas quasque horum novorum numismatum promotiones ferebantur edicta, ne quis pessimas ipsius Caraxaturas cavillaretur, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Charaxarius. Gloss. Isid. : Notarius, Scriptor, Charaxarius.
© École des chartes.