« Chartophylax » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 297b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CHARTOPHYLAX
CHARTOPHYLAX, Archivi et Chartarum custos : dignitas Ecclesiastica et Palatina. Posterioris
meminit Paulus Diacon. lib. 17. Hist. Misc. pag. 528. post Theophanem, dum quemdam Davidem
Chartophylacem Hormisdæ vocat, Palatii scilicet ita nuncupati in urbe Byzantina :
Chartophilax August. N.in veteri Inscriptione 587. 11.
◊ De Ecclesiastica Chartophylacis dignitate sic Anastasius
ad VIII. Synod. Act. 2 :
Chartophylax interpretatur chartarum custos. Fungitur autem officio Chartophylax apud Ecclesiam Constantinopolitanam, quo Bibliothecarius apud Romanos, indutus videlicet infulis Ecclesiasticorum ministrorum, et agens Ecclesiastica prorsus obsequia, exceptis illis solis, quæ ad sacerdotale specialiter ac proprie pertinere probantur officium. Sine illo præterea nullus Præsulum aut Clericorum a foris veniens in conspectum Patriarchæ intromittitur ; nullius Epistola Patriarchæ missa recipitur, nisi forte a cæteris Patriarchis mittatur ; nullus ad Præsulatum vel alterius ordinis Clericorum, sive ad Præposituram Monasteriorum provehitur, nisi iste hunc approbet et commendet, atque de illo ipsi Patriarchæ suggerat, et ipse præsentet.His prærogativis hanc addit Pachymeres lib. 3. cap. 24. ut sine illius nutu et assensu nuptiales Benedictiones non administrentur. Præterea in Chartophylacis cura erant libri Ecclesiæ. Ita Synodus VI. Act. 1. pag. 17. et Act. 13. pag. 152. Edict. 1618. ubi innuitur eos libros repositos ἐν Χαρτοφυλαϰίῳ τοῦ πατριαρχείου, quod in VII. Synodo Act. 1. pag. 486. βιϐλιοθήϰη τοῦ εὐαγοῦς πατριαρχείου dicitur. Unde pag. 487. Chartophylax videtur dici βιϐλιοφύλαξ τοῦ εὐαγοῦς πατριαρχείου. De Chartophylace multa ex professo commentati sunt Meursius in Glossario, Gretzerus et Goarus ad Codinum, idemque Goarus ad Eucholog. Græcorum.
Chartophylacium, Archivum. Gregorius M. lib. 7. Ind. 2. Epist. 128 :
Mandare curaverat, ut piissimo Imperatori scriberem, quatenus pacta in Chartophylacio requireret, quæ, etc.Infra :
Quia Cartophylacium prædicti piæ memoriæ Justiniani Principis tempore, ita surripiente subito flamma, incensum est, ut omnino ex ejus temporibus pæne nulla Charta remaneret.