COMESTORES. Isidor. lib. 10. Orig. sect. 58 : Comestor, Comesor a Comedendo satis. Gloss. Gr. Lat. : Comestor, ϰαταφαγάς. Ita MS. in Supplemento Antiquarii habetur Comisator, pro quo melius legeretur Comissator, a Comissari : quo verbo utuntur Plautus, Horatius et alii ea notione, qua Græci ϰωμάζειν, Bibere post cœnam. Vide Etymologicon Vossii pag. 151. In Gl. Gr. Lat. etiam legitur : Comisacio, ϰῶμος. Comisator, ἐπιϰωμαστής, in Cod. Sanger. ex Castigat. :

Comesatio, Comesator

; sed melius legeretur, Comissatio, Commissator. Comestores autem appellabant nostri vel milites, vel potius apparitores et servientes, quos creditores, ex decreto judicis, in debitorum ædes im mittebant, qui illorum sumtibus alebantur, donec debita sua exsolvissent. Mangeurs, in Consuetud. Turnacensi tit. 27. art. 17. Mangeurs et gasteurs, in Manuale placitatorum in Parlamento 1. Decembr. ann. 1372. et in Charta laudata in Dissert. 29. ad Joinvillam. Concilium Turonense ann. 1282. cap. 9 :

Item Statutum provincialis Concilii contra illos qui ponunt Comestores in religiosis domibus dudum editum, ad illos extendimus qui ponunt hujusmodi Comestores vel custodes in domibus Prælatorum, aut aliarum Ecclesiasticarum personarum, etiam quarumcunque, quas simili sententia, auctoritate præsentis Concilii, innodamus.

Adde Concil. Redonense ann. 1373. cap. 4. et Andegav. ann. 1365. cap. 24. Charta Ludovici Hutini Reg. 1. April. 1315. pro Occitanis :

Item cum peterent quod garnisiones servientium, seu Comestores non ponerentur pro debitis nostris vel aliis exequendis, sed exequerentur in bonis et personis debitorum per bajulos et ordinarios locorum suorum, quod pro debitis concessimus inter privatas personas contractis sub sigillis suis : serviens noster requiret ordinarium loci quod ea exequatur, nec exequetur dictus serviens noster, nisi dictus ordinarius negligens, vel plus debito differens fuerit super hoc requisitus. Et si ad hæc debitor se opponat, remittatur cognitio ad judicis sigilli sui examen, qui cognoscat de dubio evidenti. Nostra vero propria debita, ubicumque sunt, per manum nostram, et non per aliam exequentur, nec pro hujusmodi debitis ponentur Comestores, seu servientium garnisiones, quamdiu invenire poterunt bonorum emptores, nisi hoc exigeret potentia, seu proterva contumacia debitoris.

Aresta Parlamenti Pentecostes ann. 1285. in Reg. B. fol. 70. verso :

Quia per saisinas, custodes, sive Comestores qui in Viromandensi, Ambianensi, et Silvan. balliviis, in domibus et in locis debitorum pro debitis quæ debent, poni consueverunt, creditoribus ad nullum cedebat commodum, sed ipsis debitoribus ad maximum incommodum, cum bona sua consumerentur, de quibus deberent sua debita solvere, nullo de dictis debitis relevamine subsequente : Ordinatum fuit quod pro debitis, catallis, conventionibus, pro executione literarum D. Regis, seu aliarum quarumcumque personarum, hujusmodi saisinæ, custodes, sive Comestores de cætero non ponantur ; dum tamen ipsi debitores per captionem bonorum et corporum instituentur, si necesse fuerit. Poni tamen poterunt tantummodo pro enormi facto, vel in casu criminis, vel si aliquis vellet subterfugia quærere, et bona sua abscondere, seu distornare, seu ad alienum dominium transferre, vel esset ita inobediens justitiariis, quod non posset alias commode justitiari.

Charta Ludovici Regis Franciæ ann. 1315. in 2. Regesto Philippi Pulcri Reg. ex Tabulario regio num. 209 :

Cum peterent quod garnisiones servientium, seu Comestores non ponerentur pro debitis nostris, etc.

Alia ann. 1318. in Tabular. Episcop. Ambian. :

Cum peterent quod garnisiones servientium, seu Comestores non ponerentur pro debitis, etc.

Vide Gesta Guillelmi Majoris Episcopi Andegav. cap. 41. pag. 362. Franc. Polletum lib. 3. Hist. Fori Romani cap. 2. extremo. Ludovicum Charondam ad Summam Ruralem Butelerii pag. 234. Loisellum de Offic. lib. 2. cap. 4. num. 51. etc. Cæterum Comesor pro Comestor dixit l. 18. de Ædilit. Edict. (21, 1.)