« »
 
[]« Conredium » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 511b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CONREDIUM
CONREDIUM, Corredium, etc. Quidquid ad alimentum, ad cibum, ad mensam datur, cibus, mensæ apparatus, alimonium, convivium.
P. Carpentier, 1766.
Bona quævis quæ ad victum, vestitum, cultumve ministrantur et inserviunt.
Conredium, Præbenda Monachi, vel Canonici. Monasticum Anglicanum tom. 1. pag. 149 :
Abbas et Monachi ejus loci per totum annum post obitum suum totum Conredium, sicut in vita sua perceperint, habere debent, quod alicui indigenti pro anima sua erogabitur.
Alibi :
Totam decimam Conredii domus suæ.
Et pag. 777 :
Insuper concessimus quod ipsi (Monachi) et successores sui ad pensionem, Corrodium, seu sustentationem aliquam alicui de Prioratu prædicto, etc.
Tom. 2. pag. 32 :
Duo Conradia Monachorum.
Ibidem :
Conradium quotidianum.
Charta 1218. ex Archivo Montis S. Michaelis :
Ego Ruelendus Goion, per voluntatem Roberti Goion fratris mei primogeniti dimisi Abbati et Conventui S. Michaelis quoddam Conredium, quod continebatur in portione, quæ me de paterna hæreditate contingebat, quod scilicet in Abbatia percipere solebam annuatim.
Vide Will. Thorn. pag. 1872. Bractonum lib. 4. tract. 1. cap. 16. § 7. Thomam Madox in Formulari Anglic. pag. 79. Edmund. Marten. tom. 3. Anecd. col. 1227. etc.
P. Carpentier, 1766.
Conredum, Eodem significatu. Testam. Protas. abb. Cuxan. ann. 878. in Append. ad Marcam Hispan. col. 803 :
Supplicamus præsentia domni nostri, ut audiatis Conredum monasterii hujus vestri. Sunt apud nos quingentæ oves et centum animalia et quinquaginta jumenta et porcos quadraginta et caballos duos et asinos quinque,... et vestimenta obtima ecclesiarum quinque parilia, de vestimenta quoque usu monachorum pleniter ad sufficientiam illorum, et de victu tritici ccclxv. modios appiliarios, centum ferramenta vel vascula plenius est in vestro monasterio.
Conredium, interdum pro Procuratione, seu conviviis, quæ Dominis præstabantur a vassallis ex jure definito, quoties per illorum terras pergebant. Diploma Ludovici VII. Regis Franc. ann. 1157. apud Hemereum de Academia Paris. cap. 3. ex M. Pastorali lib. 19. Charta 48 :
Ut nec nostro, nec aliorum tempore quædam convivia, quæ vulgo Coreede, vel Giste vocantur, in villis prænominatis exigere, vel quærere liceat.
Charta Willelmi Comitis Cabilonensis ann. 1180. in Bibl. Cluniac. :
Et in universa terra ejus non habet talliam, vel porcellagium, vel besonagium, vel messionagium, seu annonagium, vel Corredum. Hæreditaria Conradia,
in veteri Charta in Additamentis ad Matth. Paris pag. 110. Charta Walteri Giffardi in Tabul. Fiscanensi fol. 13 :
Eidem Ecclesiæ liberum et quietum clamavi Conredium, quod per singulos annos in eadem Ecclesia habebam in feodo.
Speculator tit. de Feud. lib. 4. part. 3. pag. 306. ait,
Imperatori servitium a vassallis deberi pro Corredo Imperiali, ut videlicet quando Imperator transierit per illum locum, contribuat in sumptibus ejus.
Adde Constit. Sicul. lib. 3. tit. 18. Leges Inæ Regis Westsax. cap. 74. apud Brompton. Gervas. Dorobern. in Stephano Rege pag. 1347. et Rastallum in verbo Corredy.
Corrodium. Henricus Huntindon. lib. 6. pag. 367 :
Tosti igitur furibunde [] discedens a Rege et fratre suo perrexit ad Hereforde, ubi frater suus Corrodium regale maximum paraverat : ubi ministros fratris sui omnes detruncans, singulis vasis vini, medonis, cervisiæ, pigmenti... crus, humerum, vel caput, vel brachium imposuit.
Adde Leges Ethelredi Regis cap. 2. Statutum 2. Westmonast. cap. 29. tom. 2. Monast. Angl. pag. 321. 355. 430. 532. 933. Fletam lib. 4. cap. 1. § 16. cap. 6. § 2. etc.
P. Carpentier, 1766.
Conreus, ut Conredium, Procuratio, Gistum, Pastus, nostris etiam Conroi. Libert. S. Andr. prope Avenion. ann. 1292. in Reg. 122. Chartoph. reg. ch. 336 :
Quod si plures Conrei debendi in solidum sint in dicto loco, non possint conveniri nec exigi aliquid ab eis, nisi pro rata cujuslibet, aliis Conreis præsentibus et solvendo existentibus.
Eadem totidem verbis leguntur in Libert. villæ de Boceyo ann. 1294. ex Reg. 59. ch. 63. Charta ann. 1310. in Reg. 47. ch. 98 :
Les Conrois, qui sont appellé repas, lesquiex, cil qui ladite ferme tient, prent par an de redevance en l'abbaye de Bernay. Le Conrroi de nos et de no maisnie,
in Ch. ann. 1253. ex Chartul. 21. Corb. fol. 114.
Correda, et Corredum. Vetus Charta ann. 1279. apud Ammiratum in Familia Caldora tom. 2. pag. 190. Famil. Neap. :
Præpositus corporum et Corredorum navis curiæ nostræ quæ dicitur Comitissa.
Contractus navigii Regis S. Ludovici cum Venetis, tom. 5. Hist. Franc. :
Quarum prædictarum 5. navium quælibet cum Corredis et apparatibus suis.
Vide Joan. Lucium lib. 4. de regno Dalmat. pag. 180.
P. Carpentier, 1766.
Quidquid navi instruendæ necessarium est. Informat. Mss. de transmar. passag. :
Et costabit quodlibet vysserium munitum omnibus sarciis et apparatu seu Corredis, mille cc. lib. Turon.
Charta ann. 1274. tom. 1. Corpor. Diplomat. pag. 236. col. 2 :
Item quod dictus dom. rex commodabit universitati Sibenici unam galeam munitam cum offesis et Corredis ad navigandum.
Pro apparatu muliebri, Gall. Trousseau, in Stat. Pistor. lib. 2. rub. 93 :
De Corredis dandis et fulcimentis mulierum.
Conragium, Idem quod Conredium. Vetus Charta Corbeiensis Monasterii inscripta, de Mensa Abbatis :
De bonis istis tenetur Abbas facere hoc quod debet erga Dominum Papam, sicut in Conragiis et exercitibus suis, etc... et debet Celerarius dictis famulis suum Conragium de pane et vino et carne.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Conregium, Ead. notione. Charta Nicolai Abb. Corbeiensis ann. 1158. ex Tabulario ejusd. Abbatiæ :
Illas consuetudines, quæ superius scriptæ sunt, et omnes illas quas clamabat in horreo et curte, et in campis, et Conregium corvearum quod sibi deberi asserebat eo die quo illas submonebat.
Vide Historiam Harcurianam tom. 3. pag. 38. et suo loco Bicocaria.
Conreium, apud Perardum in Burgundicis pag. 138. Chartular. S. Vandreg. tom. 1. pag. 877. ann. 1228 :
Procurationes, comestiones et omnia Conreia, etc.
Iterum occurrit in Indice MS. Beneficiorum Eccles. et Diœc. Constantiensis fol. 65. verso.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Correium. Chartularium idem S. Vandreg. tom. 1. pag. 877. in Charta anni 1259 :
Ego Walterus de Esquetot.... vendidi, quitavi et omnino dereliqui in perpetuum Domino Abbati S. Vandregesilli et Conventui ejusdem loci totum Corveium (lege Correium) quod percipiebam annuatim pro me et conductu meo in Abbatia [] dictorum Religiosorum... Ita quod in dicto Correio sive in pertinentiis ejusdem Correii ego vel hæredes mei nichil de cætero poterimus reclamare.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Coureium, Eadem notione, pro Conreium. Chartularium S. Vandregesili tom. 1. pag. 79 :
Ego Robertus de Bellomonte Vicecomes Caleti remisi et omnino quietavi in perpetuum Abbati et Conventui S. Vandregesilli... omnes procurationes, Coureia illa, quæ clamabam et clamare poteram hæreditarie in Abbatia S. Vandregesilli, etc.
Iterum occurrit, si fides sit Amanuensi, alioquin accurato, ejusdem tomi pag. 372. et pag. 878. necnon tom. 2. pag. 1261. verum timeo, ne ubique legendum sit Conreium.
Corrogium, Idem quod Conredum. Charta ann. 1247. in Regesto Comitum Tolosæ :
Fontes, rivi, aquæ, et piscaria, questæ, et albergii, Corrogia, et adempriva, et servicia et homagia, etc.
Corrodarius, Cui Corrodium, vel alimentum datur, Præbendarius. Monasticum Anglic. tom. 2. pag. 390 :
Decedente vel cedente fratre non leproso, aut Corrodario dicti Hospitalis, loco ipsius... alius subrogetur.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Conresarius, Conrasier, Monachus qui fratribus Conredia seu cibaria ministrare tenebatur ex officio Conraserie dicto, in Monasterio Nantensi, uti liquet ex 2. Chartis Gallicis MSS. ann. 1543. et 1571. ubi multa ad Conresarium spectantia.
P. Carpentier, 1766.
Pariag. inter reg. et abbat. S. Andr. Avenion. ann. 1292. in Reg. 93. Chartoph. reg. ch. 133 :
Item quod illos redditus, quos habet in castro monasterii sacrista et Conresarius et elemosinarius, remaneant semper salvi.
Extitit quoque in ecclesia Montispess. officium Conraseria appellatum, ut videre est in Hist. Magal. pag. 447.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Conrezare, Cibis apparatis excipere, Conrodia parare, dare. Statuta Massil. lib. 2. cap. 34 :
Magistri seu carpentarii d'aissa, vel calafati operantes in mari nullatus audeant... accipere... per pan e beoure, nisi unam denariatam panis... eo excepto quod quando catena navis videbitur, prima die domini navium seu lignorum, vel alii pro eis, possint prædictos magistros Conrezare, sicut consuetum est.
Conreer, nostris Conrodia parare. MS. :
La nuit le fait en sa maison jesir,
Et Conreer, et richement servir.
MS. :
Li mangiers fu richement Conréé.
Alibi :
Et le manger ferez bien Couraer.
MS. :
Or li Quens l'ot souvent bien Conréé.
Hinc apud Scriptores nostros formata vox Conroy, pro quolibet apparatu. Tractatus MS. de Torneamentis Militum Tabulæ rotundæ :
Et ainsy par cet ordre se mestoient tant qu'il y avoit de batailles, ad ce que les Conrois estoient assemblez.
Chron. Flandriæ vernaculum cap. 78 :
Ils approcherent la navie du Roy de France, et tantost se meirent les François en Conroy.
Cap. seq. :
Quant la chevalerie, qui à S. Omer estoit, veirent les Flamans arrangez au bout des fauxbourgs de la Ville par routes, et sans Conroy, adonc issirent tous les bannerets a toutes leurs batailles.
Chr. MS. :
Saint [] Loys ordonna et mist en Conroi ses batailles.
Guill. Guiart ann. 1270 :
Tost sont en Corrois devisez
Des Reaumes et de l'Empire.
Alibi :
Toute la gent que li Rois a,
Et qui s'est ô lui arréée,
Se retient d'autre part serrée
En Conroi, nul ne s'en esloche.
Conreé, in Poëmate cui titulus le Roman de Garin :
Conréé d'armes, apresté, et garni.
MS. :
Que Partonopex est levez,
Et s'est vestus et Conraez.
Vide Borelli Thesaurum in voce Conroy. Le Roman de Merlin MS. :
Ains s'empassent outre ambedui mal arréé et tout desconrée. Cavalieri di corredo,
apud J. Villaneum lib. 9. cap. 277. Chevaliers de Conroy, bene apparati. Vide Octavium Ferrarium in Corredo, et infra Conreix.
P. Carpentier, 1766.
Aliud sonat hæc eadem vox, Pretium nempe quod mercium vectori competit, in Ordinat. ann. 1415. ex Reg. 170. Chartoph. reg. ch. 1 :
Les voicturiers, maronniers et prudes bacheliers, qui icelles marchandises conduiront et amenront, auront droit de prendre et avoir... dix nuefs deniers Par. pour chacunc navée ou batelée ; lequel droit est appellé d'ancienneté les Conrois.