« Coquus » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 556c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/COQUUS
COQUUS, Magnus coquus, Dignitas in Palatiis Principum, eorum scilicet qui coquinæ
ac cibis præsunt. Coquorum Præpositus, in Legibus Wisigoth. lib. 2. tit. 4. § 4.
Fortunatus lib. 6. Poem. 10. de Coquo Regio :
Apud Herimannum de Restauratione Monasterii S. Martini Tornacensis cap. 94. Fulcherus Episcopus Noviomensis dicitur fuisse spurius generatione, ex patre scilicet ignobili natus, filiusque Principis Cocorum Regis Franciæ. Ita apud Gregorium Nyssenum lib. 1. contra Eunomium, quidam Demosthenes dicitur ὁ ἐπὶ τῶν ὄψων τεταγμένος, ϰαὶ μαγείρων ἄρχων, et apud Theodorium lib. 4. cap. 17 :Venimus ut Mettin, Cocus illic reglus instansAbsenti nautas abstulit, atque ratem.De flammis ardente manu qui diripit escas, etc.
Τῶν Βασιλιϰῶν προμηθούμενος ὄψων.Theodulphus Episc. Aurelian. lib. 3. Carm. pag. 187 :
De eodem Menalca, Alcuinus Poem. 221 :Pomiflua solers veniat de sede Menalcas,Sudorem abstergens frontis ab arce manu.Quam sæpe ingrediens, pistorum sive CoquorumVallatus cuneis, jus synodale gerit.Prudenter qui cuncta gerens, epulasque, dapesqueRegis honoratum deferat ante thronum.
Fleta lib. 2. cap. 75. aitIpse Menalca Coquos nigra castiget in aula,Ut calidos habeat Flaccus per fercula pultes.
officium Coqui esse de singulis ferculis ratiocinium reddere singulis diebus.Nostri eosdem officiales in Palatiis Grans Queux vocant, id est, Magnos Coquos. Vide Magister Coquinæ, et Grimmii Poet. latin. sec. X. et XI. pag. 386. :
Alibi :N'ot Panetier qui le deust servir,Queu de cuisine, ne Eschançon de vin,Ne Chamberlanc, qui puist avoir roncin, etc.
Chron. MS. Bertrandi du Guesclin :Cuez de cuisine plus de quarante cinq.
Joannes de Condato MS. :Dignes d'estre Queux pour les souppes manger.
Vetus Poema MS. de Vulpe Rege coronato :Gibiers li Cas fut en saisineD'estre grans Queus en la cuisine.
Idem Poeta du Roman de Garin, describens nuptias Pipini Regis :Ranginer, mesire Talpa,Furent maistre de la cuisine.
Vers la cuisine fu Bues le MarchisQui del mengier devoit li Rois servir.
◊ Id autem muneris in Regum nostrorum Palatiis obiisse leguntur
Robertus Coquus, sub Henrico I. et Philippo I. ann. 1060. et 1065. in Martinianis pag. 6. 17.
Herius Coquus, sub eodem Philippo I. anno 1070. in Martinianis pag. 19.
Harcherius Regis FranciæCoquus, et Miles insignis ann. 1124. apud Ordericum Vitalem lib. 12. pag.
878.
P. , 1766.
Bernardus Coquus, sub Philippo Aug. ann. 1203. ex Reg. 34. bis Chartoph. reg. part. 1. fol. 67. r°.
col. 1.P. , 1766.
Girardus de Bosco Coquus, ann. 1212. ibid. part. 2. fol. 76. v°. col. 1.P. , 1766.
Odo Coquus, ann. 1215. ex Chartul. AB. S. Germ. Prat. fol. 42. r°. col. 1.Adam Coquus, sub S. Ludovico, ann. 1243. Veteres Tabulæ S. Martini de Campis.
P. , 1766.
Robertus de Soysiaco Coquus, ann. 1263. ex Chartul. Guill. abb. S. Germ. Prat. fol. 114. v°. col. 2.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Radulphus de Bellomonte, ann. 1298. et seqq. de quo vide R. Patrem Anselmum. P. , 1766.
◊ Radulphus de Bellomonte
Coquus, sub S. Ludovico et Philippo ejus filio, ex Ch. Caroli IV.
ann. 1326. in Reg. 64. Chartoph. reg. ch. 120.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Ansellus caprusio, ann. 1302. apud eumdem Patrem Anselmum.P. , 1766.
Petrus de S. Germano Coquus, sub Phil. Pulcro ann. 1306. ex Reg. 38. Chartoph. reg.
ch. 167.Guillelmus de Haricuria, D. de Salceia, Magnus Franciæ Coquus sub Philippo Pulcro ann. 1312.
P. , 1766.
◊ Charta ann. 1307. in Reg.
37. Chartoph. reg. ch. 93 : Guillaume de Harecourt, chevalier, seigneur de la Sauçoye et mestre Queu de France, salut. Comme pour raison de nostre keuerie de France, etc.Infra : Queurie. Rursum ann. 1315. ex Ordinat. hospit. reg. apud Ludewig. tom. 12. Reliq. Mss. pag. 61. col. 1. Hinc delendus
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Petrus de Marcheny, ann. 1311. Vixit saltem ad ann. 1334. Vide Patrem Anselmum.
Appellatur de Mathinaco, in Ch. ann. 1311. ex Reg. 46. Chartoph. reg. ch.
34. de Mateny. in Ch. ann. 1314. ex Reg. 50. ch. 23. de Matheniaco, in
alia ann. 1317. in Reg. 61. ch. 496. de Mathigniaco, in altera ann. 1323. Reg.
62. ch. 446. ubi dicitur nuper defunctus, inter magnos Coquos minime censendus videtur ;
ut et P. , 1766.
◊ Stephanus de Capella
Coquus. in Ch. ann. 1322. ex Reg. 61. ch. 110. Hi Queux de la bouche
nuncupabantur, ut colligitur ex Lit. Phil. VI. ann. 1334. in Reg. 69. ch. 99 :
Nostre amé Queu de la bouche Heroet de Malregart, autrement dit l'Arceprestre, etc.Tunc quippe coquinæ regiæ præerat Joannes de Castellione.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Guiardus de Bellomonte, apud Patrem Anselmum.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Stephanus de Capella, ann. 1320. apud P. Anselmum.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Adam de Taverny, apud eumdem.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Guillelmus Sicartus, apud eumdem.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Joannes Bataille, ante annum 1326. apud eumdem.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Joannes Bonnet, ante annum 1324. apud eumdem.Joannes de Castellione, Dom. de Gandelus M. Franciæ Coquus, sub Philippo VI. anno 1344. Hac dignitate jam donatus erat ann. 1328. juxta P.
Anselmum.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Bernardus, Dominus Moroliensis, 24. Septemb. ann. 1344. juxta P. Anselmum. Joannes de Nigella, ann. 1345. et seqq. apud P. Anselmum.
Joannes de Dampetra, Dom. S. Desiderii et Vangionis rivi M. Coquus, sub Carolo VI. anno 1360. saltem ad annum 1367.sub Joanne rege ann. 1358. ex Lit.
ejusd. ann. in Reg. 86. Chartoph. reg. ch. 142. et sub Carolo V. ann.
1360.
P. , 1766.
Guillelmus Castellanus Bellovacensis M. Coquus sub Carolo V. ann. 1380. et Carolo VI. ann. 1382. et 1386. Lit. ann.
1382. in Reg. 121. Chartoph. reg. ch. 237 : Nostre amé et féal chevalier et grant Queux de France, le Chastellain de Beauvaiz, etc.Ordinat. hospit. reg. ann. 1386. in Memor. E. Cam. Comput. Paris. fol. 100. v° :
Le Chastellain de Beauvez, Queu de France.
N. Castellanus Bellovacensis,
M. Coquus sub Carolo VI. ann. 1388. ad 1390. quo
obiit.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Carolus de Castellione, ab ann. 1390. ad 1401. quo vita functus est.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Joannes ejus filius a morte patris. Vixit saltem ad ann. 1432.Guillelmus de Castellione, D. Feritatis in Pontivo, M. Franciæ Coquus, sub Carolo VI. ann. 1418. Vide
Duchesnium.
Antonius de Pria, Dom. de Buzançois, M. Fr. Coquus ann. 1431.
Ludovicus de Pria, Antonii filius. M. Franciæ Coquus, ann. 1490. Vide Probat. Histor. des
Chastaigniers pag. 103. Suppressa postmodum hæc dignitas, uti habet Tillius, qui
observat præterea Comites Campaniæ habuisse suos Magnos Coquos hæreditarios.
◊ Porro Magno Coquo suberant Officiales, seu Ministeriales
aliquot, qui ita recensentur in Computo Hospitii Regis et Reginæ ann. 1385 :
Queus, Aideurs, Asteurs, Paiges, Souffleurs, Enfans, Saussiers du Commun, Saussier devers le Roy, Sommiers, Poulliers, Huissiers.In alio Computo facto Lorriaci ann. 1317 :
Escuiers, un Maignen, Clerc saussier, Clerc de Cuisine.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
◊ Hæreditarium
olim fuisse in Prioratu B. M. de Argentolio Coqui officium discimus ex Charta ejusdem
Monasterii ann. 1200. quam hic integram exscribere visum est, quod et singularis sit, et
omnia hujus ministerii jura fusius exponat : In nomine sanctæ et individuæ Trinitatis, amen. Hugo Dei gratia B. Dionysii Abbas, et Hugo Prior de Argentolio et ejusdem Ecclesie conventus omnibus præsentem paginam inspecturis, in vero Salutari salutem. Noverit universitas vestra quod controversia erat inter Conventum Ecclesie de Argentolio et Stephanum Coquum super caritatibus et pitanciis ejusdem Conventus, que assensu nostro taliter sopita est. Stephanus Coquus et heres ejus in omnibus communibus cibis et pitanciis predicte Ecclesie Conventus, quicumque dederit, undecumque venerint, ubicumque distribute fuerint infra ambitum ejusdem loci, integram portionem peroipiet, sicut unus de Monachis ibidem commorantibus, simulque omnia jura sua integre percipiet in hisdem cibis et pitanciis, ac si Prior ejusd. Ecclesie vel quilibet pro eo emisset, vel gratis contulisset. Si autem Conventus pitancias de carne emerit vel alius pro Conventu, separare non poterunt jura ejus postquam juncta vel coherentia viderint et invenerint, cum venerint ad emendum. Præterea jus suum habebit in pitancia que fertur ad discum ejusdem Ecclesie. Si vero aliquis Monachorum sepedicti Conventus vel Ecclesie B. Dionysii superveniens aves emerit, cujuscumque generis sint aves, in domum ejusdem Stephani deferentur ut ibi diligenter preparentur : Si anser fuerit domesticus idem Stephanus plumam tantum et boellos percipiet ; de ceteris avibus nihil habebit preter plumam... Si aves vel quelibet alia que a predictis Monachis comparentur ad mensam Prioris, idem Stephanus jus suum inde percipiet, ac si Prior emisset. Idem vero Stephanus vel quem voluerit pro eo panem suum in refectorio recipiet, qualem Conventus comedit, et tale vinum quale conventus bibit, ad eamdem mensuram qua mensuratur Monachis ibidem commorantibus. Predictus Stephanus propter pacem hanc conferendam spontaneus prædicto Priori et Conventui remisit tenchias et caudas omnium piscium preterquam salmonis quas sine contradictione percipiebat, salvis omnibus aliis consuetudinibus sibi et heredi ejus ; et duos sol. Paris. capitalis census eis in perpetuum concessit habituros : scilicet xii. denar. super domum que sita est in Marcheil et xii. denar. super duas vineas simul junctas in Orgemont. Quod ut ratum permaneat presentem paginam sigillis nostris fecimus roborari. Actum Incarnati Verbi mcc.Etiamnum in Monasterio Exaquiensi hereditarium est et feodale Coqui officium.