« »
 
[]« 7 cura » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 661a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CURA7
7. CURA, Prædium rusticum, possessio, f. pro Curia. Charta Boson. reg. ann. 881. tom. 9. Collect. Histor. Franc. pag. 671 :
Hoc omnibus modis auctoritate regia præcipientes jubemus,..... ut nullus judex publicus..... loca, vel agros, seu reliquas possessiones prædictæ casæ Dei in quibuslibet Curis et territoriis..... freda exquirat, etc.
Vide Curia 5.
Cura-Pacis, apud Anianum ad leg. 1. Cod. Theod. de Pignorib. (2, 30.) in qua Præfectus pacis is dicitur, qui Græcis [] εἰρηνάρχης. Vide Jacobum Gothofred. ad hanc legem.
Cura Palatii, Dignitas Palatina, cui Senator lib. 7. Epist. 5. Palatinorum ædificiorum instaurandorum, et de novo extruendorum curam potissimum incubuisse ait : qua qui donatus a Principe fuerat,
aurea virga decoratus inter obsequia numerosa ante pedes regios primus incedebat.
De qua quidem virga videtur intelligendus S. Asterius Orat. in Oeconomum iniquit. :
Τί δὲ τῶν ὑπαρχόντων ἀξίας ἡ σϰηνὴ, τὸ ἀργυροῦν ὄχημα, ἢ ϰαλαμὶς ἡ χρυσῆ ;
Ejusmodi est dignitas illa apud Reges nostros :
Intendant des bastimens du Roy.
◊ Certe quidquid sit de Cura Palatii, cujus muneri ædificia Palatina incumbebant, apud Gothicos fortasse Italiæ Reges, alia fuit istius dignitatis functio apud Augustos Byzantinos, quantum conjectura licet assequi, qua donatos Apollinarem et Saturninum sub Constantio tradit Ammianus lib. 14. et 22. de Apollinare :
Paulo ante agens Palatii Cæsaris Curam.
De altero :
Saturninus ex Cura Palatii.
Idem lib. 31 :
Tribunus Æquitius, cui tunc erat Cura Palatii credita.
Sidonius carm. 23 :
Intra aulam soceri mei expetitus,
Curam cum moderatus es Palatii.
In Codice Theod. Curæ Palatii mentio occurrit, jungiturque Tribuno et Comiti Stabulorum in leg. unic. de Comitib. et Trib. Schol. (6, 13.) et leg. 1. Qui a præbit. tyronum excusentur. (11, 18.) Sed quod illius potissimum fuerit munus, non omnino constat : etsi probabile sit, eosdem fuisse ejusmodi officiales, qui postmodum Curatores Palatiorum, vel qui Præpositi Palatii appellati sunt. At Alamannus existimat, eum, qui vulgo Cura Palatii, et postmodum Curopalates appellatus est, esse, qui Scriptoribus aliis, Præfectus Prætorianorum indigitatur, quique Prætorianis militibus præerat : idque potissimum elicit ex Procopio, in Hist. Arcana scribente, Justinum Principem custodem Palatii constitutum ab Anastasio Augusto :
Ἄρχοντα γὰρ αὐτὸν Ἀναστάσιος Βασιλεὺς ϰατεστήσατο τῶν ἐν Παλατίῳ φυλάϰων.
Quæ quidem dignitas eadem est, quæ Curopolatæ. Nam cæteri Scriptores hac donatum passim tradunt. Evagrius lib. 5. cap. 1 :
Ἰουστῖνος τὴν φυλαϰὴν τῆς αὐλῆς ἐμπεπιστευμένος, ὂν Κουροπαλάτην ἡ Ρωμαίων λέγει φωνή.
Virgilius PP. Epist. 15 :
Sed et Justinum Exconsulem et Curapalatii.
Cujus quidem dignitatis auctoritas magna erat, ut quæ primas ab Augustali teneret, ut habent Theophylactus Simocatta lib. 3. cap. 18. S. Nicephorus in Breviario pag. 16. primæ Edit. Photius in Biblioth. etc. Corippus l. 1. de Laud. Justini vers. 137 :
Par extans Curis, solo diademate dispar,
Ordine pro rerum, vocitatus Cura Palati.
Et lib. 2. vers. 285 :
Dispositorque novus sacræ Baduarius aulæ
Successor soceri, factus mox Cura Palatii.
Hinc viros primarios, et qui proxima Augustos attingebant necessitudine et affinitate, hac potissimum donatos legimus, in Chronico Alexandrino pag. 868. apud Luitprand. in Legatione, Zonaram pag. 82. 127. 166. etc. Apud Gregorium Turon. lib. 2. Hist. cap. 8. Aetius Curam Palatii gessisse dicitur, quo loco meminit Joannis Cura-Palatii.
Curopalatas Iberiæ principes appellatos docemur ex Constantino de Adm. Imp. cap. 43. 45. et Zonara pag. 178. []
Curopalates. Paulus Diac. lib. 4. Chron. Casin. cap. 108 :
Maurum quoque Curopalatem Palatii Imperatoris Constantinopolitani.
Choropalasius, eidem cap. 17.
Corpalatius, apud Baldricum in Hist. Hierosolymitana pag. 93.
Corpalasius, apud Petrum Tudebodum lib. 1. Vide Major domus.
© École des chartes.