« »
 
[]« Degradare » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 045a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/DEGRADARE
DEGRADARE, De gradu in quo quis est, removere, Gall. Degrader. Chronicon Fredegarii cap. 82 :
Cognito more Gothorum, quem de Regibus Degradandis [] habebant.
Ditmarus lib. 2. pag. 23 :
Everhardus Dux, Regi diu infidelis, Degradatus est.
Regula S. Benedicti :
Exceptis iis quos Abbas Degradaverit certis ex causis.
Regula S. Pachomii cap. 92 :
Degradabunt eum in ultimum gradum, donec corrigatur.
Addit. ad Capitul. apud Baluz. tom. 1. col. 1176. n. 107 :
Præcipimus ut non Degradetur provincia sed apud semetipsam habeat judices Episcopos. Et quicumque causam habuerit, a suis judicibus judicetur, et non ab alienis, id est, a suæ justis judicibus provinciæ, et non ab externis, ni fuerit appellatum.
Degradare, Beneficia Militibus auferre. Charta Caroli Calvi Regis Franc. ex Tabulario S. Cyrici Nivern. :
Dumgue memoramus, quam fideliter Milites ejusdem loci nobiscum contra hostes nostros solatia præbuerunt, et simul se nobiscum tradiderunt periculo, placuit nobis auctores atque electos ejusdem sedis monere, ut nullus eorum præsumat aliquem illorum, aut ullum de hæredibus ipsorum Degradare, et beneficia tollere, nisi prius in causis palatinis fuerit adductus, et criminali multatione damnatus.
Degradatio, Pœna Ecclesiastica, qua quis suo gradu privatur. Apud antiquos, Clericum degradare, nihil aliud erat quam deponere, vel suspendere ab officio : nunc usus Ecclesiasticus paullo aliter invaluit. Distingunt enim Canonistæ a Depositione Degradationem, cum Depositione longe gravior sit Degradatio, qua scilicet reus Clericus ablatis ordinis insignibus ab Episcopo coram judice sæculari, cui postmodum traditur, titulo Clericali privatur. Priori notione usurpant Concilium Eliberit. cap. 20. Concil. Bracar. I. cap. 4. Aurelian. IV. cap. 7. Concil. Cabilon. cap. 20. Constit. 2. Appendicis Cod. Theod. etc. Ildefonsus Toletanus in Chronico :
Per Synodum ab Archiepiscopali dignitate Degradatus est. Degradatio Sacerdotii,
apud Gregorium M. lib. 9. Epist. 32. Vide Baron. ann. 57. num. 22. Filesacum de Sacra Episc. auctorit. cap. 8. § 2. et Morinum lib. 2. Exercit. cap. 11.
◊ Degradatis Episcopis disruptum vestimentum Sacerdotale, colligitur ex Vita S. Leodegarii cap. 14 :
Factum est ut Episcoporum consilio Leodegarii Disrumperet (Hebroinus) vestimentum, et ultra non præsumeret offerre sacrificium.
Acta S. Theodardi Narbonensis Episcopi :
Truncatis in conspectu omnium, ac penitus scissis Episcopalibus indumentis, baculisque super eorum capita confractis, nec non annulis singulorum ab eorum digitis dedecore cum magno avulsis, ab omni ordine Clericatus penitus dejecti sunt ac depositi.
Adde Gregorium Turon. lib. 5. Hist. cap. 19. Liber cui titulus Δίοπτρα, seu Disputatio animæ et corporis.
Ὡσαύτως νόμον ἔχουσιν ἐπὶ τῆς ἐϰϰλησίας,
Ἀρχιερεῖς, ἐπίσϰοποι, σὺν τοῖς Μητροπολίταις,
Καὶ ὅταν πταίσῃ ἱερεὺς εἰς ἔγϰλημά τι μέγα,
Ἐν πρώτοις τούτῳ αἴρουσι τὴν ςτολὴν τῆς ἀξίας,
Καὶ οὕτως αὖθις σχίζουσι τούς χιτωνίσϰους, οἴμοι,
Καὶ οὕτω τότε τὸν αὐτὸν ὡς μὴ παπᾶν ϰολάζειν.
Degradabantur Presbyteri rei, antequam judici sæculari traderentur secundum criminis qualitatem puniendi, quod nuper etiam obtinuit. Capitulare 1. ann. 809. cap. 21 :
Si Presbyter Chrisma dederit,[] ab Episcopo Degradatur, et postmodum a judice manum perdat, etc.
◊ Alias porro ceremonias in degradatione Clericorum et Presbyterorum fieri solitas quivis legere potest, in Concilio Tolet. IV. cap. 27. Lemovicensi ann. 1031. sess. 2. in Pontificali Romano, apud Luitprandum lib. 6. cap. ult. in cap. 27. de Verbor. signif. cap. 1. de Hæret. et cap. 2. de Pœnis, apud Joannem a Leydis lib. 31. cap. 43. Gallandum lib. de Franco alodio pag. 346. Phil. Limborch. in Regesto Inquisit. Tholos. pag. 276. ubi refert singularem degradationis formam, et ab ea quæ in Pontificali Romano præscribitur, multum absimilem.
P. Carpentier, 1766.
◊ Degradationis ceremoniæ ita describuntur in Pontif. Ms. eccl. Elnens. :
Et est notandum quod si clericus, secundum præmissam formam sententialiter depositus, incorrigibilis appareat, debet excommunicari. Et si postmodum in profundis malorum veniens contempserit, tunc cum ecclesia non habeat ultra quid faciat, debet illum Degradare et curiæ seculari relinquere. Quæ Degradatio fit hoc modo. Nam ipse degradandus indumentis sacerdotalibus, si sacerdos sit, indutus ; vel diaconalibus, si sit diaconus ; et sic de reliquis ordinibus et indumentis. Episcopus quasi exequendo sententiam depositionis in illum prolatam dudum, præsente seculari judice, cui degradandus debet relinqui, publice abradit cum vitro, vel alio hujusmodi loca manuum illius, quæ in collatione ordinum inuncta fuerunt, et etiam tonsuram, si vellet ; et consequenter seriatim et sigillatim detrahit omnia insignia sive sacra ornamenta, quæ in ordinum susceptione recepit ; et demum exuit illum habitu clericali et induit laicali, dicens publice judici seculari præsenti ut illum propter scelera sua sic depositum, degradatum, spoliatum et exancoratum (lib. exauctoratum) in suum, si velit, recipiat forum... Et talis Degradatio solempnis depositio vocatur.
◊ Degradationis Militaris ritum apud Aragonenses describit Jacobus I. Rex Aragon. in Foris Oscæ ann. 1247. fol. 16. de degradatione Militis :
Cum perventum fuerit ad ejus depositionem, ipsemet cingat sibi ensem ; quo facto, Princeps terræ, accepto cultello, in posteriori parte, id est, supra renes, scindat ensis corrigiam omnino, de qua est accinctus, ita ut corrigia incisa, ensis per se cadat in terram ; et sic ille, qui ante Miles erat, pravis suis meritis exigentibus, de Militia, qua prius decoratus extiterat, perpetuo sit depositus et damnatus.
Abbreviat. Placit. sub Edward. II. Reg. Angl. Lond. 34. 55. pag. 351 :
Per breve regis mittitur hic processus judicii redditi contra Andream de Hartecla, comitem Karlioli, qui fuit adherens Roberto de Brus... Por quoi agarde ceste courte que vous soyez Degradé et que vous perdez noun de counte por vous et por votres heirs à touts jours et que vous soit deteint de l'espeie et que vostres esperouns dorrés soient coupés des talons..... Post Degradacionem factam dederunt judicium contra ipsum in hæc verba : ... soietz treisné, pendu et décolé, etc.
© École des chartes.