DELPHINUS, apud nostros dignitatis species, qua donantur vulgo Comites Viennenses, quod complures ex iis qui primo Comitatum Viennensem possedere, hoc nomine appellarentur, adeo ut Joannes Raynaudus et Henricus Rosentallus, Delphinatum inter Ducatus, Marchionatus, Comitatus, Principatus, Vicecomitatus, et Baronias posuerint. In Historia Dalphinatus tom. 1. pag. 3. laudatur Charta anni 1140. in qua hæc leguntur :

Guigo Comes qui vocatur Dalphinus.

Hic Guigo primus omnium Dalphini seu Delphini cognomento donatus legitur. Unde illud assumserit, non constat. Sed verisimile est cognomentum hoc adeo suis placuisse posteris, ut illud sibi in honoris titulum erexerint. Quidam existimavere propter Delphinum depictum in scutiis gentilitiis Comitum Viennensium, ipsos Delphinos fuisse appellatos ; verum longe ante Guigonem VII. qui primus hujusmodi insigne suo addidit sigillo, Comites Viennenses Delphini vocabantur. Vide Hist. Dalphin. tom. 2. pag. 378. Charta ann. 1230. pro Roberto Archiepisc. Lugdunensi inter Instrum. tom. 4. novæ Gall. Christ. col. 29 :

Nos Dalphinus Viennensis et Albonensis Comes notum facimus universis præsentibus et futuris, etc.

In Charta ann. 1285. apud Duchesnium in horum Comitum Stemmate, mentio fit

Andreæ quondam Delphini Viennensis, et Albonis Comitis

. Exhinc leguntur complures aliæ, in quibus Humbertus, Joannes, Guigo, et Humbertus alter eadem dignitate donantur : quorum postremus hanc cum universa Provincia, cui imperabat, in Regiam familiam transmisit, hac conditione, ut primogenitus Regis Delphinus Viennensis appellaretur, quod notum. Hic cum nonnullis errat Cangius ; si quidem primus, in cujus gratiam abdicavit Humbertus, secundus erat Philippi regis filius, cui in compensationem Delphinatus, quo ex ulteriori dispositione privatus fuerat, alia concessit rex domania Literis ann. 1345. ex Reg. 75. Chartoph. reg. ch. 470 :

Comme... nous aïons aaigie nostre très chier filz Philippe duc d'Orliens et emancipé de nostre puissance paternelle, et tant pour sa provision et panaige (sic) comme en récompensation de la Dalfiné de Vienne et autre terre, qui de nostre acquest et par disposition et ordenance de nous, devoient venir soubz certaines convenances audit Philippe, li aïons donné et baillé héritablement pour li, ses hoirs et ses successeurs la duchée d'Orliens, les contées de Valois et de Beaumont le Rogier, etc.

Denique ubi Humberti cessio locum habuit, Delphinatu potitus est Carolus primogenitus Joannis ducis Normanniæ. Consule Valbonnais, tom. 2. Hist. Delph. pag. 601. et seqq. Vide præterea Virum eruditissimum Dion. Salvagnium Boissium lib. de Usu Feudor. cap. 1. extremo. His addam haberi apud Rymerum tom. 5. pag. 10. Litteras Edwardi III. Angliæ Regis ann. 1338. ad Imperatorem Ludovicum, quibus petit ab Imperatore, ut Imberto seu Humberto Delphino Viennensi nomen et titulus Regis, aliaque ad Regiam dignitatem spectantia concedantur ; quod nunquam fuit.