« Esmagium » (par les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 308b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/ESMAGIUM
ESMAGIUM, Jus quoddam Ducis Britanniæ
minoris et Nannetensis Episc. commune. Instrum. Ecclesiæ Nannet. apud Lobinellum tom. 2.
Histor. Britan. col. 331 :
Assignamus ei vii. libras currentis monetæ quæ de Esmagio primo exierunt a prima die Maii quousque in integrum persolvantur habendas in perpetuum.Aliud. Instrum. ejusd. Ecclesiæ ann. 1259. tomi citati col. 421 :
Eudo Archidiaconus Nannet. et Renerius Senescallus ejusdem loci. Notum facimus universis, quod nos a nobili viro D. Johanne Duce Britannie... ex una parte, et a R. P. Jaleranno D. G. Nannet. Episcopo ex altera, electi arbitri de contentione, que inter eos vertebatur, super articulis, qui in presentibus litteris, continentur, dictum nostrum proferimus de prædictis articulis in hunc modum. Super articulo de curre nova, quod dicto Comiti et successoribus ejus, remanente dicta turre cum clausura sua, dictus Comes et successores sui solvent in perpetuum Episcopo Nannet. et successoribus suis lv. sol. annui redditus super portione quam idem Comes perceperit in Esmagio Nannet... Super archa communi in loco tuto reponenda : Dicta archa deponetur sub fida custodia in feudo Comitis de consensu Comitis et Episcopi, in loco idoneo ab eis eligendo... et Allocatus Comitis unam clavem habebit, et Allocatus Episcopi aliam ; et ambo Allocati jurabunt, quod fideliter colligent ea que ad dictum Esmagium pertinebunt et quod unus sine altero vel ipsius voluntate nichil colliget, et quidquid collectum fuerit, fideliter in dicta archa reponetur, nec unus sine altero aliquando liberabit super his quæ ad dictum Esmagium pertinebunt.Pluries recurrit in eod. Instrumento.