ESPLENCHA, Esplenchare, Splenchare, Esplenchia, Explecha. Privilegia Raymundi Berengarii Aquensibus concessa Kal. Maii ann. 1206. apud Pittonem Hist. Aquens. pag. 114 :

In recompensationem vestræ fidelitatis... licentiam, franchesiam et libertatem in terris cultis et incultis quibuscumque et quorumcumque locorum distantium circa civitatem meam Aquensem, spatio quinque leucarum, pascendi, pasturgandi quorumcumque animalia vestra, necnon Splenchandi et bosqueinrandi, seu ligna scindendi pro vestro beneplacito tradimus, etc.

Ibi laudatus Historiographus Jus Splenchandi exponit Facultatem pecorum pascendorum post messem, quam facultatem, inquit, Arelatenses vocant lou drech d'Esplencho. Hanc in sententiam citat Fortium, qui in suis ad Decisiones Stephani notis decis. 9. duplicem distinguit pascendi facultatem, viridis pascui et vacui : Viridis seu pratorum tempore quo herbæ virent, et silvarum tempore quo glans est ; Vacui seu pratorum exscisso feno, agrorumve collectis fructibus : quod ultimum Expleches vocant Arelatenses. Dubitari tamen potest, propter adjunctas voces Bosqueinrandi seu ligna scindendi, an Esplenchandi facultas in laudata Charta non sit idem quod jus lignorum in nemoribus ad certos usus exscindendorum, ut Espletum accipitur in Charta anni 1256. e Tabulario Sangermanensi :

Quæ omnia teneo in feodum cum toto usuario sive Espleto, quod habeo in foresta quæ dicitur Castrum Mauri.

Certe ipsa vox Explecha amplius quid interdum significat quam nudam in locis vacuis pascendi facultatem. In Sententia arbitrali ann. 1497. inter Dominos et Communitatem Calliani legimus :

Ex adverso ipsa Universitas de Calliano, seu habitantes in eadem, dicunt et asserunt, ipsos homines habuisse, et in præsentialiter habere, ac fuisse in antiquissima et vera possessione pastorgandi, eyssartandi, leignerandi, fusteiandi, glandeiandi et omnes Explechas in eodem territorio faciendi :

quo in loco vox Explecha significare videtur quasvis aisantias seu commoditates usuales ex eo territorio percipiendas. Neque satis scio an æque pateant voces Esplencha et Esplenchare in confirmatione privilegiorum urbis Aquensis per Renatum Provinciæ Regem ann. 1477. apud laudatum Pittonem pag. 118 :

Ob illius grata et grandia servitia et alia virtutum merita diversis privilegiis et præcipue facultate depascendi, bosqueirandi, Esplenchandi circunquaque per quinque leucas decoraverunt cunctos Cives Aquenses tanquam bene meritos in prædictis eorum privilegiis, usibus, facultatibus et Esplenchis manutenere et tueri, quocumque impedimento sublato.

His in locis Esplecha vel Esplencha idem prorsus videtur quod Expleta ; quæ vox in Consuetudinibus Ausciorum, ut dicetur infra, non solam significat pascendi facultatem, sed etiam venandi, piscandi et ligna in nemoribus exscindendi. Certum tamen est quibusdam aliis in locis ad solum pascendi jus has voces esse restringendas. Conventio Civitatis Arelatensis cum Ludovico II. Comite Provinciæ ann. 1385. art. 19 :

Item retinet dicta Universitas pactua Castelleti, Montismajoris et Auriculæ, et quæcumque alia, tam piscationes quam venationes, lignairagia et Esplechas quorumcumque pactuorum territorii Arelatensis.

Altera Conventio inter Dominum de Rupe et Priorem S. Ægidii Arelat. ann. 1379 :

Habeat jus, Expletum et usum cum averibus suis, et aliis quibus voluerit, depascendi.

Vide Expletum 2.