1. EXAGIUM, Trutina, et certæ ponderationis genus, inquit Cujacius. Gloss. Græco-Lat. : Ἐξάγιον, Pensitatio. Ἐξαγιάζω, Examino, perpendo. Rursum : Ἄρτου ἐντυπή, Exagios, leg. Exagium, ponderis scilicet nota quæ pani imprimitur, σταθμὸν interpretatur Casaubonus ad Suetonium. Matth. Silvaticus in Pand. :

Exagion est nomen ponderis, et est idem quod aureus, et est sexta pars 3. etc.

Exagium, apud Saladinum de Ponderibus, est pondus unius 3. cum dimidia 90. granorum tritici

. Additque Solidum solo nomine differre ab Exagio. Versus MSS. :

Exagium solido differt a nomine solo,

Si solidum quæris, tres dragmas dimidiabis.

Hac notione passim Exagium usurpat Constantinus Africanus in libris de Morborum curat. In veteri Inscriptione præcipitur submota micandi consuetudine pecora sub Exagio vendi.

Ratio docuit utilitate suadente consuetudine micandi summota, sub Exagio potius pecora vendere, quam digitis concludentibus, etc

. Nov. Theodosii de Pret. solid. :

De ponderibus, ut fraus penitus amputetur, a nobis aguntur Exagia, quæ sine fraude debeant custodiri.

Cassianus Collat. 1. cap. 22 :

Sive illa quorum pondus ac pretium ærugo vanitatis arrodens, Exagio seniorum adæquari non sinit.

Zeno Serm. 6. ad Neophytos :

Habetis aginam, Exagium facite, quemadmodum vultis ponderate.

Adde Zonar. tom. 3. pag. 162. Ἐξάγιον vero pro pondere apud veteres Medicos non semel usurpatum, observat Jo. Crato ad Dioscor. lib. 2. Parabil. cap. 67. et Leonhardus Fuchsius ad Myrepsum sect. 1. cap. 5. Charta Richeri Virdun. Episc. ann. 1099. apud Mabill. lib. 6. de Re Diplom. Ch. 166 :

Coram Camerario fidelitatem tam de pondere, quam de Exagio, hoc est de metalli (monetarum) sincerate, rite faciat.

Vide Dissertationem nostram de Nummis Imperat. Constantinopolitan.