« Extrema-unctio » (par P. , 1766), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 382b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/EXTREMA-UNCTIO
EXTREMA-UNCTIO, Unum e septem
Ecclesiæ sacramentis, ordine quintum, de quo S. Jacobus in Epist. cap. 5. v. 14. sic
dictum quod iis, qui in extremis agunt, subministrari solet. Illud a Spiritu Sancto
institutum fuisse, quod an alibi legatur nescio, definiunt Statuta Corisopit. ann. circ.
1380. ex Cod. reg. 1547 :
Extrema-unctio est sacramentum institutum a Spiritu Sancto, per Apostolos promulgatum.
P. , 1766.
◊ Varii fuere in ejus administratione
ritus ac cæremoniæ. Et quidem quinque corporis sensus unctionem sacram antiquissimo ritu
excepisse videntur, dehinc aliæ etiam corporis partes, ut docet imprimis rituale MS. ad
usum, ni fallor, ecclesiæ Lugdun. ex Cod. reg. 940 : Infirmus ungitur ad oculos, aures, nares, labia, manus, collum, guttur, pectus, scapulas, renes, pedes, et ubi dolor plus tenet.
P. , 1766.
◊ Inungendus indumentis lineis
vestiebatur, aut cooperiebatur, pluresque in cubiculo accendebantur candelæ, ut discimus
ex Stat. synod. eccl. Tornac. ann. 1366. pag. 29 : Ad sacramentum Extremæ-unctionis sæpe presbyteri moneant populum, ut indifferenter a quatuordecim annis et supra singuli, cum necesse fuerit, inungantur, ut pauperes qui pro egestate se excusant, si non possint infirmi habere multitudinem candelarum, vel indumenta linea, qui causa reverentiæ in hoc sacramento exhiberi solent, non propter hoc dimittant eos inungere, quia sufficiat una candela ; et inuncti cum stupa diligenter in singulis membris extergantur, et stupæ comburantur.
P. , 1766.
◊ Non una quoad hoc Sacramentum vulgi
animos invaserat superstitio ; has explicat Synod. Wigorn. ann. 1240. tom. 2. Conc. Angl.
pag. 247 : Sunt autem quidam, ut audivimus, qui post perceptionem hujusmodi sacramenti sanitati pristinæ restituti, nefas reputant vel uxores suas cognoscere, vel carnes comedere, vel etiam aliqua ratione nudis pedibus ambulare.Quam falsam persuasionem non statim desiisse, probat Synod. Guid. episc. Lexov. ann. 1321. ex Cod. reg. 4653 :
Doceant sæpe sacerdotes populum hoc sacramentumConsule Mabill. Præfat. ad Sæc. 1. Bened. pag. 47.(Extremæ-unctionis)licite reiterari,... et post susceptum licite reverti ad opus conjugale.