« »
 
[]« 1 focaria » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 532a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/FOCARIA1
1. FOCARIA, Ancilla, famula quæ focum curat. Culinaria, 1. Regum, Jurisconsultis, apud Petr. de Vineis lib. 5. Epist. 9. etc. Gloss. Lat. Gall. Sangerm. : Focaria, Cuisine, ou concubine.
Præsertim vero Focariæ appellatæ Presbyterorum et Clericorum concubinæ. Gerardus de Schueren in Vocabul. : Focaria, Eyn huere by den hert, Meretrix foco assidens. Occurrit hac notione in leg. 3. Cod. de Donat. (8, 53.) in Synodo Sodorensi in Insula Manniæ cap. 5. et 6. in Concilio Eborac. apud Hoved. ann. 1195. apud Matth. Paris ann. 1278. Joannem Sarisber. Epist. 27. Rad. de Diceto ann. 1137. Radulfum in Vita S. Richardi Episc. Cicestr. n. 50. in Statutis Ordinis de Sempringham pag. 785. in Concilio Nemociensi ann. 1298. cap. 4. in Constit. Petri Episcopi Ruthenensis Legati Apost. ann. 1312. cap. 40. in Concilio Bituricensi ann. 1336. cap. 10. in Synodo Herbipolensi ann. 1287. cap. 5. Rotomagensi ann. 1299. cap. 1. Bajocensi ann. 1300. cap. 37. Placentino ann. 1298. Concilio Parisiens. ann. 1212. cap. 4. Coloniensi ann. 1260. cap. 1. etc. Glossar. Lat. Gall. ex Cod. reg. 521 : Focaria, Prestresse. Vide mox Focaristia. et Haltaus. Glossar. German. col. 1459. voce Pfaffen-Dirne.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
A concubinis videntur distingui Focariæ in Statutis MSS. Petri Patriarchæ Jerosol. Ord. Præd. ann. 1337 :
In primis dolentes referimus quod nonnulli Sacerdotes aut parrochiales ecclesiarum rectores jam duxerunt in consuetudinem, imo verius damnabilem corruptelam, tenere continue et publice in domo sua vel aliena Focarias, seu etiam concubinas non solum extraneas, sed etiam, quod dictu quoque nefas est, spirituali quodam incestu filias suas spirituales et pœnitentiales tali contubernio polluunt et profanant.