« »
 
[]« Haracium » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 4, col. 165c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/HARACIUM
HARACIUM, Grex equorum, nostris vulgo Haras : ab Hara forte, stabulo, vel grege porcorum. Auctor Græcismi :
Est Hara porcorum brevis, et non ara Deorum.
Leges Burgorum Scoticorum cap. 89 :
Non licet Burgensi... porcos tenere, nisi habuerit custodem eos sequentem, vel pascat eos in Hara, id est, stye, unde vicini sui damnum inde non incurrant.
Alii vocem ex Italico la Razza, seu Gallico la Race, formatam volunt, quod in ejusmodi Haraciis equi secundum ortus, generationis, et notionis speciem distinguantur. Nemesianus in Cynegetico :
  ..... Delectus equorum,
Quos Phrygiæ matres Argæaque gramina pastæ
Semine Cappadocum sacris præsepibus edunt.
Vincentius Belvac. lib. 31. cap. 143 :
10. [] millia equorum,... præter illos, qui erant in pascuis et Haraciis.
Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 337 :
Universas decimationes de dominio meo in bladis, pratis, Harraciis, molendinis, etc.
Adde pag. 339. Idem Monasticum tom. 2. pag. 967 :
Plenam decimam de..... venationibus et venditionibus, et Araciis equorum et equarum.
Regestum Philippi Augusti Herouvallianum fol. 158 :
Et possunt mittere per totam forestam... Haracia sua.
Adde Matth. Paris pag. 261. et Madox Formul. Anglic. pag. 27. Charta Philippi Regis Franc. ann. 1310. ex 47. Regesto Tabularii Regii n. 60 :
Ut quandam congregationem seu armentum equorum et jumentorum, quod vulgariter Haracium nuncupatur, haberent et tenerent in foresta nostra Aurelianensi, etc. Greges dominici, Haracia dominica,
in leg. 1. C. Th. de Grege dominico (10, 6.) : Ἰπποφόρϐια βασιλιϰά, Procopio lib. 1. Vandal. cap. 12. et lib. 4. Gothicor. cap. 27. de quibus consulendus omnino Jacobus Gotofredus ad dict. tit.
Habuere etiam nostri Haracia sua, ut colligitur ex Gregorio Turon. lib. 8. cap. 40. ubi jumentorum fiscalium meminit, et ex Capitulari de Villis, quod Carolo M. adscribitur.
Habuere denique Imperatores CP. citerioris ævi, quibus præerat Magistratus, Λογοθέτης τῶν ἀγελῶν dictus, cujus, præter Codinum, meminit Pachym. lib. 9. cap. 5.
Aliud porro est Harasse, in Assisiis Hierosol. MSS. cap. 94. ubi arma Militis duello pedibus decertantis pro causa murdri describuntur :
Il combat à pié avec une targue que l'on appele Harasse, qui soit plus grand de lui de demipié, ou plain paume, en laquelle ait deus pertuis de coumun au grant, en tel endroit que il puisse son adversaire veir par ceaus pertuis, etc.
Ex qua quidem ejusmodi ingentis scuti descriptione, satis liquet, gravissimum fuisse illius pondus, ita ut qui eo sese tuebatur adversus hostem, non minimum defatigaretur, ac proinde ortam vocem nostris familiarem videri, Harasser, pro fatigare, quomodo Targer, eadem fere notione, a targia, scuto perinde prægrandi, effictam suo loco docemus. Rigordus ann. 1214 :
Quidam de obsidione consueverat venire ad fossas parma prætenta, quam quidam famulus ante ipsum portabat, non manuali quidem parma, sed immensa, quales in obsidionibus deferri solent.
P. Carpentier, 1766.
An inde Harcourt, qui equos nutrit, in Gest. Brit. apud Marten. tom. 3. Anecd. col. 1483 :
Ce didrent troys, qui avoint non,
Hanchelin, Brandes et Symon.
C'estoient les troys connestables ;
De bons chevaux en leur estables
Plusours avoint assez toujours ;
Car ils estoient bons Harcours.
An idem quod Hardicort infra in Hardimentum, Veles, procursator, vulgo Escarmoucheur ?