HERISLIZ, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Herisliz » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 4, col. 201a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/HERISLIZ

HERISLIZ, Harisliz, Teutonica Lingua, est armorum depositio, ab Heer, exercitus, et Lassen, deserere, Laisser, uti vult Lindenbrogius. Rhenanus lib. 2. Rer. German. pag. 94 :

Deseruisse exercitum inter capitalia numerabatur. Id flagitium Franci vocabant Herischlitz, quasi dicas exercitus scissionem.

Hinc Herisliz facere, in Lege Longob. lib. 1. tit. 14. § 15. Carol. M. cap. 81. in Capitul. ann. 802. cap. 3. in Capit. 1. ann. 810. cap. 12. Capitul. 2. ejusd. ann. cap. 14. et Capitul. Caroli M. lib. 3. cap. 70. dicitur eadem

Theudisca lingua, qui dimisso exercitu absque jussu et licentia Regis domum revertitur

. Quod quidem crimen, ut majestatis, capite et bonorum confiscatione ibidem puniri dicitur. Adde lib. 4. Capit. Car. M. Append. 2. cap. 29. Annales Francorum Tiliani ann. 789. de Tassilone Duce Bavariæ :

Et ipsa Synodus juxta linguam suam Harisliz judicaverunt eum ad mortem.

Annales Loiselliani ann. 788. de eod. Tassilone :

Et quomodo domnum Pipinum Regem in exercitu derelinquens, et ibi, quod Theodisca lingua Harislit, (al. Haristallit) dicitur, visi sunt judicasse se eumdem Tassilonem ad mortem.

Concilium Ænhamense ann. 1009. cap. 24 :

Si quis de profectione militari, cui Rex intererit, sine licentia se subtraxerit, in detrimentum corruat omnium fortunarum.

Est præterea

Herisliz, Legitima armorum depositio, cum scilicet expleto expeditionis tempore, qui ad eam tenentur, domum revertuntur. Lex Longob. eodem tit. § 17. Lothar. I. cap. 56. :

Postquam Comes et pagenses de qualibet expeditione hostili reversi fuerint, ex ea super 40. noctes bannum sit rescissum, quod Theudisca lingua Herisliz, id est, armorum depositio vocatur.

Eadem pæne iisdem verbis habentur in Capitulis Caroli C. tit. 31. cap. 23. præterquam quod pro Herisliz, legitur scastlegi, ita ut nullum esse in utriusque vocis notione discrimen appareat, licet aliter censuerit Spelmannus, qui Herisliz, factum putat, ex here, exercitus, et slit, et slice, Saxonico, vel slitan, rumpere scindere : ut fuerit exercitus dimissio, la rupture d'armée, quomodo hic intelligitur.