INDOLIS, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

INDOLIS, vel Indoles, Adolescens, Puer. Glossæ Gr. Latin. : Εὐφυής, Ingeniosus, Indolens ; εὐφυΐα, hoc Ingenium. Sic in Cod. MS. Passio S. Artemæ Puteolani Mart. :

Dum adhuc Indolis, hoc est, juvenilis ætatis annos gereret.

Vita S. Aridii Episc. Vapincensis :

Sui quoque moris erat neminem contemnere, et si aliquem ad erudiendum suscepisset, Indolem primo quidem ob rudimenta infantiæ blando commendans intimabat magistro, ut teneram instruens foveret ætatem.

Jonas in Vita S. Joannis Reomaensis apud Mabill. tom. 3. Analect. pag. 514 :

Anno tertio Chlotarii Regis Indolis, ex jussu, etc.

Charta Edwini Regis Angl. ann. 956. in Monastico Angl. tom. 3. pag. 120 :

Ego Eadgar Indoles Clito consensi.

Althelmus de Laud. Virgin. cap. 25 :

Tradidit investem rectorum forte magistros,

Ut puer Indolis librorum disceret artes.

Idem cap. 26 :

Nititur Indolem claris natalibus ortum

Flectere cum precibus.

Et cap. 32 :

Femineum Indolis gaudens spectare triumphum.

Ubi perperam indocilis scribendum putat Canisius. Smaragdus in Præfat. ad Reg. S. Bened. de Monacho :

Indolis et docilis, sapiens, ac mente benignus,

Conceptus, placidus, et bene cautus erat.

Fortunatus lib. 4. de Vita S. Martini :

Indolis a patribus generose Lycontius olim.

Vita S. Romani Archiep. Rotomag. apud Marten. tom. 3. Anecd. col. 1664 :

Aurea Jerusalem valvas sibi pandit et arcem,

Qui penitus sprevit Babylonis ab Indole fascem.

Id est, a puero. Vide Anson. in Vita S. Ursmari. cap. 3. et Ughellum tom. 1. part. 1. pag. 152.

◊ Præsertim vero sumitur hæc vox pro puero vel adolescente studioso ac laborioso, et, uti vulgo dicimus, bonæ ac præclaræ Indolis. Gloss. Latino-Gr. : Indolis, ἐπίπονος, σπουδαῖος. Indoles, ἐπίπονοι, est enim Indoles, ut est apud Servium ad 10. Æneid. :

Imago quædam virtutis futuræ.

Spes in puero, in Gloss. Isidor. ϰαλὴ ἐλπὶς ἐν νεοτέρῳ, in Gloss. Lat. Gr. Imago futuræ bonitatis, in Glossis MSS. Unde spectat ea potissimum nobiles ac principes adolescentes vel pueros, quorum in rebus gerendis virtus speratur. Ita Crispus commodæ Indolis juvenis, apud Eutropium, Gratianus, apud Ammianum lib. 31. præclaræ Indolis adolescens appellatur : ut Tulgas bonæ Indolis et radix Gothorum, apud Isidorum Pacensem in Chronico æræ 678. Carolus Calvus, bonæ Indolis puer, in Hist. Translat. S. Sebastiani cap. 20. Lotharius Rex Francor. Gloriosæ Indolis puer, in Bulla Joannis PP. in Tabulario Humolariensi : in Charta vero pro Monasterio S. Bavonis Gandensis, bonæ Indolis Rex gloriosissimus. Otto III. Imper. admirabilis Indolis adolescens, in Inventione SS. a Deoderico Metensi Episc. repertorum : Carolus filius Regis Ludovici Ultramarini, juvenis magnæ Indolis, in Charta Gerbergæ Reginæ anno 968. apud Miræum in Donat. Belg. lib. 2. cap. 19. Philippus I. Rex Francor. claræ Indolis Rex Francorum, in Hist. S. Macarii Patriarch. Antiocheni n. 60. Tabularium Monasterii Regulæ de eodem Philippo :

Anno ab Incarnat. 1103. Philippo Francorum Rege superstite, Ludovico tamen filio Indolis et probitatis memorandæ juvene, Franciæ temonem obtinente.

Rigordus in Præfat. ad Hist. Philippi Augusti :

Serenissimo et amantissimo domino suo Ludovico Augusti filio Regiæ Indolis adolescenti.

Sed et apud eumdem Rigordum ad ann. 1182. Philippus Augustus Rex Bonæ Indolis adolescens appellatur. Acta Episcopor. Cenoman. pag. 306. de Hugone Cenomanensi Comite :

Hugonem videlicet Herberti filium bonæ Indolis adolescentem omnino honore exhæredarent.

Saxo Grammaticus lib. 2. Hist. Danicæ pag. 33 :

Filius hic Regis et avito sanguine lucens

Indole clarus erat.

Ratherius Veronensis Episc. in Epist. apud Chappeavillum tom. 1. Hist. Leod. pag. 180 :

Allatæ cum his sunt et literæ Domini Papæ tunc temporis Joannis (XI) gloriosæ Indolis.

Sic indigitantur apud Dudonem lib. 3. de Actis Normann. pag. 124. Richardus Dux Norman. pag. 124. Indolis sacræ, apud Hemereum in Charta ann. 948. Adalbertus inclytæ Indolis Comes (Viromandensis) apud Saxium in Pontific. Arelat. Willelmus Marchio Provinciæ in Charta ann. 992 :

Marchio istius provinciæ bonæ Indolis Willielmus :

apud Lambertum Scaffnaburg. ann. 1044. Godefridus Gozelonis Lotharingiæ Ducis filius, Nobilissimæ Indolis juvenis : apud Ægidium Bry in Hist. Comitum Perticens. lib. 2. cap. 8.

Hugo bonæ Indolis

Comes Cenomanensis, in Tabulario Brivatensi ch. 191. Warinus Comes Arverniæ,

Gratia Dei bonæ Indolis strenuissimus Comes

, apud Ademarum Cabanensem in Chron. pag. 180. Willelmus Dux Aquitaniæ :

Prudentissimus adolescens,

et mox :

Clarissimæ Indolis Comes,

in Triumpho S. Remacli lib. 2. cap. 9. uxor Henrici IV. Regis Rom. :

Bonæ Indolis Regina conjux ipsius,

apud Gregor. VII. PP. lib. 1. Epist. 40. Mathildis Comitissa, Egregiæ Indolis puella. Similia suggerunt liber Miraculorum S. Quintini cap. 40. Wippo in Vita Chunradi

Salici ann. 1028. Haræus in Castellanis Insulens. lib. 1. pag. 41. etc. Vide Alcuinum Epist. 48. Atque inde fluxit, ut

Indoles, pro titulo Principum, adolescentium maxime, honorario usurparetur. Monachus Sangallensis lib. 2. de Rebus Caroli Mag. cap. 15 :

Quo etiam tempore epistolam ad vestram Indolem direxit, etc.

Epistola Angilberti Archiepisc. et Andreæ Patriarchæ ad Ludov. II. Imp. ann. 855 :

Quibus auditis, omnes unanimiter pro vestra Indole omnipotenti Deo gratias egerunt, etc.