« »
 
[]« Infula » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 4, col. 358b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/INFULA
INFULA, Casula, planeta, vestis sacerdotalis. Hugo a S. Victore in Speculo Eccl. lib. 1. cap. 6 :
Casula, quæ alio nomine planeta, vel Infula dicitur :
ubi perperam editum Infusa. Statuta Ecclesiarum Cadurc. Ruthen. et Tutel. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 716 :
Infula seu casula quæ alias vestes cooperit caritatem significat, quæ virtutes continet in se omnes.
Inventar. Eccl. Noviom. ann. 1419 :
Item una alia Infula nigra de sargia foderata de tela viridi.
Necrolog. Eccl. Parisiensis :
Item legavit ad opus dictæ Capellaniæ unum calicem, intus et exterius deauratum, unum Missale ad usum Ecclesiæ Paris. et duas Infulas, cum alba et amicto. 8.
Id. Junii :
Eodem die obiit B. M. Reginaldus Episcopus Parisiensis, oriundus de Corbolio diœcesis Parisiensis, qui dedit nobis Infulam, dalmaticam, tunicam, albas radiatas, et unum baudequinum, de quo facta cappa serica. 4.
Kl. Octob. :
Contulit etiam ad ejusmodi Capellaniam Missale 1. calicem 1. argenteum, et 1. Psalterium, et albam paratam, et aliam sine paratura, Infulam unam, et 3. mapas ad cooperiendum altare.
Necrologium Eccl. Carnotensis 8. Kl. Maii de Alberto Canonico :
Xenodochio[] hujus Ecclesiæ totam capellam suam excepta Infula contulit.
Charta ann. 1247. in Hist. S. Mariæ Suession. pag. 456 :
Et Presbyter Canonicus indutus Infula ad preces Thesaurariæ scrinium reliquiarum... portabit.
Statuta synodalia Alberici Episcopi Placentini ann. 1298 :
Nullus Presbyter seu Rector Ecclesiarum civitatis... debeat portare Infulas sub biretis.
P. Carpentier, 1766.
Glossar. Gall. Lat. ex Cod. reg. 7684 : Infula, chasuble. Inventar. S. Capel. Paris. ann. 1363. ex Bibl. reg. :
Item unum aliud fronterium,... cum casula seu Infula, etc.
Aliud Gall. :
Item un autre frontier... avecques la chasuble.
Hinc
P. Carpentier, 1766.
Infulare, Casulam induere, in Cærem. vet. MS. eccl. Carnot. :
Ad missam Infulantur diaconus et subdiaconus nigris infulis.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
In Statut. Alber. Infulas intelligo Fascias ad tegendum caput vel ornandum : qua notione vocem Infula usurparunt Latini. Qualis autem fuerit antiquorum Infula docet Servius in librum 10. Æneid. Virgilii :
Infula, inquit, Fasciæ in modum diadematis, a qua vittæ ab utraque parte dependent : quæ plerumque lata est, plerumque tortilis ex albo et cocco.
Gloss. Lat. Græc. : Infulæ, Στέμματα. Aliæ Gr. Lat. : Στέμμα, Infula, offula, mitra. Glossulæ MSS. Cluniac. tom. 2. Operum posthum. Mabillonii pag. 23 : Infula generaliter omnis vestis sacerdotalis dicitur ; proprie tamen Infulæ dicuntur vittæ, quibus caput ornatur. Synodus Pergam. ann. 1311. apud Murator. tom. 9. col. 547 :
Tonsuram et habitum deferant clericales ordini suo et statui competentes... Infulam de seta sive serico more laicali minime deferentes.
Statuta Ecclesiarum Cadurc. Ruthen. et Tutel. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 727 :
Clerici vero... et etiam Religiosi, si vestes hujusmodi sæculares præter necessitatem detulerint, Infulam seu pileum publice de die in capite, Beneficiati a perceptione fructuum beneficiorum suorum per annum sunt suspensi.
Vide Guden. cod. diplomat. tom. 1. pag. 354. not. i.
P. Carpentier, 1766.
Steph. de Infestura MS. ubi de Innoc. PP. VIII. :
Invenerunt capsam quandam marmoream, marmoreo lapide copertam et implumbatam, et unum corpus cujusdam mulieris involutum cum quadam odorifera mixtura seu Infula aurea in capite.
L. Henschel, 1840–1850.
Infulati dicebantur apud Germanos principes imperii ecclesiastici a pontifice Romano confirmati. Vide Pfeffing. ad Vitriar. lib. 1. tit. 6. not. B.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Infulæ Ecclesiasticæ. Translatio SS. Sebastiani et Gregorii, sæc. 4. Benedict. part. 1. pag. 396 :
Religiosa Monachorum concio ecclesiasticis Infulis redimita stabat prospectans, unanimi devotione universalibus officiis animata, ut protectori ac patrono perenniter habituro congrua suscipiendi ferret obsequia.
L. Henschel, 1840–1850.
Infulæ Imperiales, Corona imperialis. Occurrit passim. Corona imperiali Infulari, in Litt. Ludov. Bavar. ann. 1327. apud Bœhmer. Font. Rer. German. tom. 1. pag. 199.
P. Carpentier, 1766.
Infula Præfecturæ, Pileus, quo præfectus Romanus dignitate investiebatur. Cæremon. Roman. MS. fol. 35. v°. :
Imponit (Pontifex) genuflexo (præfecto) Infulam sive birretum præfecturæ dicens : Accipe insigne præfecturæ præeminentiæ, quod per nos capiti tuo imponitur.
[]
P. Carpentier, 1766.
Infulæ Rectoriales, Ornamenta quæ ad Rectoris dignitatem pertinent. Stat. Universit. Aquens. ann. 1483. pag. 21 :
Quod dictus electus (rector) teneatur ire receptum, cum magno festo tympanorum sive aliorum instrumentorum, Infulas rectoriales in ecclesia S. Salvatoris, secunda die Pentecostes.
P. Carpentier, 1766.
Infula, pro Quovis pileo, Gall. Bonnet. Stat. pro comit. Venaiss. confirmata ann. 1443. cap. 79. ex Cod. reg. 4660. A :
Unaquæque persona Christiana vel Judæa, quæ bonorum vellet facere cessionem,... nec caputium in capite nec Infulam retineat.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Infulare, Infulis ornare. Gloss. Isid. : Infulat, Propitiat. Grævius scribendum credit Infulis ornat. Suetonius in Caligula cap. 27 :
Cunctantem pueris tradidit verbenatum Infulatumque. Infulata domus Sacerdotum,
apud Prudentium in Hymno 4. Martyrum Cæsaraug.
Cum Infulatus ad altare staret Archiepiscopus,
in Histor. MS. Monasterii Beccensis pag. 187.