Laborare, Acquirere, labore suo ac industria acquisitionem facere. Formulæ vett. :

Et quidquid pariter in conjugium positi Laboravimus.

Alia :

Et quidquid Laborare potuerint, cessum habeant.

Alibi :

Peculiare quod habet, aut inantea Laborare potuerit, cessum in perpetuum habeat.

Vide Gregor. Turon. de Gloria Confess. cap. 82. Gesta Regum Francor. cap. 13. Formulam 7. ex Baluzianis, etc.

Elaborare, Eadem notione. Lex Salica tit. 47. § 2 :

Et si ibi aliquid Elaboravit, quia legem noluit audire, amittat.

Vita S. Desiderii Episc. Cadurc. cap. 18 :

Aurum et argentum, quod ex successione parentum habeo, vel quod in Regis aula, et in principum Elaboravi.

Elaboratus, Idem quod Labor : quod quis sua industria acquisivit, comparavit. Tradit. Fuld. lib. 1. trad. 15 :

Quicquid mihi pater meus et mater mea et fratres hæreditaverunt, et proprio Elaboratu acquisivi.

Occurrit ibi pluries trad. 59. 68. 93. 109. 128. lib. 2. trad. 26. 40. 42. 68. 120. 175. 235. et in Fragm. Capit. editis a Baluzio cap. 9.

Elaboratum, in iisdem Traditionibus lib. 1. trad. 23. Charta Adalasiæ Comitissæ ann. 1075 :

Dum et offero a præsenti die... medietatem de manso uno cum omnibus rebus ac medietatem ipso manso pertinentem, jacet in vico Pinoralio, vel in ejus territorio, prope Ecclesiam sancti Martini, et est rectum Elaboratum.

Laboratus, in Capitulari Caroli M. ann. 807. cap. 7. in Capitulari Pipini Regis Italiæ cap. 4. in Chartis Alamannicis Goldasti cap. 74. in Lege Longob. lib. 3. tit. 4. § 5. Pippin. 16.

Laborarium, Quæsitum. Charta Adalberti Episcopi Pergamensis :

Sive sint de meis propriis domicultibus præsentibus, sive colendis futuris, sive de meis successoribus, Coepiscopis, vel et de meis, seu et omnium ipsorum successorum meorum Laborariis.

Lavoratio, Acquisitum. Charta xi. sæc. ex Archivo S. Victoris Massil. Armar. Forojul. n. 10 :

Omne decimum suæ Lavorationis amplo animo tribuit S. Victori Goirandus de Gonfanono.

Vide Laboratio in Labor 3.

Conlaboratio, Acquisitio, quæ fit a conjugibus stante matrimonio ; Gallis Conquest. Lex Ripuariorum tit. 37 :

Tertiam partem de omni re, quam simul Conlaboraverint, sibi studeat evendicare.

Capit. Caroli M. lib. 4. cap. 9 :

Volumus, ut uxores defunctorum post obitum maritorum tertiam partem Conlaborationis, quam simul in beneficio Conlaboraverunt, accipiant.

Tradit. Fuld. lib. 2. cap. 11 :

Quantum nobis genitores nostri dimiserant, et nos ipsi Conlaborati habemus, donamus atque transcribimus, et post nostrum amborum discessum, quantum Conlaboravimus, etc.

Tertiam porro conlaborationis partem uxoribus cessisse testantur præterea Appendix Gregor. Turon. cap. 85. Aimoinus lib. 4. cap. 36. Marculfus, Gesta Dagob. cap. 47. Can. 5. Synodi Meldensis, etc.

Conlaboratio. Decimæ conlaborationum, in Capitul. Caroli C. tit. 41. cap. 11. Vide Conlaboratio seu ordine.

Collaboratus, Collaboratum, Eadem notione. Polyptychus S. Remigii Remensis :

Donant araticum de omni Conlaboratu.

Hincmarus Laudun. ad Remensem :

Obsecrantes et contestantes nihilominus, ut nihil de suo Collaborato perciperet.

Capitulare de Villis cap. 6 :

Volumus, ut judices nostri decimam ex omni Conlaboratu pleniter donent ad Ecclesias.

Adde cap. 30. Vita S. Winoci Abb. cap. 11.

Adeo erat devotus, ut impensas magna ex parte ex Collaboratu proprio pro restaurando sancti viri administraret Oratorio

. Vide in Labor 3.