« Latro » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 037b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/LATRO
LATRO, Cognitio de latrone, quæ ad eum pertinet, qui in feudo suo magnam
justitiam, seu jus gladii habet. Charta Willel. Comitis Pontivi ann. 1149. pro
Monasterio Persiniensi :
Concedo etiam ipsis Monachis duellum suum et sanguinem suum, et Latronem suum et catalla Latronis si fugerit, vel deprehensus fuerit.Charta ann. 1060. apud Louvetum in Hist. Bellov. :
Nihilque sibi omnino retinuit in villa, nec justitiam, nec sanguinem, nec Latronem, nec talliam, etc.Charta Balduini Comitis Hannoniensis ann. 1086. apud Miræum tom. 1. pag. 268 :
Locum illum ab omni sæculari lege vel consuetudine liberum, banno scilicet, Latrone, inventione, furto, foro... tradidi S. Petro Principi Apostolorum, Cœnobii Hasnoniensis, sub manum Abbatis.Charta Brunonis Abbat. Dervensis in Tabul. Persin. Monaster. :
Quod neque bannum, neque corvadam neque ullam ibi accipiet consuetudinem, vel justitiam, vel Latronem, nisi forte, quod absit, castelli sui proditorem.Exstat Charta Goffridi Ducis Normann. et Comitis Andegaviæ, in Tabul. Andegav. qua concedit prædia aliquot Ecclesiæ S. Laudi,
cum sanguine et Latrone, cum incendio, et raptu, et murtro. Alia Willelmi Nothi :
Sciatis, quod Abbati Ailisi socam, teloneum et Latronem... habere concedo.Occurrit non semel. Le Roman de Rou MS. :
Idem auctor alibi Lerrés vocat latronem seu prædatorem :Et tant franchise leur donna,Come le Duc en sa terre a,Ils ont le murdre et le Larron,Le rap, l'omecide, l'arson.
Hastainz li Lerrés l'essilla,L'avoir emprist, puis l'aluma.
Latrocinium, eadem notione. Charta Henrici I. Reg. Angl. apud Spelmannum :
Sacam et socam habere in totam terram suam et Latrocinium, etc.Chronicon Besuense :
Clamantem in atrio S. Martini de Montusca justitiam et Latrocinium.
Justitia Latronum. Hugo Flaviniacensis in Chron. pag. 132 :
Justitiamque Latronum, qui in bannum inciderunt, et sanguinis, qui effusus fuerit, sive Vicedominarium placitum....... concessimus.Aresta ann. 1257. in 1. Reg. Parlam. f. 5 :
Item dicit, quod habet justitiam Latronis, et potest Latronem capere et justitiare, etc.Vide Stabilimenta S. Ludovici lib. 1. cap. 38. et ibi Notas nostras, Consuetud. S. Audomari art. 7. Hemeræum in Aug. Viromand. in Regesto pag. 47. etc.
Latronis Redditio. Charta Ludovici Regis ann. 1144. in Tabul. S. Dionysii :
Corveias, omne carretum, palagium, expeditionem, Latronis redditionem, fossatorum castelli sui relevationem, etc.Charta Philippi Regis ann. 1275. ex Tabular. S. Germani Paris. :
Et quot homines seu hospites ipsorum Abbatis et conventus... de conducendis et adducendis Latronibus et aliis malefactoribus, quando ex parte ipsius Præpositi nostri de Castro forti super hoc requirebantur, quod quidem ipsi homines facere consueverant, de cætero sint quiti, liberi et immunes.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Latronis Redemptio. Charta Anselli Episc. Bellovac. ann. 1099 : In molendinis ad Capitulum pertinentibus et in aliis quibus conceditur cavalla aut alia substantia seu redemptio Latronis.
Justitia de suo Latrone residente, in veteri Inquesta in Regesto Philippi Aug. Herouvalliano fol. 130.
Judicium de Latronibus cum manuopere captis, apud Will. Thorn. ann. 1283. id est, qui in flagranti delicto capiuntur, cum ipso
furto, furtum habentibus in manibus : forensibus Anglis, a thiefe taken with the
manuer. Ubi pro manu opere, manu habere, restituit Somnerus. Vide
Furtum.
P. , 1766.
◊ Latronis pœnam haud vulgarem
indicit Charta Rich. reg. Angl. apud Rymer. tom. 1. pag. 65 : Latro autem de furto convictus, tondeatur ad modum campionis, et pix bulliens super caput ejus effundatur, et pluma pulvinaris super caput ejus excutiatur ad cognoscendum eum, et in prima terra, qua naves applicuerint, projiciatur.Severius æquo quibusdam in locis animadversum in latrones domesticos, cum de leviori furto agebatur, judicavit S. Ludovicus ex Reg. Olim. parlam. Paris. ad ann. 1260 :
Intimatum fuit domino regi quod in baillivia Turonensi erat prava quædam consuetudo, videlicet quod quando aliquis homo vel aliqua mulier furabatur domino suo, de cujus familia erat, unum panem, vel unam gallinam, vel unum potum vini ; si posset inde convinci, aliquod membrum propter hoc amittebat. Dominus rex amovit istam consuetudinem.Nostris Lerre, Latro ; unde Lererie, latrocinium. Glossar. Lat. Gall. ann. 1352. ex Cod. reg. 4120 :
Deprædatio, Lererie sive roberie.Le Roman de Garin :
Chron. Bertr. Guescl. :Lerres, traitres et briseres de chemins.
Liers, in Vita J. C. MS. :Sires, font les bourgois, c'est un lerre prouvez.
Liarre et Lierre, apud Joinvill. edit. reg. pag. 87. et 150.Pour chou nel dist Judas niantQu'il ait cure de poure gant,Mais Liers ert et usuriers.
Latro Mancipiorum. In Pacto Childeberti et Chlotarii Regum cap. 7 :
Qui mancipia aliena injuste tenet.
Latro, Proditor, Traitre. Charta Guidonis de Rupe ann. 1205 :
Quia pro eo, quod locutus sum cum Galtero de Mandrevilla de proditore et Latrone domini mei Regis Franciæ, et propter probrum, quod dixit eidem Galtero, qui proditor erat domini Regis Franciæ, etc.Capit. 3. Caroli M. ann. 806. cap. 2. et lib. 3. cap. 23 :
Si hoc jurare non potuerit, et ab alio convictus fuerit, quod Latronem in hospitio suscepisset, quasi Latro et infidelis judicetur : quia Latro infidelis est nostro regno Francorum, et qui illum suscepit, similis est illi.