LITERATOR, Qui primis literis pueros imbuit, primus informator literarum, Tertulliano lib. de Pall. Ugutio et ex eo Jo. de Janua : Literator, vel Literatus non dicitur ille qui habet multos libros, et inspicit et revolvit : sed ille dicitur Literator vel Literatus, qui ex arte de rudi voce scit formare literas, et conjungere in syllabam, et syllabam in dictiones, et dictiones in orationes, et orationes scit congrue proferre et accentuare. Ut Hieron. super Matth. Literator, inquit erat, qui Grammaticus Græce dicitur. Tria sunt genera Grammaticorum, ait Scaliger Epist. 451. alii τεχνιϰοὶ, alii ιστοριϰοὶ, tertium genus ϰριτιϰοὶ vocantur. Τεχνιϰοὶ elementa et primores literas docent : item partes orationis, structuram verborum, et similia : eos Græci γραμματιστὰς potius, quam γραμματιϰοὺς, et Latini Literatores, non Literatos vocant. Catullus :

Munus dat tibi Sylla Litterator.

Ars autem non Grammatica, sed Litteratura, etc. Apuleius :

Prima cratera Literatoris, ruditatem eximit ; secunda Grammatici, doctrina instruit ; tertia Rhetoris, eloquentia armat.

S. Augustinus Ep. 56 :

Nomen Anaxagoræ propter literatam vetustatem omnes, ut militariter loquar, Literatores libenter sufflant.

Rufinus Antiochenus, qui de Metris scripsit, clarissimus literator dicitur in libri titulo. Capitolinus in Antonino Philosopho :

Usus est magistris ad prima elementa Euphormione Literatore.

Lampridius in Commodo :

Habuit Literatorem Græcum Onesicritum.

Alphius Avitus lib. 2. Excellentium Virorum, apud Priscianum lib. 8 :

Tum literator creditus

Ludo, Faliscum liberos

Causatus in campi patens,

Extraque muri ducere,

Spaciando paulatim trahit

Hostilis ad valli latus.

Adde Capitolinum in Maximino juniore. Arnoldus Abbas Bonæ-vallis de Operibus sex dierum, carpens Origenem quod in interpretatione S. Scripturæ verba aucuparetur, literatorem vocat, id est, Grammaticum. Joan. Sarisber. Epist. 155 :

Miraris fortasse cum populo, et cum amicis doles, quod pacem quæ mihi a serenissimo Rege Angliæ oblata dicitur esse, non recepi, præsertim cum Literatores et meliores viri non modo admiserint, sed aviditate rapuerint eam.

Ubi Literatores, sunt non modo disciplinis et literis imbuti, sed viri prudentes.