« Lociservator » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 134a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/LOCISERVATOR
LOCISERVATOR, Qui loco alterius est, Vicarius, τοποτηρητής. Lex Longobard. lib. 1. tit. 25. § 70. Carol. M. 88. :
Si quis furem vel latronem ad præsentiam Judicis aut Comitis qui in loco præest, vel Lociservatoris, qui missus est Comitis, adduxerit.Apud Bonitum Subdiac. Eccl. Neapolit. in Actis S. Theodori Ducis, occurrit Gregorius Parthenopensis Lociservator, sub ann. 1116. in Collatione S. Maximi cum Theodosio Cæsareæ Episc. et apud Julianum Antecess. Constit. 124. § 18. Lociservator Prætoris. Adde Scholiastem ejusdem Juliani ad cap. 84. et Gregor. Mag. lib. 12. Epist. 30. Idem Gregorius lib. 4. Dial. cap. 52 :
Joannes vir magnificus in hac urbe Locum Præfectorum servans.Concil. Suessionense ann. 853. Act. 1 :
Et recitavit idem Sigloardus servans Locum Archidiaconi Remensis.Quidam vocem Græcam τοποτηρητὴς servarunt. Lupus Protospata in Chron. ann. 1018 :
Ligorius Topoteriti fecit prælium, etc.Chronicon Anonymi Barensis ann. 1041 :
Et Arduino Lanbardo intravit in Melfi, erat Topoteriti de ipso Catepano.Vide Murator. Antiq. Ital. tom. 1. col. 531. et Savin. Histor. Jur. Rom. med. temp. tom. 1. cap. 5. § 122.
Lociservatores, Summorum Pontificum in Conciliis Legati potissimum dicti. Anastasius in Præfat.
ad Concil. VIII. œcumenic. :
Lociservantes Præsules ; Lociservatores Apostolicæ Sedis.Locum obtinentes Papæ Leonis, qui mox Legati Sedis Apostolicæ, apud Liberatum Diac. cap. 12. Vide Diurnum Romanum cap. 1. tit. 1. cap. 2. tit. 5. Glossar. Fabroti ad Cedrenum, et Notas nostras ad Alexiadem pag. 273.
Lociservatura. Vicarii dignitas vel officium. Synodus Lateran. sub Martino I. PP. :
Sergius Joppensis Episcopus Lociservaturam sedis Hierosolymitanæ arripiens... ibidem aliquos Episcopos ordinavit.
Locopositus, Eadem notione. Theganus cap. 6 :
Ducibus, Comitibus, Locopositis, etc.Cap. 13 :
Comites et Locopositi.Lex Longob. lib. 1. tit. 25. § 73 :
Sculdasii, Decani, Saltarii, vel Locopositi.Pippin. 10. Lib. 3. tit. 12. § 5 :
Nemo Comes, neque Loco ejus positus.Guido 3.
Locumtenentes Generales, appellantur etiam apud nos provinciarum Gubernatores, non omnium,
sed earum præsertim quæ in provinciæ formam redactæ sunt a Regibus nostris.
Distributum enim fuit Regnum Franciæ in certarum provinciarum numerum, quibus cæteræ
minores subsunt. Habetur in 5. vol. Ordinationum Franscisci I. fol. 91. in Regestis
Parlamentariis, Edictum Francisci I. Regis 6. Maii ann. 1545. quo Gubernatores omnes
vetantur Locumtenentium Generalium titulum sibi arrogare, in quibus excipiuntur
Gubernatores Normanniæ, Occitaniæ, Provinciæ, Delphinatus, Bressiæ, Sabaudiæ, Pedemontii, Burgundiæ, Campaniæ et Briæ, Burgundiæ, Picardiæ, et Insulæ Franciæ, salvo tamen cæterorum Gubernatorum jure, quibus magistratibus suis fruendi secundum decessorum morem facultas conceditur. Postmodum Henricus II. Joanni de Albone, S. Andreæ domino, Lugdunensis, Bellijocensis ac Dombensis provinciarum ac tractuum indulsit administrationem, cum Locumtenentis Generalis titulo 21. Maii ann. 1547. Idem Rex Literis suis 2. Sept. subsequenti, Parlamento injunxit, ut Santandraneum dominum in Locumtenentem Generalem dictarum provinciarum admitteret, non obstante Francisci I. Regis Edicto, in quo eæ non comprehendebantur : ex 1. volum. Ordinat. Henrici II. fol. 39.
Locumtenentes, nostris Lieutenans, Baillivorum, seu Judicum Vicarii proprie
appellabantur. In Gravaminibus Nobilium Campaniæ ann. 1297. contra Magistratuum
Regiorum usurpationes, quæ descripta leguntur in Regesto Magnorum Dierum Trecensium, istud
est :
Li Bailli qui or sunt en Champagne, ne laissent nullui en leur lieu et en leur baillie, quant il s'en partent pour leur Leu tenir ; et quand il avient que li Prevost et li Sergent prennent des biens aux Gentilshommes, ou de leurs hommes, ils n'en puent avoir recreance jusques à tant que li Bailli reviennent, et par ceste maniere sunt li hommes aux Gentilshommes destruit, etc.Quibus querelis hæcce reposuere Magistri Magnorum Dierum Trecensium :
L'en commendera au Bailli que il laisse tel pour lui qui puisse faire recreance là où elle afferra.Statutum Philippi Pulcri ann. 1302. pro reformatione Regni, præcipit, ut Baillivi et Senescalli
Officia sibi commissa per seipsos, personaliter exerceant, nec sibi substitutos, aut Locumtenentes facere præsumant, nisi in casu necessitatis, utpote valetudinis et consilii : in quo et cessante causa necessitatis ad commissa sibi Officia redeant sine fraude et sub debito juramenti. Cum autem eos contigerit in prædicto casu absentari, constituant aliquem virum idoneum et honestum de patria seu provincia cui præcipue noscuntur, usque ad suum reditum, quem cito accelerent. Qui siquidem substitutus, non sit Advocatus, nec aliis arduis negotiis, nec amicorum multitudine oneratus : caventes, sibi sic substituentes, quod pro administratione porro, seu gestione substitutorum suorum, si quid in eis commiserint, tenebuntur, prout de jure fuerit, respondere : et jurabunt prædicti substituti quod quandiu præerunt Officio prædicto, illud bene et fideliter exequentur.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Locumtenentia, Dignitas vel territorium Locumtenentis. Charta Caroli Fr. Regis ann. 1368.
apud Baluzium tom. 2. Hist. Arvern. pag. 428 : Cum plura ex suis criminibus sive major pars extra Locumtenentiam et potestatem dicti carissimi fratris nostri Ducis Bituricensis et Alverniæ fuerint perpetrata.Mandatum Ricardi II. Angl. Regis ann. 1393. apud Rymer. tom. 7. pag. 746 :
Vobis mandamus quod tunc sitis nostrum Locum tenens in hac parte, ad id, quod vobis per viam Locumtenentiæ in hujusmodi casu pertinet, faciendum. Locumtenentia Hiberniæ,in Charta ann. 1406. tom. 8. pag. 431.
P. , 1766.
◊ Lieutenancie,
in Lit. ann. 1372. tom. 5. Ordinat. reg. Franc. pag. 594. Luoctenent, pro
Lieutenant, in Instr. ann. 1472. inter Probat. tom. 3. Hist. Nem. pag. 5. col. 1.
Sed et Lieutenant nostris dictus est presbyter, qui curionis locum tenet seu vices
gerit, vicarius. Lit. remiss. ann. 1403. in Reg. 158. Chartoph. reg. ch. 84 :
Jehan le Mousseur prestre, Lieutenant du curé de la ville de Pesq en Tournesis, etc.Aliæ ann. 1452. in Reg. 184. ch. 305 :
Simon de Lisle prestre, Lieutenant du curé de l'église paroichial de S. Ligier ou bailliage de Tournesis, etc.