5. LUDUS Carticellarum, Cartesellarum, Charticellarum. Adhuc sub judice lis est inter eruditos unde et quando Chartæ lusoriæ introductæ sint in diversas Europæ regiones. Non est hic locus ad hanc rem investigandam ; verum cum Merlin in suo opere, quod inscripsit :

Origine des Cartes à jouer, pag. 66.

præbeat opinionem Bononiæ anno 1423. jam invaluisse harum chartarum usum, est animadvertendum primum interdictum ludi Cartesellarum in Statutis Bononiæ datum esse die xiv. aprilis anni 1483. ubi legitur :

Et quamquam per Statuta de pœna ludentium ad ludum azardi sit provisum circa ludum taxillorum et biscazariæ, et expressa non sit mentio de Cartesellarum ludo, videlicet de pœna ludentium ad tertiam et quartam, et ludentium condennatam ; item et ludentium ad triginta Hebræorum, et ad triginta per vim, et ad ludum falcinellorum, quos ludos et ipsorum quemlibet declaramus esse ludos biscazariæ... Statuimus et ordinamus... quod nullus audeat vel præsumat ad dictos ludos Cartesellarum ludere in eorum nec domibus propriis, vel conductis sinere ludere vel permittere.

Fr.