MAJESTAS, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

MAJESTAS. Glossæ Lat. Græc. : Majestas, μεγαλειότης. Deo præsertim tribuitur. Prudentius in Apotheosi :

.... Nam Filius hoc est,

Quod de Patre micans se præstitit inspiciendum

Per species, quas posset homo comprendere visu.

Nam mera Majestas est infinita, nec intrat

Obtutus, aliquo nisi si moderamine formet.

Ubi Iso Magister per Majestatem, Patrem, Designari putat. Infra, Filio tribuit :

Cui non principium de tempore ; sed super omne

Tempus, et ante diem Majestas cum Patre summo,

Imo animus Patris, et ratio, et via Consiliorum.

Et contra Homuncionitas :

Adfirmant non esse Deum, pietate fatentur,

Majestate negant.

In Psychomachia :

Verbum quippe caro factum, non destitit esse

Quod fuerat, Verbum carnis dum glutinat usum,

Majestate quidem non degenerante per usum

Carnis, sed miseros ad nobiliora trahente.

Lib. 1. in Symmach. :

.... Nisi quod trucis Orci

Imperium, veræ ceu Majestatis adoras.

Arator lib. 1. Hist. Evangel. de Christo resurgente :

Majestas cum carne redit, etc.

Gregorius Turon. de Vitis Patrum cap. 12 :

Ibique Seraphim obumbrare Majestatem Domini.

Liber 1. Miraculor. S. Bavonis cap. 14 :

In honore trinæ Majestatis, Patris, et Filii, et Spiritus sancti.

Hugo Flaviniacensis in Chr. pag. 166 :

Et in medio quidem alto satis et prominenti ciborio sanctus quiescit Vitonus, frontem auro purissimo et gemmis pretiosissimis, quibus concluditur Majestas Dei incircumscripta, et incomprehensibilis, habens ad dexteram B. Petri, et ad lævam ejusdem B. Vitoni.... imagines.

Hæc de sacra Eucharistia interpretatur Mabillonius Annal. Benedict. tom. 4. pag. 187. Helgaudus in Roberto Rege :

Fecit nihilominus sancto Pontifici Martino casulam auro operatam optimo, inter scapulas Majestatem veri Pontificis continentem, Cherubim quoque ac Seraphim dominatori omnium colla submittentium.

Albericus in Chr. ann. 1204 :

In hac (icone seu imagine) mirabiliter fabrefacta est Majestas Domini, et Imago B. Mariæ et Apostolorum.

Vitæ Abbatum S. Albani pag. 71 :

In quorum uno Crux cum Crucifixo et Maria et Joanne figurantur : alio vero Majestas cum quatuor Evangelistis elegantissimis cælaturis insculpitur.

Et pag. 90 :

In media trabe Majestas cum Ecclesia et Synagoga figuratur.

Gervasius Dorobernensis de Combustione et Reparat. Eccles. Dorobern. pag. 1295 :

Quæ (trabs) per transversum Ecclesiæ desuper altare trajecta auro decorata.... Majestatem Domini, imaginem S. Dunstani,... sustentabat.

Liber Ordinis Parisiensis cap. 56 :

Dum transeunt ad Capitulum, similiter ad Majestatem inclinabunt.

Statuta Ord. Præmonstrat. Dist. 1. cap. 5 :

Cum vero Conventus Capitulum ingreditur, singuli suo ordine versus Majestatem inclinent.

Durandus lib. 4. Ration. cap. 35. n. 11 :

In quibusdam codicibus et Majestas Patris, et etiam Imago depingitur Crucifixi.

Infra :

Sacerdos osculatur pedes ipsius Majestatis, et se signat in fronte.

Marten. de antiq. Eccles. Ritibus pag. 631 :

Hic libri Majestatem osculatur sacerdos.

Vetus Charta apud Catellum lib. 5. Rerum Occitanar. pag. 901 :

Et quædam crossa eburnea, cum baculo eburneo, et unum colare cum Majestatibus, etc.

P. Carpentier, 1766.

◊ Ea potissimum appellatione designatur figura Patris æterni in Throno sedentis aut Crucifixi imago, quæ in antiquis missalibus picta est ante canonem, quamque osculabatur sacerdos post orationem, Aufer a nobis, ad aperturam missalis : unde in quibusdam legitur hæc rubrica : Osculetur majestas, aut osculetur majestatem. Hinc in Missali ann. 1478. apud Charvet. hist. Vien. pag. 747 :

Hic ponat (sacerdos) manus ad modum Majestatis.

Quæ ibi toties repetuntur, quoties in aliis Missalibus legitur, Extensis manibus.

◊ Sed et Majestas, pro quavis Sanctorum imagine usurpatur ab Anonymo de Miracul. S. Fidis cap. 8. tom. 2. Bibl. Labbei :

Erat distributa Sanctorum acies in tentoriis et papilionibus in prato S. Felicis, quod disparatur ab urbe quasi uno milliario. (loquitur de capsis et imaginibus SS.) Hunc locum præcipue S. Marii aurea Majestas et S. Amantii æque aurea Majestas, et S. Saturnini Martyris aurea capsa, et S. Mariæ aurea imago, et sanctæ Crucis aurea Crux, et sanctæ Fidis aurea Majestas decorabant.

Tabular. Celsinianence :

Incendia domorum, vinearum extirpationes, censuum terræ ablationem, patris sui seu proprii corporis invasionem, et ad ultimum, quod magis plangendum est, ipsius etiam Majestatis S. Petri lapidationem, etc.

Antiquit. Benedict. Pictav. MSS. part. 3. pag. 105 :

Calicem domni Bertrami Abbatis magnum cum Majestatibus.

Vide Monast. Anglic. tom. 3. pag. 309. 312.

P. Carpentier, 1766.

◊ Pro Deiparæ imagine, in Annal. Placent. ad ann. 1468. apud Murator. tom. 20. Script. Ital. col. 925 :

Dum Majestas Virginis pro more patriæ ad oblationes ædi Virginis faciendas deferretur, etc.

Testam. regin. Mafaldæ ann. 1256. tom. 1. Probat. Hist. geneal. domus reg. Portug. pag. 31 :

Item meum psalterium bonum quod me nutuit, et Majestates meas parvas de ebore.

◊ Majestatem pro quovis Gentilium Deo usurpavit etiam Tertullianus Apol. cap. 13 :

Majestas quæstuaria efficitur, circuit cauponas religio mendicans.

Commodianus Instr. 17. de Archigallis :

Inde simulant se concuti numine quodam,

Majestatemque colunt, et se sub figura fatigant.

Et infra :

Res semel in vano de vetustate processit,

Ut ratiocinanti credatur prodenti falsa,

Majestas autem illorum nulla locutus est.

Eusebius Emisenus seu Eucherius Homil. contra Idola :

Sed dicis, non lignum et lapidem, sed in ligno et lapide latentem veneror Majestatem.

P. Carpentier, 1766.

◊ Imo etiam pro imagine viri cujuslibet potentis in sigillo suo insculpta ; qua ratione intelligenda Charta Hugonis comit. Campan. ann. 1114. infra laudata, ut et alia ann. 1115. Viromand. comit. ex Chartul. S. Corn. Compend. fol. 77. r°. col. 1 :

Reginaldus tunc Viromandorum comes fecit litteris annotari et suæ Majestatis insigniri sigillo.

Charta ann. 1491. in Pomer. Diplom. pag. 182 :

Manibus nostris tenuimus patentes literas... domini Marini... episcopi Camminensis... integras et illæsas, ejusdemque Majestatis sigillo subappenso munitas.

Hinc et pro sigillo ipso idem vocabulum adhibitum fuisse nonnulli opinati sunt. Vide Heinec. de Sigill. cap. 9. num. 4. pag. 76. et infra Majestas Bulla. Et certe

P. Carpentier, 1766.

Majestas, ut et Gallicum Majesté, interdum idem est quod summa auctoritas. Charta Henr. I. reg. Angl. in Chartul. Cluniac. ch. 223 :

Confirmavit quoque eam (donationem) precibus meis dominus papa Innocentius Majestate litterarum et sigilli sui.

Monstrel. vol. 2. ad ann. 1437. fol 142. v° :

C'estoient gens de petit estat, qui ne desiroient autre chose que de fort entroubler les besongnes pour eux augmenter et avoir Majesté sur les plus riches.

Majestas, Imperatorum et Regum titulus proprius. Glossæ Gr. Lat. : Ἐξουσία, Majestas, Ditio, Potestas. Agobardus de Insolentia Judæor. ad Ludovicum Pium Imp. :

Dicens Majestatem vestram commotam esse valde adversum me propter Judæos.

Charta Caroli Calvi Regis Franc. apud Perardum pag. 48 :

Isaac Lingonensis Ecclesiæ reverendus Antistes ad nostram se colligens Majestatem, humiliter postulavit, etc.

Adde pag. 160. Passim. Vide Filesacum in Querela Ecclesiæ Gallicanæ pag. 851.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Eumdem titulum Hugo Campaniæ Comes ann. 1114. usurpavit in Litteris, quibus cœnobio S. Remigii res quasdam concedit in Curte-Ausorum : quas Litteras Majestatis (ait) nostræ sigillo consignari feci. Ita Mabillon. Diplom. lib. 2. cap. 6. n. 6.

P. Carpentier, 1766.

◊ Philippo duci Burgundiæ tribuitur a Gandensibus in Instr. ann. 1453. apud Math. de Couc. in Carolo VII. pag. 657 :

Confitentes se plura crimina, delicta et offensas contra dictum dominum ducem et suam Majestatem perperam, inique et indebite perpetrasse et commisisse, etc.

Rursum occurrit in confirmatione ejusdem Instrumenti ibid. pag. 661. Eodem titulo compellatur quidam Bernardus de Cahillanth, nobili ortus prosapia, apud Richard. Cluniac. in Hist. origin. monast. de Carit. ad ann. 1056. tom. 1 : Collect. var. script. D. Le Beuf pag. 388. Ecce jam præsento eum tuæ Majestati, etc.

◊ Majestatis titulus etiam summis Pontificibus tribuitur in Ordine ad consecrandum Episcopum, in MS. Codice Thuano 773. in Epistola Caroli Calvi ad Nicolaum I. PP. in Concilio Tricassino ann. 867. in Epistola Concilii Viennensis ann. 1112. ad Paschalem PP. apud S. Anselmum lib. 2. Epist. 33. lib. 4. Epist. 46. 94. Joan. Sarisber. Epist. 10. 11. 14.

28. 29. etc. qui interdum Majestatis Apostolicæ titulo utitur Epist. 27. 28. 40. 89. etc. ut et Vita S. Theodardi pag. 761. Histor. Translat. S. Sebastiani num. 15. etc. Vide Epist. Abbonis Floriac. pag. 402. 403. S. Bernardum Epist. ad Eugenium. PP. 261. edit. Mabill. Stephan. Tornac. Epist. 109. Conradum Abbatem Uspergensem ann. 1116. Matth. Paris ann. 1246. pag. 470. Laurentium Leodiensem in Episcopis Virdunensibus pag. 323. in Epist. S. Thomæ Cantuar. ad Alexandrum III. PP. apud Baron. ann. 1170. in aliis Arnulphi Episcopi Lexoviensis ad eumdem pag. 98. Cleri Trevirensis ad Innocentium II. apud Browerum lib. 13. num. 104. in Charta 5. Tabularii Ecclesiæ Carnotensis, etc. Versus exarati in obitum Antipapæ Guidonis :

Corruit insani Guidonis et Octaviani

Impia Majestas, atque intoleranda potestas.

Surgit Alexander, ratione prior, Petrus alter.

Charta Henrici IV. Imper. in Actis Murensis Monasterii pag. 21 :

Et ut prædictum Cœnobium sub Romanæ Ecclesiæ mundiburdio et Majestate securum semper stabiliatur et defendatur.

Adde Append. ad Antiq. Hortæ Ill. Fontanini pag. 430. 442. 449. et 483. Responsionem Pii II. PP. ad orat. Gallorum Orator. tom. 8. Spicil. Acher. pag. 302. etc. Illum Adriano papæ adscribit Guillelmus rex Siciliæ, qui Magnificentiæ nomenclatura sese appellat, in Charta ann. 1156. apud Cencium inter Cens. eccl. Rom. :

De capitulis illis, de quibus inter Majestatem vestram (Papam alloquitur) et nos controversia vertebatur, quod subscriptum est observatur... Magnificentia nostra aut nostrorum hæredum, etc.

Vide Pfeffinger. ad Vitriar. lib. 1. tit. 4. § 9. a. not. 8. tom. 1. pag. 391.

P. Carpentier, 1766.

◊ Cardinales quoque eadem appellatione donati. Charta pro Milit. S. Joan. Jerosol. ex Cod. reg. 8542. 6. fol. 62. r°. :

Reverendis in Christo patribus et dominis, episcopis, presbiteris, diaconibus S. R. matris ecclesiæ Cardinalibus, Raymundus Rupini Dei clementia princeps Antiochenus, salutem et tam debitum, quam devotum in omnibus famulatum. Majestati vestræ significo, etc.

◊ Majestatis titulum adscribunt præterea Archiepiscopis, Arnulfus Lexoviensis Epist. 15. Epist. ann. circ. 1214. inter Instr. tom. 6. Gall. Christ. col. 332 :

Reverendo patri et domino A. Dei providentia Narbonensi archiepiscopo... universus Agathensis clerus et populus... obsecramus in Domino ipsum a vestra Majestate nobis concedi pontificem.

Episcopis, Dudo in Præfat. ad Acta Normannor. Arnulphus Sagiensis Archid. tom. 2. Spicil. Acher. pag. 337. Eumdem sibi arrogat Bruno Lingonens. Episc. apud Perardum pag. 67. Abbati Sugerio S. Bernardus Clarevallensis Abbas Epist. 3. tom. 4. Hist. Franc. pag. 493. etc. Archidiaconis, Stephanus Tornac. Epist. 231. modo tamen Epist. quæ Archidiacono inscribitur, Archiepiscopo Burdegalensi non sit inscribenda, ut conjicit Mabillonius loco superius laudato. Vide, quæ de hac voce congessit Casaubonus ad Trebellium Pollionem.

Majestas, Bulla Imperialis, seu majus Imperatoris sigillum, in quo scilicet cum Imperatoria Majestate exprimitur : unde Germanis, Majestedbrieff, ejusmodi sigillo munitæ litteræ appellantur. Ita Freherus ad Petrum de Andlo lib. 2. cap. 6. et ad Bullam Sigismundi

Imp. Majestas Sanctionis, in leg. 80. de Decur. lib. 12. tit. 1. Codic. Theodosiani. Vide supra ad lineam Imo etiam.

Majestas, Præsentia. Tabularium Brivatense Ch. 7 :

Quod in Majestate illorum testium auctorizatum fuit Petri, Poncii, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Majestas, Magnitudo. Gasp. Barthii Gloss. apud Ludewig. tom. 3. Reliq. MSS. pag. 451. ex Guiberti Hist. Palæst. Majestate pretii.