◊ Sumuntur crebrius Mansionatici pro expensis ad hospitum susceptiones, ut habet Aimoinus lib. 5. cap. 10. et hospitii jure, quo gaudebant Missi et Judices regii. Provincialibus enim Missos et Legatos Principis, Comites, Duces, et eorum ministros recipiendi onus incumbebat, eisque viaticum pro uniuscujusque dignitate præstare, quod Parata dicebatur. Plinius in Panegyr. :

Nullus in exigendis vehiculis tumultus, nullum circa hospitia fastidium.

Infra :

Sitamen transitus ille non populatio fuit, cum abactus hospitum exerceret.

Capit. Caroli C. tit. 43. cap. 20 :

Nemo in villis nostris, vel in villis uxoris nostræ Mansionaticum accipiat.

Capitulare de Villis cap. 27 :

Nullo modo in curtes dominicas Mansionaticas prendant.

Charta Formosi PP. pro Monasterio S. Teuderii diœcesis Viennensis ann. 891 :

Ea scilicet ratione, ut neque eidem venerabili Episcopo, neque cuilibet successorum suorum licitum sit illis durum servitium imponere, neque longissimi itineris profectionem ; sed neque Mansionaticos onerosos, neque censum præter id quod impositum est in festivitate prædicti S. Theuderii in fine anni, et libram argenti.

Carolus M. Pipino F. Italiæ R. apud Sigon. an. 802 :

Cæteri per singula territoria habitantes ac discurrentes Mansionaticos et paraveredos accipiunt.

Idem Carolus apud Aimoin. cap. 35 :

Neque servitia ex eis exactet, vel paraveredos, aut expensas ad suas vel hospitum susceptiones recipiat, sive Mansionaticos exigat.

Hincmarus Rem. :

Ne Mansionaticos suis amicis, aut suis hominibus a Presbyteris parari faciat.

Synodus Pistensis ann. 862 :

Sed neque servitia ex eis exactent, seu paraveredos, aut expensas ad seniorum vel hospitum susceptiones requirant : neque de villis in aliqua re exactiones aut Mansionaticos exigant, præter consuetudinarias operationes ex his villis.

Joannes VIII. PP. Epist. 96 :

Et per parochiam vestram nobis congruas Mansionaticas præparate.

Charta Burchardi I. Archiepiscopi Lugdunensis ann. 14. regni Conradi Regis ex Tabulario Monast. Saviniacensis :

Nullusque successorum nostrorum novi aliquid injustumque imponere præsumat, nec Mansionaticos illicitos, nec ex occasione itineris molestiam eis inferre attentet.

Testam. Widradi sæc. 3. Bened. part. 1. pag. 686 :

Constituo, ut nullus Episcopus ullius civitatis... de prædicto monasterio S. Præjecti nullum præsumat exercere dominatum, non ad Mansionaticos aut repastus exigendo, etc.

◊ Manseis et Mansois, eo significatu, in Charta S. Ludov. ann. 1258. ex Chartul. Boni-port. :

Concessimus...quemdam redditum ibidem percipiendum, wlgaliter dicitur les Manseis.

Reg. S. Justi in Cam. Comput. Paris. fol. 199. r° :

Ecce partes firmæ, videlicet medietas subtrabum praeriæ vallis Rodolii... cum medietate logiæ et redditus, qui vocatur li Mansois.

◊ Hujus vocis crebra alibi occurrit mentio. Vide Chartas Alemannicas Goldasti cap. 90. Chartam Ludovici II. Pii filii, apud Mabillonium tom. 5. pag. 527. Chartam Roberti Regis Franciæ ann. 1028. in Probat. Histor. Bressensis pag. 5. Ughellum tom. 4. pag. 794. 795. præterea Cassiodorum lib. 12. Epist. 15. Ab ejusmodi Mansionaticis fluxit jus illud, quod gisti postmodum nostri appellarunt, de quo suo loco copiose egimus.