« Marchio » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 270b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/MARCHIO
MARCHIO, Marchisus, Marchensis, etc. Marcæ vel Marchæ, seu Provinciæ
limitaneæ Præfectus, Comes Marcæ præpositus. Papias :
Marca dicitur Comitatus terræ alicujus, unde ipse Comes Marchio dicitur.Joannes VII. PP. Epist. 21 :
Quidam videlicet ex viciniis nostris, quos Marchiones solito nuncupatis, etc.Vita Ludovici ann. 786 :
Relictis tantum Marchionibus, qui fines regni tuentes, omnes, si forte ingruerent, hostium arcerent incursus.Charta Caroli Simplicis Franc. Regis tom. 3. Annal. Bened. pag. 698 :
Rotbertus venerabilis Marchio, nostri quidem reg ni et consilium et juvamen nobiscum.Rhenanus lib. 2. Rer. Germ. pag. 94 :
Erant præterea Comites ad custodiam maritimam, item ad marcam tuendam deputati, quos hodie Marchiones vocamus.Christophori Mulleri Introductio in Histor. Canoniæ Sand-Hippol. apud Duellium Miscell. lib. 1. pag. 239 :
Certis Francorum regni limitibus, quas marchas appellabant, assignati sunt præfecti seu Marchiones ex quorum numero fuere in Noricum missi Albertus et Okarius.Adam Bremensis cap. 48 :
Sic Henricus Victor apud Sliaswick... regni terminos ponens, ibi et Marchionem statuit.Vide Capitul. 4. Caroli Magni incerti anni cap. 5.
Marchenses, in Annalib. Francor. Fuldensibus ann. 886. 893. 895. apud Adonem Vienn. ann. 799.
in Fragm. Hist. Longobard. edito a Camillo Peregrino pag. 147. in Chron. Beneventanorum
Ducum, etc.
Marchisi, Hincmaro in Epistola de Ordine Palatii cap. 30 :
Si inter Marchisos in qualibet regni parte ad aliud tempus dextræ datæ fuissent, etc.Charta ann. 937. apud Miræum tom. 1. pag. 39 :
Arnulphus, adminiculante supremi Regis clementia, Marchisus, etc. Balduinus Marchisus,in Charta ann. 1042. tom. 4. Annal. Bened. pag. 734. Utuntur etiam Ordericus Vitalis lib. 3. pag. 481. Radulphus de Diceto pag. 680. Bromptonus, Aldrevaldus lib. 1. de Mirac. S. Benedicti cap. 33. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marchisani, in Bulla Nicolai V. PP. 1451. in Bullar. Carmelit. pag. 225 : Inter alia voluit et ordinavit, quod de tribus millibus librarum monetæ Marchisanorum, etc.Vide Moneta Baronum. MS. :
Un riche Duc de grant povoir,Puissans d'amis, riche d'avoir,Y est Marchisans de la contrée.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marchisarius, in Charta ann. 1371 : Ludovicus Marchisarius de Salerno miles, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marchisinus de Bonelda, in Annal. Cæsenat. ad ann. 1316. apud Murator. tom. 14. col. 1135.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marchisius, Idem qui Marchio. Tabularium S. Florentii : Giraldus venerabilis Abba monasterii S. Florentii nostram deprecatus est munificentiam et potestatem Liuriacum concedere dignaremur, quam jam divæ memoriæ genitor noster Gaufredus Marchisio ejusdem loci nomine Roberto ante concesserat.
P. , 1766.
◊ Nostris alias
Marchis, a verbo Marchir, Conterminum esse. Lit. ann. 1388. tom. 7. Ordinat.
reg. Franc. pag. 208 : La riviere du Rosne par tout son cours, tant comme elle joint et Marchit en ou à notre royaume.Lit. Theob. comit. Campan. ann. 1231. tom. 5. earumd. Ordinat. pag. 550 :
Mathieu duc de Lohiriogne et Marchis, etc. Je Ferris dux de Loherreine et Marchis fas conessant, etc.in Charta ann. 1257. ex Tabul. S. Apri Tull. Margis, in alia ann. 1267. ex Chartul. Campan. fol. 218. v°.
◊ Nonnulli, ut Rhenanus et Brodeus lib. 3. Miscellan. putarunt,
vocem effictam a Marcisia Celtico vocabulo, cujus meminit Pausanias lib. 10. quæ
alam equitum significabat, aut a March, quod Francis nostris sequioribus equum
notabat, ita ut Marchiones dicti sint, quasi equitum Magistri. Alii a Græcis deducunt,
apud quos νομαρχία est provincia, unde prima syllaba
ablata natum vocabulum Marchia, et Marchio, opinantur.
◊ Verum a Marcha, seu limite dictos Marchiones
pridem observarunt Albertus Krantzius in Wandalia lib. 3. cap. 13. Hotomanus in Comment.
verb. Feudal. Chop. lib. 1. de Dom. tit. 5. n. 13. Zazius ad lib. Feud. parte 5. num. 10.
etc. Unde Custodes limitum, in Vita Ludovici Pii ann. 822. 829. Comites
Marcæ, apud Eginhardum ann. 822. et 826. Præ cæteris vero accurate et docte de
Marchionibus disseruit Jo. Seldenus libro de Titulis honorariis parte 2. cap. 1. n. 47. ut
et Scipio Ammiratus tom. 1. de Familiis Neapolit.
Marchio Palatinus, cui adnexa erat Palatini Comitis dignitas in ea marchia, quam regebat :
occurrit apud Petrum de Vineis lib. 2. Epist. 48. lib. 3. Epist. 79.
Marchio S. Imperii. Froissart. 3. vol. cap. 9. ait, Carol. IV. Imp. Wenceslaum
filium creasse Marchionem S. Imperii :
Si lui donna encore la Souveraineté de la belle, bonne et riche cité de Strasbourg, et le fit Marquis du S. Empire pour augmenter son estat.
P. , 1766.
Marchio regni Francorum nuncupatur Hugo abbas Majoris monasterii, in Charta Rodulfi reg. Franc. ex Tabul.
ejusd. monast.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marchionatus, Gall. Marquisat. Charta ann. 1122. apud Miræum tom. 1. pag. 84 :
Danense Karolo Marchionatum administrante in Flandria.Et alibi passim.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Markisus, in Vita MS. S. Folquini Tarvan. Episc. ex Bibl. Bertiniana : In ipso quoque ejus ingressu Markisus Arnulphus pro rogatu ejusdem suæ amantissimæ conjugis.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marquesius. Charta ann. 1366. apud Baluz. tom. 2. Hist. Arvern. pag. 343 : Nobilis Marquesius de Belloforti filius naturalis, etc.Alia ann. 1369. ibid. pag. 350 :
Item dictus D. Dalphinus promisit et donavit dicto Marquesio, nominibus quibus supra, arnezia eidem Catherinæ competentia.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marquisius, in Hist. Tullensi pag.
511 : Edouardus de Barro Marquisius de Pontis-Montonis... ejusdem Marquisii adjutor, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marquisus, in Charta ann. 965. ex Tabular. Montis S. Michaelis : Lotharius G. D. Rex. Richardus Northmannorum Marquisus, cum auctoritate D. Johannis S. R. Sedis Papæ restauravit in melius locum S. Michaelis situm in maris pelago.Vide Glossar. med. Græcit. in voce Μαρϰέσιος, col. 879.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marquisia, Marchionissa, Gallice Marquise. Regest. Parlamenti ann. 1403. apud Baluz.
tom. 2. Hist. Arvern. pag. 342 : Hugo Dalphini Miles et Marquisia de Godeto ejus uxor, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Marcionissa, Eadem notione, in Charta ann. 1124. apud Calmet. tom. 2. Hist. Lotharing. col.
275 : Ista et alia quamplurima contulit Otto Comes.... sicut pater suus Arnulfus Comes pridem contulerat jussu Marcionissæ Mathildis.
Marchia, Marchionatus. Speculum Saxonicum lib. 2. art. 12. § 5 :
Sententia in Comitatu reprobata, ad Marchiam appellari non potest, licet Comes sit cum eo Comitatu a Marchione infeudatus ; et hoc ideo, quia in Marchia non est regalis bannus, et eo jura eorum discrepant potissimum : ad Romanorum ergo Principem appellatur.Adde Wichbild Magdeburgense artic. 10. § 1.
Marchiones, apud Meginfredum de S. Emeranno, tom. 1. Antiq. Lect. Canisii pag. 63. 73. et
122. Comites Provinciæ ad Regni confinia.
Marchicomes, Marchio et Comes, in Vita S. Wolfgangi Episcopi Ratispon. cap. 14. et in Vita S. Ramuoldi Abb. num. 1. et 22. sæc. 6. Bened.
part. 1.
P. , 1766.
◊ Charta ann. 1122. inter
Instr. tom. 6. Gall. Christ. col. 277 : Ostenderunt antiquam Chartam, in qua Raimundus Marchicomes ecclesiam eandem dedit in alodem Juncellensibus, cum omnibus suis pertinentibus.
Marchatus, pro Marchionatus, apud H. de Knyghton ann. 1339. nostris
Marquisat.