MASSARITIA, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Massaritia » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 298a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/MASSARITIA

MASSARITIA, Massaritium, Italis Masseritia, Supellex, instrumentum massæ rusticum. Auctor Mamotrecti :

Supellex, dicitur Massaritium ;

de qua interpretatione vidend. Murator. Antiq. Ital. tom. 2. col. 1245. voce Massaro. vel etiam mansus ipse hac supellectile instructus. Ratherius Veronensis in libello de Discordia inter ipsum et Clericos :

Ita inæqualiter et per Massaritias dividere, ut quidam illorum inde fiant ex pauperrimis locupletissimi, etc.

Infra :

Causa enim illorum, cum Deo gratias non mediocris sit, ita per Massaritias et alia hujusmodi extat divisa, ut quidam illorum inde valde ditescant, multitudo vero paupertate languescat, etc.

Acta sancti Syri Episc. tom. 5. Junii pag. 481 :

Positam juxta flumen Tabiæ et littus maris, usque ad jugum Alpium cum Massariciis et familiis utriusque sexus suo jure pertinentibus.

Testament. Andreæ Dertonensis Episcopi, in Appendice tom. 4. Ughelli :

Seu et Massaritii duo in Ancasano, et duo in Saffiniano, et Massaritium unum in casale Remissi, etc.

Occurrit ibi pluries, ut et in Chartis Ludovici II. Imper. in Tabulario Casauriensi, et Berengarii Regis Ital. ann. 961. et Conradi Imp. ann. 1028. apud Augustinum de la Chiesa in Hist. Eccl. Pedem. pag. 233. 310. et aliis apud Ughellum. tom. 4. pag. 612. 616. tom. 5. pag. 1573. Franciscum Mariam in Mathildi lib. 3. pag. 105. 106. 117. Guichen. in Bibl. Sebusiana pag. 185. 403. et in Chartis Italicis passim.

P. Carpentier, 1766.

◊ Charta ann. 1252. apud Murator. tom. 1. Antiq. Ital. med. ævi col. 819 :

Item dicit, quod dicti canonici dederunt dictam terram et Massaritiam dicti Bernardi dictis fratribus, tamquam hominibus macinatæ dictæ canonicæ..... Et ipse testis apportavit Massaricia ad domum dicti Bernardi.

Chron. Bergom. ad ann. 1406. apud eumd. tom. 16. Script. Ital. col. 981 :

Et habuerunt totum bladum, vinum, Massaritiam, lectos, et omnia existentia in dicto castro.

Vide mox Massatum.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Ejusdem notionis et originis videtur vox Gallica Manantie, qua apud Poetas nostrates significatur opulentia vel quævis supellex lauta et pretiosa unde apud eosdem Manans dicuntur, qui iis optime sunt instructi. MS. :

Onques ne fu tiel Manantie,

Ne si riche proie acoillie.

Ibidem :

Totes ont lor meissons gerpies

Pleines de riches Mananties.

Rursum :

Tant donnent à lor masnies

Et à prochains de lor lignies,

Que onques puis povre ne furent,

Tosjors riches et Mainans esturent.

MS. :

Gentil fu de parage, et d'avoir fu Manans,

Onques ne fu Roiz, tant fu fort et puissans.

Vetus Poeta MS. e Bibl. Coislin. :

Porquoi nos efforçon nos tant

D'estre si riche et si Manant.

Amassaricia, in Chro. Farfensi pag. 658.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Massaritiæ Casæ, Supellectile et instrumentis rusticis instructæ. Casæ in quibus Massarii habitabant. Vide

Marin. Diplom. papyr. pag. 103. Chron. Casaur. tom. 5. Spicil. Acher. pag. 365 :

Accepit... curtem in fundo Palmæ cum casis Massaritiis.

Vide Massalicæ casæ in Massa 5.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Massaritia opponi videntur dominicatis, in Charta ann. 1011. apud Murator. delle Antic. Estensi pag. 195 :

Et rebus vero ipsis tam dominicatis, quam et Massariciis, seu aldionaricis et tributareis, etc.

Unde colligitur Massaricia fuisse prædia quæ sub annua præstatione excolenda concedebantur villicis, qui ex iis pro dominorum libitu poterant amoveri.

Massarum, et Masarum, Mansus, prædium rusticum, in Veteribus Chartis Dalmaticis apud Joann. Lucium lib. 2. de Reg. Dalmat. cap. 2. et 15. pag. 62. 99.