« »
 
[]« Metreta » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 371c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/METRETA
METRETA, Μετρήτης, Genus vasis, cadus : amphora dimidia, in Gloss. Isid. vox nota Caio et Scævolæ J. C. et aliis. Ebrardus in Græcismo cap. 12 :
Est vini proprie Metreta, modusque modesti.
Papias ex S. Eucherio, Metreta, mensura liquidorum, habens sextarios decem, etc. S. Augustinus in Evang. S. Joan. Tractat. 9 :
Nomen mensuræ est Metreta, et a mensura accepit nomen ista mensura, etc.
Chronicon Reichersperg. :
Misit ei vas quod caperet 20. Metretas vini de purissimo auro.
Passim etiam in Libris sacris. Charta ann. 1185. tom. 2. Hist. Eccl. Meldens. pag. 73 :
Nec est sub silentio prætereundum, quod si mihi, vel præposito meo, Metretas vini in die Jovis,.... in burgo S. Martini sumere placuerit, etc.
Lex Vervini ann. 1233. art. 31 :
Si quis in dicta villa Metretam novam frumenti, vel alicujus leguminis vel liquoris facere voluerit, villico 4. den. dabit.
Ex his emendandum videtur Pœnitentiale sancti Columbani cap. 3. Edit. 1667 :
Vel certe si multum est quod effudit, quantas Metranas de cervisia... perdidit.
Legendum enim metretas. Edit. 2. Holsteniana habet quadranas.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Erat vero Metreta quemadmodum liquidorum, ita et aridorum mensura. Metreta, mesure à vin, ou autre chose, in Gloss. Lat. Gall. Sangerm. Charta Blanchæ Comit. Trecensis ann. 1212. apud Marten. tom. 1. Anecd. col. 831 :
Quicumque in prædicta villa novam Metretam frumenti vel alicujus leguminis seu liquoris facere voluerit, villico quatuor nummos dabit, etc.
Libertates concessæ habitatoribus Bellivisus ann. 1256. tom. 1. Hist. Dalphin. pag. 59 :
Item, retinemus in quolibet jugo boum quatuor Metretas siliginis : in agricola colente sine bobus, unam cartam siliginis.
Charta [] Hugonis de Naillac ann. 1283. apud Thomasserium Consuet. Bituric. pag. 702 :
Omnes mensuras seu Metretas tam parvas quam magnas bladi, vini et olei.
Histor. Leutoldi de Chuering ann. 1312. apud Ludewig. tom. 4. Reliq. MSS. pag. 145 :
Jussitque procuratori suo ut tres Metrete siliginis et sexaginta denarii cum una urna vini eidem citius donarentur.
Ex his metreta idem quod mensura a Græco μέτρον, fuisse colligitur.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Metretum, Eadem notione, pro Mensura frumentaria. Metretum tritici, in Charta ann. 1335. apud Schlegel. de Numm. antiq. Gothan. pag. 52. Rursum occurrit in Charta ann. 1397. ibid. pag. 59.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Nec prætereundum metretam pro diversis locis et temporibus variæ capacitatis exstitisse : nam, ut de metreta Attica et Romana sileam, quod ad nostrum institutum minime pertinet, ex observatis superius manifestum est metretam ut plurimum sextarios decem habuisse ; nihilominus tamen de vasculo, quod quaternas vini metretas capiebat, uti perexiguo sermo fit in Vita Ermelandi apud Mabill. tom. 1. Annal. Benedict. pag. 528. Perexiguam reipsa mensuram fuisse colligere iterum licet ex Necrologio Abbat. S. Petri de Casis ubi Pauca vocitatur :
Dimisit tres Metretas vini seu tres Paucas ;
vulgo une Pauque vel une Pauche de vin : quod parum vini contineat, sic dicta. Haud facile ergo negotium suscipiet, quisquis scrupulosius mensuras æstimare tentaverit.
Metretas inter vasa et ministeria Ecclesiastica reponit etiam Anastasius in S. Sylvestro PP. :
Metretas argenteas 2. pensantes libr. 200.
Infra :
Metretum ex auro pensans libras 150. portantem medemnas tres.
Rursum idem Scriptor :
Canthara cyrostrata in gremio Basilicæ argentea 50. Pens. singula libras 20. singularum librarum Metræ (alii Codd. metretæ) tres ex argento purissimo, quæ pensant singulæ libras 300.
Vide Anton. Augustinum lib. 2. Emendat. cap. 11.
Metita, pro Metreta, in Charta Hispanica Fernandi Comitis Castellæ æræ 972. apud Anton. de Yepez in Chron. Ord. S. Benedicti tom. 1. pag. 32. Appendic :
Per omnes domus singulas Metitas de vino in oblatione, et singulos panes in offerta.
Occurrunt eadem verba paulo infra semel ac iterum.
Metrum. Charta Sanctii Ramirez Regis Aragonum, apud Martinezium in Hist. Pinnatensi lib. 3. cap. 27 :
Si vero bos aut asinus repertus fuerit (in vineis) redimatur Metro vini.