MILIARENSIS, Millarensis, Moneta argentea minutior, quæ in Montepessulano cudebatur ab Episc. Magalonensibus. Tabular. Episcopatus Magalonensis ann. 1262 :

Berengarius (Episc. Magalonensis) Joanni de Ripa, Ægidio Joannis, et Guirando Gos Monspeliensibus ad legem 10. denariorum, una pogesia minus, excudendæ monetæ Millarensis vocatæ facultatem dedit ; ita tamen quod in 12. denariis Millarensium prædictorum sint 10. denarii una pogesia minus argenti fini, sicut in Montepessulano affinatur argentum. Hanc autem cudendi potestatem in toto Episcopatu, et in toto Comitatu permisit dictis Monspeliensibus, exceptis castro Melgorii, et fortia superiori Montisferrandi.

Charta Guill. Gerundensis Sacristæ ann. 1268 :

Ita tamen quod de Miliarensi a nobis et D. Infante Jacobo vobis concesso, habendo de quolibet maidino salis, ad opus murorum construendorum et reficiendorum, etc.

Fœdus inter Carolum I. Comitem provinciæ et Massilienses art. 20 :

De prædictis monetis quæ fiunt in Massilia, habeat Dn. Comes 12. denarios Massiliensium minutorum tantum pro marca argenti, etc. Et eodem modo intelligitur de moneta Millarensium.

Epistola Clementis IV. PP. ad G. Episcopum Magalonensem ann. 1266. apud Gariellum pag. 219 :

Sane de moneta Milliarensi, quam in tua diœcesi cudi facis, miramur plurimum, cujus hoc agas consilio : non quod injuriam facias dicto Regi, (Ludovico) si in feudis non suis fabrices, sed Regi gloriæ, extra cujus dominium nec hoc potes, nec aliud operari. Quis enim Catholicus monetam debet cudere cum titulo Mahometi ? quis etiam licite potest esse alienæ monetæ percussor ? cum nulli eam liceat cudere, nisi cui vel summi Pontificis, vel Principis auctoritate conceditur, etc.

Ex quibus verbis nescio an conficiatur Miliarenses istos in Francia cusos, nummos fuisse Hispanicos, (nam ex allatis, in Hispania obtinuisse videntur,) hoc est instar eorum qui in Hispania cudebantur ; quæ vox etiamnum in Lusitania viget, ubi nummi aurei Millereis appellantur : quam vocem corruptam putat Scaliger lib. de Re nummaria pag. 55 :

Quum, inquit, verum nomen fuerit

, Muley-Rais,

ab Arabe Rege, quisquis is fuit, qui primus ejusdem ponderis et valoris nomisma in illis partibus Hispaniæ percussit

. Quo sane videtur spectare Clemens, cum ait Christianum nec debere nec posse monetam cudere cum titulo Mahometi. At cum vox hæc proxime accedat ad Byzantinorum Principum μιλιαρήσια, minutas perinde monetas, de quibus egere præ cæteris Scaliger de Re nummaria, Petavius ad Epiphanium, et alii, nos etiam in Dissert. de Monetis Byzantinis, longe probabilius videretur hisce monetis inditam ab iis appellationem.