« »
 
[]« 2 missale » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 419a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/MISSALE2
2. MISSALE, Liber Ecclesiasticus, in quo continetur missarum officium, a Gelasio Papa primum compositus, deinde a Gregorio Magno in meliorem formam redactus, cui Sacramentarii, seu Libri Sacramentorum titulum imposuit, ut auctor est Joannes Diaconus in Vita ejusdem Gregorii. Tabularium S. Remigii Remensis :
Missalem Gregorii cum Evangeliis et Lectionibus,... alterum Missalem Gelasii vol. 1. etc. Missalis Gregorianus,
in Cod. Epistolarum S. Bonifacii Archiep. Mogunt. Epist. 114. Missalis qui vocatur Gregorialis, apud Amalarium lib. 3. de Eccl. offic. cap. 40. Ugutio :
Missale, liber ubi continetur mysterium [] Missæ. Liber Missalis,
apud Ordericum lib. 5. pag. 590. et Florentium Wigorn. ann. 1064.
Codex Missalis
, apud Leonem Ost. lib. 1. Chron. Casin. cap. 56. Agobardus de Correctione Antiphonarii cap. 19 :
Ad celebranda Missarum solennia habet Ecclesia librum mysteriorum fidei, purissima et concinna brevitate digestum.
Perperam fide in Edito. In Statutis Odonis Episcopi Parisiensis
præcipitur Sacerdotibus ut omnes redditus et possessiones Ecclesiæ scribant in Missalibus suis, etc
. Herbertus Monachus de Hereticis Petragoricensibus :
Nec communionem percipit, sed hostiam juxta aut retro altare, aut in Missalem projicit.
MS. :
Portent Messaux, portent sautiers,
Portent mistre et encensiers.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
◊ Præter reditus et possessiones ecclesiæ quas in Missalibus exscribi solitum erat, ut patet ex Statutis Odonis mox laudatis et aliis passim ; nomina quoque benefactorum ad marginem Canonis in Missali adnotabant. Charta ann. 1251. ex Bibl. reg. cot. 19 :
Associatus ero missæ cotidianæ, quæ in honore B. Virginis decantatur ; et debet poni nomen meum in margine Missalis, ut in missa fiat de me memoria specialis.
Charta ann. 1242. inter Anecd. W. Wyrcester in Lib. nig. Scaccarii pag. 529 :
Nomina dictorum Willelmi et Johannis in omni Missali in ecclesia Westmonasterii in margine Canonis scribentur.
Quæ non nisi maturis probatisque viris exscribenda committebantur. Capitul. Caroli Magni ann. 789. § 70 :
Et si opus est Evangelium, vel Psalterium Missale scribere, perfectæ ætatis homines scribant cum omni diligentia.
Missarius, Eadem notione, in Capitulis Caroli M. lib. 1. tit. 109. 103.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Missale Mixtum, Ubi, ni fallor, præter ea quæ ad Missam spectant, alia occurrunt. Testamentum Mascaronæ Comitis Ruthenens. ann. 1291. apud Baluz. tom. 2. Hist. Arvern. pag. 550 :
Donamus Fratribus Minoribus unum Missale mixtum ad opus dictæ Capellaniæ.
Vide Mixtum 3.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Missale Plenarium, nude interdum Plenarius vel Plenarium, Liber Ecclesiasticus, in quo Evangelia et Epistolæ pleniter continentur. Acta Murensis Monasterii pag. 31 :
Sunt et hic Missales libri 5. ex iis tres pleniter scripti sunt, quartus vero habet Graduale cum Orationibus, quintus tantum Orationes habet.
Leo Ost. lib. 3. cap. 19 :
Librum ad Missam describi curavit,... namque usque ad illud tempus in Plenario Missali tam Epistolæ quam Evangelia legebantur, quod quam esset inhonestum, modo satis advertitur.
Leo IV. PP. de Cura Pastorali, Ratherius Veron. in Synodica ad Presbyteros, et Regino in Inquisitione Episc. cap. 10 :
Inquirendum... si Missale plenarium, et Lectionarium, et Antiphonarium unaquæque Ecclesia habeat : nam sine his Missa perfecte non celebratur.
Testamentum Heccardi Comitis Augustod. apud Perardum pag. 26 :
Missale plenario cum Evangeliis et Epistolis.
Inventar. ornament. apud Marten. Itin. Litter. pag. 241 :
Missalis liber plenus, etc.
Plenarium, nude. Honorius Augustod. in Gemma animæ lib. 1. cap. 4 :
Post guos septem Diaconi cum Plenariis, incedunt.
Durandus lib. 4. Ration. cap. 6. n. 17. ubi de Processionibus :
Illos sequuntur Subdiaconi cum Plenariis, significantes illos, qui per eandem gratiam, plenitudinem divinitatis in Christo habitaturam[] corporaliter docuerunt.
Wildebrand. ab Oldenborg in Itinerario Terræ Sanctæ :
Processionibus igitur in unum convenientibus, hinc inde discantari, et longas eorum barbas, quæ illorum pectora, sicut quædam Plenaria contegebant, multo hiatu vidimus laborare.
Acta Murensia pag. 29 :
Adhuc sunt ibi duo Plenaria, unum cum auro et lapidibus pretiosis optime factum est, alterum autem cum argento.
Acta Episcopor. Cenoman. pag. 149 :
In Pollegiticis tamen et Plenariis sanctæ matris prædictæ urbis Ecclesiæ hactenus pleniter operiuntur insertæ.
Et pag. 259 :
Et aliis villulis ad eas pertinentibus, sicut in Plenariis jam dictæ Ecclesiæ continetur.
Adde Adamum Bremensem cap. 161. Chronic. Episcoporum Mindensium cap. 15. Chron. Mindense Meibomii pag. 106. Chronic. Novæ Corbeiæ, Appendicem ad Concil. Salegunstadiense ann. 1022. etc.
Plenarium dicitur etiam de aliis libris. Acta Murens. Monasterii pag. 30 :
Deinde de novo Testamento sunt hic duo Plenaria, unum ab invicem est divisum.
Vita S. Hadoindi Episcopi Cenoman. num. 5 :
Et cæteras villulas, quarum nomina propter fastidium hic non inseruimus, in Polyptychis tamen, et Plenariis Ecclesiæ hactenus pleniter reperiuntur insertæ.
Charta Ludovici Pii in Vita Aldrici Episcopi Cenomanens. num. 11 :
Sicut in Plenariis et breviariis ejusdem Ecclesiæ continentur, etc.
Adde pag. 40. et 144. Sed hoc loco idem est quod Missale.
© École des chartes.