MUTUUM, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Mutuum » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 562c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/MUTUUM

MUTUUM, Exactio nomine mutui.

Charta Rogerii I. Reg. Sicil. ann. 1129. apud Murator. tom. 6. col. 623 :

Nulla angaria, parangaria, echioma, gabella, Mutuum, extorsio jaciatur, imponatur.

Chron. Parmense ad ann. 1296. apud eumdem tom. 9. col. 834 :

Et impositum fuit per Commune Parmæ unum Mutuum octo millium librarum imperialium per episcopatum, et quinque millium per civitatem. Et Mutuum clericis fuit impositum duo millium librarum, etc.

Chron. Mutin. ibid. tom. 11. col. 122 :

Tria Mutua extorsit.

Historia Cortusiorum lib. 3. cap. 14 :

Teutonici cruciabant Paduanos mutuis et daciis.

Infra :

Mutua imposuit et datias.

Lib. 7. cap. 1 :

Vexabantur Mutuis et datiis.

Albertinus Mussatus lib. 12. de Reb. gest. Italic. pag. 86 :

Communes datiæ, exactionesque et Mutua publica et privata, etc.

Charta R. Abbatis Monasterii Karoffensis in Pictonib. ann. 1308. ex 2. Regesto Philippi Pulcri Regis Franc. Tabularii Regii n. 11 :

Non recipiemus ibi Mutuum, nisi gratis mutuare voluerint habitantes.

Ita in Libertatib. Novæ Bastidæ in Occitania ann. 1298. in alio Regesto ejusdem Regis ann. 1299. n. 16. Vide Credentia, Creditum.

Mutuum Coactum, Exactio, quæ a dominis in urgentibus negotiis suis ac necessitatibus fiebat super subditos, vassallos, ac tenentes cum restitutionis conditione ac pollicitatione : a qua quidem exactione exempta pleraque oppida, quibus concessæ libertates, leguntur. Charta libertatum Aquarum Mortuarum ann. 1246 :

Omnes habitatores loci illius sint liberi et immunes ab omnibus questis, talliis, et toltis, et Mutuo coacto, et omni ademptu coacto.

Consuetudines Monspelienses MSS. cap. 56 :

Toltam nec quistam, vel Mutuum coactum, vel aliquam exactionem coactam non habet ; nec unquam habuit dominus Montispessulani in hominibus Montispessulani.

Eædem vernaculæ,

totas inquistas, ni prest forsat, o alcuna action destrecha, etc

. Libertates concessæ oppidis Castelli Amorosi et Valentiæ, in diœcesi Aginnensi, ab Edwardo I. Rege Angliæ ex Regesto Constabulariæ Burdegalensis fol. 55. 140 :

Nec recipiemus ibi Mutuum, nisi gratis nobis mutuare velint habitantes.

Eadem habent libertates Riomagi in Arvernis.

Mutuum Violentum, in Charta libertatum Jasseronis, apud Guichenonum in Histor. Bressensi pag. 106. Roga coacta, in Charta Ludovici Comitis Blesensis et Claromontens. ann. 1197. pro Creduliensi villa :

Omnes homines Credulio manentes taliam mihi debentes, et et eorum hæredes, a talia, ablatione, impruntato et Roga coacta de cætero penitus quitos et immunes esse concedo.

Exstat Statutum Philippi VI. Regis Franc. 3. Febr. ann. 1343. quo vetat in posterum fieri ullum Mutuum coactum super subditos suos : quod scilicet paulo ante exegisse docet Diploma anni 1342. 28. Junii, sed et Philippum Pulcrum Regem aliud ann. 1302. in 12. Regesto Chartophyl. Reg. Ch. 15. et in 36. Regest. Ch. 48.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Laudatum Philippi VI. Statutum frustra quæsitum in Regestis publicis testatur D. de Lauriere tom. 2. Ordinat. Reg. Franc. pag. 234. Unde existimat D. Cangium lapsum memoria art. 4. et 5. Statuti ejusd. Regis ann. 1345. 15. non 3. Febr. spectasse, quo vetat Philippus Rex in posterum a subditis suis exigi equos, currus, etc. nisi ad utilitatem Hospitii sui.

P. Carpentier, 1766.

Mutuum Violatum, Exactio nomine mutui, quæ a subditis exigitur. Charta Guid. Episc. Clarom. pro villis Biliomi et S. Lupi ann. 1281. in Reg. 73. Chartoph. reg. ch. 1 :

Item homines villæ non debent... Mutuum Violatum, vel messionem bajuli vel servientum.

Leg. Violentum, ut supra.

Mutuum Ebraldum. Charta Henrici Comitis Portugalliæ tom. 3. Monarchiæ Lusitanæ pag. 282 :

Non introducam Mutuum Ebraldum Colimbriam.

P. Carpentier, 1766.

Mutuum, Stipendium datum in antecessum. Lit. ann. 1408. tom. 9. Ordinat. reg. Franc. pag. 363. art. 1 :

Ordinamus per senescallos, receptores, thesaurarios,... tam nobilibus quam innobilibus, cum ex parte nostra mandati fuerint ut ad guerras nostras accedant, Mutuum fieri prius quam iter arripiant, secundum statum cujuslibet Eorumdem, super stipendiis suis, etc.