NOLA, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

NOLA. Ugutio et Joan. de Janua :

Nola civitas Campaniæ, et hinc Nola, illud tintinnabulum quod appenditur collis canum, vel pedibus avium, vel aliud, quod appenditur frænis et pectoribus equorum... et dicitur a Nola civitate, quia ibi primum inventum et factum fuit tale instrumentum ; et ampliato nomine invenitur Nola pro quolibet parva campana, vel pro campanella refectorii.

Anselmus Episcopus Havelbergensis lib. 3. Dialog. cap. 16 :

Signa Ecclesiæ, quæ in Campania apud Nolam civitatem primo inventa sunt, unde et Nola Campana vocantur.

Vox non omnino nupera. Avienus de cane :

Hunc dominus, ne quem probitas simulata lateret,

Jusserat in rabido gutture ferre Nolam.

Ita porro campanulas, seu minores campanas vocant. Walafridus Strabo libro de Reb. Eccles. cap. 5 :

Minora vero (vasa) quæ et a sono Tintinnabula vocantur, Nolas appellant, a Nola civitate Campaniæ, ubi eadem vasa primo sunt commentata.

Chronicon Montis Sereni ann. 1128 :

Nolam cujus signo homines solent eleemosynam petere.

Fridericus II. Imp. lib. 2. de Arte venandi cap. 41. de

campanula quæ falconum pedibus alligari solet :

Sequitur de campanella, quæ etiam Nola dicitur, etc.

Vita S. Hiltrudis Virg. sæc. 3. Benedict. part. 2. pag. 428 :

Nolarum audiri cœpit sonus, quæ feretro S. Virginis anteferebantur.

P. Carpentier, 1766.

◊ Glossar. Lat. Gall. ex Cod. reg. 7692 : Nola, Eschelette.

◊ Ita pariter appellant Scriptores campanulam quæ in refectorio ad mensam Abbatis appenditur, qua is, vel lectionis, vel convivii finem significat. Nola refectorii, dicitur in Statutis Ordinis de Sempringham pag. 770. et sedere ad Nolam in refectorio, est Abbatis ibidem munus exercere in libro Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. cap. 17. Constitut. Ordin. Prædicat. Dist. 1. cap. 5. § 1. in Usibus Antiq. Ordinis Cisterciensis capit. 80. 111. 112. et in Institutionibus Capitul. gener. ejusdem Ordinis cap. 60. Vide eosdem usus cap. 77. 79. 106. Statuta ejusd. Ordinis ann. 1134. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 1243. Alia ann. 1195. ibid. col. 1283. Capitulum generale Ordinis Prædicat. ann. 1257. ibidem col. 1717. Vita S. Willelmi Abbatis Roshildensis n. 20 :

Willelmus animatus zelo Ordinis, et amore justitiæ, post ingressum refectorii, præsumptorem illum (Priorem) a Nola submovit, et Subpriorem adhibuit.

Exstant apud Canisium hi versus antiqui in Nolam Capituli :

Præceptor fratres hoc signo convocat omnes,

  Exemplo Domini cum lavit unda pedes.

Necnon consilium constat si forte gerendum,

  Hoc moniti signo conveniunt subito.

Laudibus et noctis interdum rite peractis,

  Captamus somnum, si dederit sonitum.

Cœperit et radiis Phœbus conspergere lucem,

  Hoc resonante sopor ocius omnis abit.

Eadem, de qua Cæsarius lib. 7. cap. 19 :

Nocte quadam putans in oratorio Nolam ad matutinas esse pulsatam.

Lib. 9. cap. 51 :

Wido Cardinalis aliquando Abbas Cisterciensis cum missus fuisset Coloniam ad confirmandum electionem Ottonis, bonam illic consuetudinem instituit : præcepit enim ut ad elevationem hostiæ, omnis populus in Ecclesia ad sonitum Nolæ veniam peteret, sicque ut ad calicis benedictionem prostratus jaceret.

Ermenricus Augiensis apud Mabill. tom. 4. Analect. pag. 336 :

Ita ut noctu ante tinnitum Nolæ hunc versum cantaret ante me :

O alumne tuos comprime luctus.

Nolam etiam cum majori campana confundit Flodoardus lib. 2. Hist. rem. cap. 12. Giraudus in Vita S. Johannis Valentin. Episc. apud Marten. tom. 3. Anecd. col. 1699 :

Nolis sonantibus ad altare Dei Genitricis

Te Deum laudamus clara voce canendo pervenit. Nolam denique in Monasteriis pulsari ait Beletus cap. 86. seu ut habet Durandus lib. 1. Rationalis cap. 4. n. 11. in Choro.

Nolula, seu Dupla, Campana, quæ in horologio pulsatur, inquit Beletus cap. 86. et ex eo Durandus lib. 1. Ration. cap. 4. n. 11.

Nolarium, Campanarium. Charta ann. 894. tom. 4. Miscellan. Baluzii :

Sicque veniens Ludermus Tullensis Episcopus ad eundem locum, Nolarium ipsius capellæ evertit, campanas cum vestibus sacerdotalibus secum detulit, ipsam capellam anathemathizavit, secundum Ecclesiasticam auctoritatem, omnesque qui ad prædictum locum deinceps attenderent, a liminibus Ecclesiæ Catholicæ repulit.