« »
 
[]« Palagium » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 096c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PALAGIUM
PALAGIUM, Pallagium, Tributi species. Sugerius lib. de Rebus in administr. sua gestis cap. 11 :
Removimus etiam ab eadem terra quandam consuetudinem malam Vicecomitis Stampensis, quæ Palagium vocatur.
Charta Ludovici Reg. Franc. ann. 1144. in Tabul. S. Dionysii :
Talliam de annona quæ dicitur mestiva, avenam quam accipiebat ab unoquoque hospite, porcos, sive frescengias, anseres, gallinas, pullos,..... corveias, et carectum, Palagium, expeditionem, latronis redditionem, etc.
Charta fundationis Abbatiæ Savigniaci ab Henr. II. Rege Angl. :
Quieta de omni teloneo et passagio,... pasnagio, cohuagio, Pallagio, servicio, etc.
Hist. MS. Beccensis Monast. pag. 592 :
Amalricus Vicecomes de Meseio Palagium navium et beccarum Becci quod jure hæreditario sibi deberi contendebat, penitus remisit Beccensibus.
Palagium navium et baccorum, in veteri Charta in 20. Regesto Chartarum Regum Angl. in Camera Comput. Paris. pag. 24. Videtur eadem præstatio quæ Pellage appellatur in Consuetud. Meduntensi art. 186. quod competere aiunt dominis qui prædia sua vel agros aut portus habent Sequanæ fluvio adjacentes, in Balliviis Meduntensi et Mellentensi, quibus præstatur certus census pro doliis vinariis quæ in eorum portubus onerantur in navigiis, vel ex iis extrahuntur. Gallandus Pellagium, ab appellere dictum censet in Adversariis MSS. cui non assentior.
P. Carpentier, 1766.
Pro Pallagio ex Charta fundationis abbatiæ Savigniaci, legitur Stallagio ex eadem in Reg. 61. Chartoph. reg. ch. 473. Charta Gaut. de Montesorello ex Tabul. Fontis-Ebraldi :
Dono...., et per alias terras ubicumque consuetudines, quas habeo de omnibus mercariis et de omnibus Pallagiis.
Pro mercatiis et stallagiis.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Idem jus exactum quoque pro solo navium appulsu, earumque in portu ad palos alligatione, unde vocis etymon, probant Literæ patentes a D. de Lauriere in Glossario Juris Gallici v. Pellage laudatæ ex Lib. rub. novo Magist. Castelleti fol. 4 :
De laquelle terre de Fresne dependent plusieurs gros fiefs et droits, comme droits de justice et jurisdiction haute, moyenne et basse, four, moulin et pressoir banniers, roüage de vins qui se levent en ladite terre et seigneurie, et aussi Pallage sur la riviere de Marne des bateaux qui garent en ladite riviere, et abordent le long d'icelle terre et seigneurie.
Idem apertius docet Tabular. Latiniac. ann. 1442 :
Les Religieux de l'Eglise de S. Pierre de Lagny ont en [] leur terre et seigneurie ung droit seigneurial nommé et appellé le Pallage en toute leur terre et seigneurie au long de la riviere de Marne... C'est assavoir que toutes et quantesfois que aucuns basteaulx, nefs ou nasselles vuides ou chargées, menans denrées ou marchandises estoient arrivez ou arrivoient à port sur ladite terre et arrivaige, et que les marchands bastelliers, voitturiers menans et conduisans iceulx basteaulx mettoient ou affichoient en ladite terre, rivaige, aucuns pieulx ou pieu pour a iceulx pieulx ou pieu atacher et lier leur dis basteaulx ou basteau, soit qu'ils les affichent ou qu'ils trouvent lesdits pieulx affichez, iceulx marchands voitturiers sont tenus et doivent payer ausdits Religieux ledit droit de Palaige et atache ; c'est assavoir huit deniers Tournois avant qu'ils puissent ou doyent deslier leursdits basteaulx.
Idem ergo Palagium quod alibi Arripagium, Arrivagium, Anchoragium. Vide in his vocibus et infra Pelagium.